Bộ trưởng GD&ĐT: Siết đào tạo đại học '3 ông thầy' sư phạm, y dược, pháp luật
Đối với ngành đào tạo lĩnh vực sức khỏe và luật, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, trước đây chủ yếu chỉ kiểm soát việc mở ngành thật chặt chẽ, tới đây sẽ kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo.
Siết chặt ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe, pháp luật
Ngày 13/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi). Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, dự thảo Luật điều chỉnh các quy định liên quan đến chương trình đào tạo nhằm phát huy hiệu quả nguồn lực, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số.
Hoàn thiện chính sách bồi dưỡng nhân tài, đào tạo chất lượng cao, cung cấp nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu của bối cảnh toàn cầu hóa trong giáo dục đại học và thị trường lao động. Đặc biệt là nhu cầu về nhân lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Quang cảnh phiên họp (Ảnh: Media Quốc hội).
Thích ứng với tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số đến cơ cấu ngành nghề và yêu cầu năng lực của người lao động; thay đổi phương thức tổ chức đào tạo, đáp ứng nhu cầu học tập cá thể hóa và học tập suốt đời.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật quy định rõ việc tiền kiểm đối với chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ, các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe, pháp luật.
Đa dạng hóa phương thức tổ chức đào tạo, mở rộng cơ hội tiếp cận các trình độ đào tạo của cơ sở giáo dục đại học, đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của người học.
Bảo đảm quản lý và chất lượng đào tạo đối với mọi hình thức và phương thức đào tạo, bao gồm chính quy, từ xa, liên kết trong nước và quốc tế.
Dự thảo Luật quy định rõ yêu cầu kiểm định chất lượng đối với cơ sở giáo dục đại học và chương trình đào tạo, đặc biệt với một số nhóm ngành đặc thù; thúc đẩy xây dựng văn hóa đảm bảo chất lượng bên trong mỗi cơ sở giáo dục đại học, tăng cường quản trị chất lượng nội bộ kết hợp với đánh giá ngoài một cách thực chất.
Đồng thời, dự thảo sửa đổi quy định về kiểm định chất lượng theo hướng không bắt buộc, nhưng gắn với mức độ tự chủ, khắc phục tình trạng kiểm định hình thức, đề cao quá mức kết quả kiểm định mà không phản ánh đúng chất lượng thực tế.
Tham gia góp ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đồng tình với dự thảo luật về việc quy định ba trường hợp phải kiểm định rất chặt và rất kỹ từ khi mở ngành đến trong quá trình đào tạo.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định (Ảnh: Media Quốc hội).
Trước hết là ngành sư phạm bởi đây là ngành đặc biệt quan trọng, đào tạo ra người thầy để dạy ra các thế hệ học trò, thế hệ thầy khác. Do đó, cũng cần được đặc biệt quan tâm, dành nguồn lực đồng thời cũng phải được kiểm định, tuyển sinh chặt chẽ.
Thứ hai là ngành luật. Dẫn thực tế cách đây 2-3 năm, ước tính có tới 103 cơ sở đào tạo cử nhân luật trong đó có những cơ sở một năm chỉ đào tạo vài chục người, không có giáo trình, giáo viên cơ hữu, ông cho rằng như vậy có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng, cần phải được kiểm định chặt chẽ.
Thứ ba là ngành chăm sóc sức khỏe, nói chung là y dược và y dược học cổ truyền. Ông nêu số liệu ước tính hiện nay có khoảng 40-50 trường (bao gồm cả dân lập, tư thục) đào tạo về chăm sóc sức khỏe và đặt vấn đề khi có nhiều cơ sở như vậy, liệu có đủ thầy, có bệnh viện, có phòng thí nghiệm, có điều kiện để đào tạo bài bản không?. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần phải bắt buộc kiểm định với ba lĩnh vực trên.
Nếu cơ sở đào tạo Đại học không đạt kiểm định, không khắc phục khuyết điểm thì có thể đình chỉ hoạt động, thậm chí rút giấy phép.
Cũng tán thành phải đầu tư và quy định kỹ hơn với 3 ngành nói trên, đặc biệt ngành sư phạm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, phải được tuyển chọn đặc biệt để tuyển được những người giỏi, có tâm huyết để làm giáo viên. Cùng với đó, phải được đào tạo kỹ, bài bản và phải có chế độ chính sách.
"Lương của giáo viên gấp đôi, gấp ba mặt bằng lương chung không có gì là quá đáng cả", ông Mãi nhấn mạnh.
Với ngành y dược, ông Mãi dẫn một bài báo gần đây nói "Việt Nam đào tạo thạc sĩ, dược sĩ không giống ai trên thế giới này" và cho rằng, cần siết lại chuẩn đào tạo đối với các ngành này.
Đảm bảo chất lượng cho ba lĩnh vực đào tạo
Giải trình tiếp thu về 3 dự thảo Luật gồm dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, sửa luật lần này tăng phân cấp, phân quyền trong điều kiện tăng quyền tự chủ, mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: Media Quốc hội).
Nhấn mạnh quan điểm "kiên quyết buông cần buông và nắm thật chắc cần nắm", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng chỉ nắm vấn đề về con người, quyền thay người, quyền đóng cửa cơ sở giáo dục, ngừng hoạt động đào tạo. "Để cố gắng làm sao nắm, buông không nhầm", ông Sơn nói.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh quản lý giám sát toàn bộ quá trình để đảm bảo chất lượng cho ba lĩnh vực đào tạo khối ngành: Sư phạm, y dược và pháp luật cũng như bậc đào tạo tiến sĩ.
Bộ trưởng cho hay, ngành sư phạm mấy năm nay đã được chú trọng hơn. Vài năm gần đây, điểm chuẩn tuyển sinh vào ngành sư phạm tăng lên rất cao. Năm nay có lẽ thuộc nhóm cạnh tranh cao ngang y dược. "Đó là, thông tin đáng mừng", ông Sơn nói.
Đối với ngành đào tạo lĩnh vực sức khỏe và luật, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, trước đây chủ yếu chỉ kiểm soát việc mở ngành thật chặt chẽ, tới đây sẽ kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo.
"Kiểm soát với 3 lĩnh vực này không chỉ kiểm soát đầu vào, không chỉ kiểm soát đầu ra, mà kiểm soát toàn bộ quá trình. Vì đây là "3 ông thầy" tác động rất lớn đến toàn bộ hoạt động của xã hội", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay.
Một bậc đào tạo cũng tăng cường kiểm soát là đào tạo tiến sĩ. "Không phải cơ sở nào cũng được đào tạo tiến sĩ", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.
