Bộ trưởng Lương Tam Quang lý giải về đề xuất lắp camera trên khoang chở hành khách

Chiều 17/11/2025, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự, gồm: Luật Cảnh vệ; Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật Cư trú; Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Đường bộ; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Lo ngại lộ lọt thông tin cá nhân

Theo dự án luật, xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe, hình ảnh khoang chở khách.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) đồng tình với quy định này nhưng băn khoăn về việc kiểm soát dữ liệu cá nhân của hành khách.

Theo đại biểu, hình ảnh hành khách được xếp vào nhóm dữ liệu cá nhân nhạy cảm. Nhiều quốc gia quy định rất chặt chẽ về phạm vi, mục đích sử dụng, thời gian lưu trữ; đồng thời yêu cầu mọi hoạt động truy cập dữ liệu phải được ghi nhận nhật ký để kiểm soát.

Dự án luật quy định rõ mục đích sử dụng dữ liệu nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm. Dự thảo luật cũng giao Bộ Công an xây dựng và bảo đảm an ninh, an toàn thông tin; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan liên quan - đây là quy định quan trọng tạo nền tảng pháp lý cho việc quản lý dữ liệu trong hoạt động giao thông.

Đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái. Ảnh Quốc hội

Tuy nhiên, pháp luật hiện hành và dự thảo luật vẫn còn khoảng trống liên quan đến nguyên tắc xử lý hình ảnh dữ liệu hành khách - vốn là dữ liệu nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền riêng tư của cá nhân. Khoảng trống này có thể dẫn tới lạm dụng, sử dụng sai mục đích hoặc chia sẻ trái phép dữ liệu hình ảnh, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Vì vậy, đại biểu Chu Thị Hồng Thái đề nghị bổ sung theo hướng, việc thu thập, ghi, lưu trữ, khai thác, sử dụng và chia sẻ dữ liệu, trong đó có hình ảnh khoang chở khách, phải được thực hiện đúng mục đích phục vụ công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm, đúng thẩm quyền, được kiểm soát và truy cập, không được sử dụng cung cấp dữ liệu ngoài phạm vi cho phép…

Theo đại biểu, bổ sung này sẽ tạo hành lang pháp lý bảo vệ quyền riêng tư của hành khách và lái xe, phù hợp với thông lệ quốc tế. Đại biểu cũng đề nghị Bộ Công an nghiên cứu quy định cụ thể trong văn bản hướng dẫn về quy trình khai thác, chia sẻ và truy cập dữ liệu; xác định rõ thẩm quyền truy cập, lưu trữ dữ liệu cá nhân và cơ chế giám sát.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng cần đánh giá kỹ đề xuất lắp thiết bị ghi hình xe ở khoang chở khách. Ảnh: Quốc hội

Cùng chung ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng cần nghiên cứu đánh giá kỹ đề xuất lắp thiết bị ghi hình xe ở khoang chở khách bởi nó ảnh đến quyền con người, quyền nhân thân nên phải nghiên cứu hết sức cẩn trọng.

Theo ông, nên có những đánh giá khách quan, khảo sát thực tế, lấy ý kiến tác động, trước nay chưa yêu cầu xe khách lắp đặt camera trên khoang hành khách để ghi hình hành khách thì có bất cập gì không mà phải bổ sung quy định này.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, những quy định này được xây dựng trên cơ sở tham khảo thông lệ quốc tế, với mục tiêu cuối cùng là bảo đảm an toàn cho hành khách trên phương tiện công cộng. Dữ liệu ghi nhận sẽ được bảo vệ theo quy định pháp luật; mọi vi phạm đều bị xử lý.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu giải trình. Ảnh: Quốc hội

Theo Bộ trưởng Bộ Công an, dự thảo quy định việc lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh tại khoang hành khách, tức là khoang công cộng chứ không phải khoang riêng tư. "Khoang riêng tư hoặc xe không hoạt động vì mục đích công cộng thì chúng tôi không đặt vấn đề", Đại tướng Lương Tam Quang nói.

Mục đích của việc yêu cầu lắp đặt là để phòng ngừa những hoạt động vi phạm pháp luật, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho hay cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng.

"Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục rà soát, bảo đảm quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả", Bộ trưởng Bộ Công an nói.

Có được dừng đỗ xe trước nhà dân hay không?

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, thực tế đã có nhiều trường hợp phương tiện dừng, đỗ xe trước nhà dân đúng luật, nhưng chủ nhà không đồng ý, dẫn đến tranh chấp. Vì vậy, đại biểu đề nghị dự án luật quy định rạch ròi, trường hợp nào có quyền đỗ xe trước nhà dân, trường hợp nào không có quyền đỗ.

Đồng tình với ý kiến này, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) cho rằng, Chính phủ đã tiếp thu và bổ sung quy định cấm cản trở phương tiện dừng, đỗ xe theo đúng quy định. Tuy nhiên, nếu đỗ trước nhà dân từ sáng đến chiều thì không hợp lý.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) sử dụng hình ảnh để góp ý về quy định liên quan trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Ảnh: Quốc hội

Theo đại biểu cần ưu tiên theo mục đích sử dụng: Khu vực đó là nơi công cộng, trước ngân hàng, công ty thì có thể cho đỗ tối đa 2 giờ, sau đó thu phí; còn với trước nhà dân thì thời gian dừng đỗ ngắn hơn.

Ngoài quy định rõ những việc dừng đỗ trước nhà dân thì cần có giải pháp tại các điểm đỗ xe công cộng để người dân dễ tiếp cận, tránh tình trạng phát sinh tiêu cực.

Nguyễn Vân/VOV.VN