Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói về quá tải bệnh viện, bảo vệ y bác sĩ bị hành hung

Ngày 18-6, tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội trong khuôn khổ kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có phát biểu giải trình, làm rõ những vấn đề được các đại biểu quan tâm, trong đó có tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên, nâng cao chuyên môn tuyến dưới.

Người dân chưa tin tưởng bệnh viện tuyến dưới

Trước đó, chiều 17-6, tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) phản ánh thực trạng quá tải tại một số bệnh viện tuyến trung ương như Bệnh viện K, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai.

Bà Lan nói: "Tôi đã đến Bệnh viện K và chứng kiến cảnh người bệnh phải chờ đợi khám bệnh rất lâu; nhiều bệnh nhân ung thư mòn mỏi chờ xạ trị. Phần lớn họ là những người có hoàn cảnh khó khăn, phải điều trị kéo dài, chi phí cao, chủ yếu đến từ các tỉnh".

Từ thực trạng trên, đại biểu Lan đề nghị Chính phủ quan tâm, chỉ đạo sớm việc đánh giá toàn diện tình trạng quá tải tại các bệnh viện chuyên sâu tuyến trên. Riêng với Bệnh viện K, cần đánh giá cụ thể về tình hình bệnh nhân ung thư, công tác tiếp nhận, khám chữa bệnh và điều trị; đồng thời chỉ rõ những vướng mắc, bất cập, nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục.

Cũng theo đại biểu Đỗ Thị Lan, cần tăng cường đầu tư cho y tế dự phòng tại tuyến cơ sở - nơi chăm sóc sức khỏe ban đầu; đồng thời xây dựng cơ chế đặc thù để hỗ trợ Bệnh viện K trong đầu tư thiết bị, đào tạo nhân lực, bảo đảm thu nhập cho nhân viên y tế nhằm giữ chân họ làm việc lâu dài trong hệ thống y tế công lập.

Bên cạnh đó, cần rà soát, sửa đổi cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập và cơ chế đầu tư theo hình thức công - tư, nhằm khắc phục tình trạng thiếu trang thiết bị, vật tư y tế và nhân lực khám chữa bệnh, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế trong thời gian tới.

Đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh). Ảnh: Media Quốc hội

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng việc thiếu thiết bị, vật tư y tế, điều kiện bệnh viện chỉ là một phần nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên. Một lý do khác là nhiều thiết bị y tế không thể đưa vào sử dụng vì bị niêm phong, hoặc do được cho, tặng nhưng không thể triển khai.

Ông Huân đề xuất có cơ chế cho phép sử dụng thiết bị y tế trong quá trình chờ thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, cần có chính sách khuyến khích, động viên bác sĩ, giữ chân nhân lực chất lượng cao tại các bệnh viện tuyến trung ương.

Tranh luận với ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) nhận định tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên do thiết bị không được sử dụng vì bị kiểm tra hay do cho, tặng tuy có xảy ra nhưng rất hiếm.

Theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng quá tải là do người dân chưa tin tưởng vào bệnh viện tuyến dưới. Để giải quyết vấn đề này, trước hết cần nâng cao năng lực của y tế cơ sở.

"Khi không còn cấp huyện, thì việc định hướng phát triển y tế cơ sở là rất quan trọng. Cần bắt đầu từ tuyến xã, biến các trạm y tế thành phòng khám của các bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh", ông Hiếu nói.

Bên cạnh đó, ông Hiếu đề xuất thay đổi cơ chế tài chính cho bệnh viện tuyến huyện. Cụ thể, nên quay lại cơ chế "bao cấp" để nhà nước chi trả lương cho nhân viên y tế, còn bệnh viện chỉ tập trung chuyên môn, phát triển kỹ thuật, nâng cao đời sống cho cán bộ y tế.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng nhấn mạnh rằng cần chữa các bệnh phổ biến một cách hiệu quả tại tuyến tỉnh. Trong khi đó, tuyến trung ương nên tổ chức các bệnh viện chuyên khoa trong bệnh viện đa khoa, xây dựng các trung tâm chuyên sâu để điều trị bệnh toàn diện hơn.

Hoàn thiện chính sách nhằm phát triển y tế cơ sở

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, trên cơ sở nhìn thẳng vào những vấn đề cần tháo gỡ, trong thời gian vừa qua ngành y tế đã tập trung nhiều giải pháp để triển khai thực hiện, trong đó việc hoàn thiện thể chế pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Các quy định về chính sách liên quan đến công tác khám chữa bệnh, ví dụ như Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) năm 2023, Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi) năm 2024, Luật Dược năm 2024 là những lĩnh vực được tập trung ưu tiên, cùng với đó là các quy định liên quan đến đấu thầu, mua sắm về trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc...

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: Media Quốc hội

Về vấn đề nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay hiện nay vẫn còn sự chênh lệch về các cấp chuyên môn kỹ thuật giữa các vùng miền và giữa các tuyến.

"Đây là một trong những nguyên nhân làm quá tải ở tuyến trên. Sự chênh lệch giữa công tác, chất lượng khám chữa bệnh của các cấp chuyên môn kỹ thuật đã được xác định và Bộ Y tế đã có nhiều giải pháp tham mưu góp phần giảm quá tải bệnh viện tuyến trên và nâng cao chất lượng của tuyến dưới", bà Lan nhấn mạnh.

Theo đó, Bộ Y tế đã tập trung rà soát các quy định, quy trình ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để giảm thời gian chờ đợi của người dân; đăng ký khám chữa bệnh trực tuyến, tổ chức khám chữa bệnh từ xa, tăng cường công tác hỗ trợ chỉ đạo tuyến của bệnh viện tuyến trung ương đối với bệnh viện tuyến dưới; tăng cường trang thiết bị, cơ sở vật chất.

"2 năm vừa qua, tình trạng quá tải ở Bệnh viện K đã được xác định qua rất nhiều phương tiện báo chí. 2 năm vừa rồi, bệnh viện đã rất cố gắng cùng với sự hỗ trợ của Bộ Y tế và đến thời điểm này, 3 cơ sở của Bệnh viện K đều đã được đưa vào sử dụng, trong đó cơ sở Quán Sứ rất khang trang, sạch sẽ", bà Lan nói.

Về trang thiết bị, máy móc, trong 2 năm qua, Bệnh viện K đã được đầu tư hơn 1.500 tỉ. Từ giờ đến cuối năm, máy móc sẽ được tăng cường để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân.

Bệnh viện Bạch Mai cũng đã triển khai rất nhiều gói thầu mua sắm trang thiết bị, máy móc và đây là sự quan tâm rất lớn của Chính phủ cho việc nâng cao chất lượng phục vụ.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang tập trung rà soát và triển khai đưa cơ sở 2 của các bệnh viện tồn đọng trong thời gian qua vào hoạt động.

Bộ Y tế cũng tập trung cho vấn đề chỉ đạo tuyến. Hiện nay, các bệnh viện tuyến trung ương, đơn cử là Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đã kết nghĩa với các bệnh viện tuyến dưới để nâng cao chất lượng phục vụ người dân ngay tại cơ sở; tăng cường hội chẩn, khám chữa bệnh từ xa để có sự hỗ trợ của các giáo sư, bác sĩ từ bệnh viện tuyến trung ương.

Cũng theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, vấn đề phát triển hệ thống y tế cơ sở, chăm sóc ban đầu là nội dung đặc biệt, phù hợp với hệ thống chính quyền 2 cấp.

Để triển khai việc nâng cao chất lượng của y tế cơ sở, Bộ Y tế đang tham mưu hoàn thiện hệ thống cơ sở và chính sách pháp luật liên quan đến công tác phát triển y tế cơ sở từ chức năng, nhiệm vụ, các dịch vụ được cung cấp, cơ chế tài chính...

Bộ Y tế cũng đang xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia, dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10-2025 để tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân và vấn đề dân số, nhằm thích ứng với già hóa dân số.

Sau khi lắng nghe giải trình của Bộ trưởng Bộ Y tế, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) cho rằng các địa phương đã phần nào yên tâm.

Bà Lan Anh bày tỏ mong muốn Bộ Y tế tiếp tục quan tâm phát triển mô hình bác sĩ gia đình, mạng lưới bác sĩ cộng đồng, gắn y tế cơ sở chăm sóc dài hạn với sức khỏe tinh thần; liên thông bệnh viện giữa các tuyến trong chẩn đoán và điều trị bệnh.

Cùng với đó, bà Lan Anh cũng cho rằng Bộ Y tế nên có cơ chế hỗ trợ nhà ở công vụ, phúc lợi cho bác sĩ công tác tại vùng khó khăn; xây dựng thang, bảng lương đặc thù cho ngành y, tăng phụ cấp đảm bảo tương xứng với đặc thù nghề nghiệp, cường độ và rủi ro công việc.

Đồng thời, ngành y tế cần đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện từ quản lý, chẩn đoán, điều trị, giám sát và thanh toán; ứng dụng AI, Big Data để dự báo tình hình dịch bệnh, từ đó phân bổ nguồn lực đầu tư cho y tế phù hợp và hiệu quả.

THANH THANH