Bộ trưởng Y tế: Nghị quyết 72 mở đường cho miễn viện phí toàn dân, giải bài toán thiếu nhân lực

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan: Nghị quyết 72 sẽ tạo đột phá cho ngành y tế

Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 72 về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Chia sẻ VietTimes, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tin tưởng Nghị quyết 72-NQ/TW sẽ tạo đột phá để y tế Việt Nam phát triển bền vững, công bằng và hội nhập quốc tế.

Miễn viện phí toàn dân và mục tiêu công bằng trong chăm sóc sức khỏe

- Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 72 về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Xin bà cho biết ý nghĩa của nghị quyết này đối với ngành y tế?

- Đây là nghị quyết chuyên đề đầu tiên của Bộ Chính trị về lĩnh vực y tế trong nhiều năm qua, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với sức khỏe nhân dân. Nghị quyết xác định rõ mục tiêu xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả, phát triển đồng bộ giữa y tế dự phòng và y tế điều trị, giữa công lập và tư nhân.

Điều quan trọng là nghị quyết đã khơi thông nhiều điểm nghẽn, đặt ra giải pháp toàn diện từ thể chế, nhân lực, tài chính cho đến khoa học công nghệ. Đây là định hướng mang tính chiến lược để ngành y tế bứt phá trong giai đoạn mới.

- Một trong những điểm nổi bật được dư luận quan tâm là chủ trương tiến tới miễn viện phí toàn dân. Bà có thể chia sẻ cụ thể hơn về vấn đề này?

- Chủ trương miễn viện phí toàn dân thể hiện mục tiêu nhân văn sâu sắc: giảm gánh nặng chi phí y tế, bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ khám, chữa bệnh khi cần, không ai bị bỏ lại phía sau vì khó khăn tài chính.

Hiện nay, dù đã có bảo hiểm y tế, nhưng vẫn còn nhiều hộ gia đình phải chi trả thêm khá lớn, nhất là với các bệnh hiểm nghèo, bệnh mạn tính kéo dài. Thực tế cho thấy, một số người dân khi mắc bệnh nặng buộc phải bán tài sản, vay nợ hoặc từ chối điều trị do không kham nổi viện phí. Điều này đi ngược lại mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân. Vì vậy, miễn viện phí toàn dân sẽ giúp khắc phục tình trạng “nghèo hóa do bệnh tật”, bảo đảm công bằng xã hội.

Tuy nhiên, để thực hiện được, chúng ta cần lộ trình phù hợp. Trước mắt là mở rộng bao phủ bảo hiểm y tế, nâng mức chi trả và gói quyền lợi, song song với việc quản lý chặt chẽ chi phí khám chữa bệnh, tăng cường hiệu quả sử dụng quỹ. Về lâu dài, Nhà nước sẽ tính toán cơ chế kết hợp ngân sách, bảo hiểm và huy động xã hội để tiến tới miễn viện phí bền vững, không tạo áp lực tài chính quá lớn cho ngân sách và người đóng bảo hiểm.

- Bà đánh giá thế nào về tác động của chính sách này đối với người dân và hệ thống y tế?

Nếu triển khai thành công, người dân sẽ yên tâm khám chữa bệnh, không còn nỗi lo “bệnh tật gắn liền với nghèo đói”. Đây là bước tiến quan trọng để bảo đảm công bằng trong chăm sóc sức khỏe, góp phần nâng cao chất lượng dân số và tăng tuổi thọ khỏe mạnh.

Với hệ thống y tế, chính sách này sẽ tạo động lực đổi mới quản trị. Các cơ sở y tế sẽ phải minh bạch, tiết kiệm và nâng cao chất lượng điều trị. Cơ chế chi trả toàn dân cũng giúp hạn chế tình trạng lạm dụng dịch vụ, hướng tới mô hình thanh toán dựa trên kết quả, chất lượng thay vì số lượng dịch vụ.

Nhân lực y tế là một trụ cột để phát triển y tế

- Ngoài miễn viện phí, Nghị quyết 72 còn đưa ra những nhiệm vụ gì mang tính đột phá, thưa Bộ trưởng?

- Có thể khái quát thành một số nhóm nhiệm vụ lớn. Thứ nhất, củng cố và nâng cao năng lực y tế dự phòng, lấy phòng bệnh làm ưu tiên hàng đầu. Thứ hai, phát triển hệ thống khám chữa bệnh hiện đại, công bằng, kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền. Thứ ba, hoàn thiện cơ chế tài chính y tế, từng bước tăng tỷ trọng chi ngân sách cho y tế, đồng thời huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội. Thứ tư, xây dựng đội ngũ nhân lực y tế đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, gắn đào tạo với sử dụng. Cuối cùng là đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số y tế.

- Một điểm nghẽn nhiều năm qua là thiếu hụt nhân lực y tế. Nghị quyết 72 có giải pháp nào để tháo gỡ?

- Đúng vậy, nhân lực y tế là “chìa khóa” của hệ thống nhưng hiện nay còn nhiều bất cập: phân bổ chưa đồng đều, chảy máu chất xám, áp lực công việc cao. Nghị quyết 72 nhấn mạnh việc có cơ chế đặc thù trong tuyển dụng, đãi ngộ và giữ chân nhân lực y tế, nhất là tuyến cơ sở, vùng sâu vùng xa.

Cụ thể, sẽ có chính sách lương, phụ cấp và điều kiện làm việc phù hợp để đội ngũ y tế yên tâm cống hiến. Đồng thời, chúng tôi đề xuất hỗ trợ nhà ở, đào tạo lại, và khuyến khích khu vực tư nhân tham gia đào tạo nhân lực. Đây là giải pháp đồng bộ để bảo đảm nhân lực y tế không chỉ đủ về số lượng mà còn mạnh về chất lượng.

Bên cạnh đó, cần xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn, công bằng và minh bạch. Nếu cơ chế đãi ngộ và phát triển nghề nghiệp tốt, chắc chắn sẽ hạn chế tình trạng bác sĩ giỏi chuyển ra khu vực tư nhân hoặc ra nước ngoài.

Định hướng bứt phá cho hệ thống y tế Việt Nam

- Với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, ngành y tế sẽ phát triển theo định hướng nào để đáp ứng yêu cầu mới?

- Chúng ta phải xây dựng hệ thống y tế hội nhập, tiệm cận chuẩn mực quốc tế nhưng đồng thời giữ vững bản sắc và điều kiện thực tiễn Việt Nam. Điều đó có nghĩa là nâng cao chất lượng dịch vụ, áp dụng công nghệ mới, tăng cường hợp tác quốc tế, song vẫn chú trọng y tế cơ sở, y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Trong đó, chuyển đổi số là nhiệm vụ then chốt. Hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, hệ thống quản lý thông tin y tế sẽ giúp giảm thủ tục, tăng tính minh bạch và hỗ trợ điều hành hiệu quả. Nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo cũng là trụ cột, nhất là trong lĩnh vực vắc xin, dược phẩm và trang thiết bị y tế. Việt Nam cần vừa tiếp nhận công nghệ tiên tiến, vừa chủ động sáng tạo để khẳng định vị thế.

-Với tư cách là người đứng đầu ngành y tế, bà kỳ vọng gì sau khi Nghị quyết 72 được triển khai?

- Tôi kỳ vọng nghị quyết sẽ là cú hích mạnh mẽ, giúp ngành y tế vượt qua khó khăn, vướng mắc kéo dài nhiều năm. Người dân được chăm sóc sức khỏe toàn diện hơn, công bằng hơn. Đội ngũ y tế được bảo đảm điều kiện làm việc, cống hiến và phát triển nghề nghiệp. Hệ thống y tế Việt Nam sẽ vững vàng hơn trước các thách thức dịch bệnh, già hóa dân số và biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, tôi tin rằng khi nghị quyết đi vào cuộc sống, niềm tin của nhân dân đối với ngành y tế sẽ được củng cố. Đó chính là động lực để mỗi cán bộ, nhân viên y tế nỗ lực hơn nữa trong hành trình chăm sóc sức khỏe nhân dân

- Cám ơn Bộ trưởng!

Thanh Hằng