'Bom hẹn giờ' ở Hong Kong: Chằng chịt nhà 'quan tài' ở thành phố triệu USD

Một tòa nhà đông đúc ở Hong Kong. Ảnh: Camera Press

Lựa chọn duy nhất

Theo Reuters, Hong Kong hiện có hơn 7,5 triệu dân chen chúc trên 1.106 km² đất – mật độ trung bình 6.800 người/km². Khi đất khan hiếm còn giá nhà liên tục lập kỷ lục “đắt đỏ nhất thế giới” suốt 14 năm liền, hàng trăm nghìn người lao động thu nhập thấp chỉ còn một lựa chọn: Đó là phải vào ở trong những nơi chật chội thường được gọi với các cái tên như căn hộ ngăn nhỏ, nhà lồng hoặc “nhà quan tài”.

Ảnh: Camera Press

Theo Hong Kong Free Press, ước tính của chính quyền Hong Kong công bố tháng 6/2025 cho thấy, hiện còn khoảng 110.000 căn hộ ngăn nhỏ đang tồn tại, chứa hơn 220.000 con người.

Nhiều căn chỉ rộng 6 m², không cửa sổ, dùng chung nhà vệ sinh và bếp với 10-15 hộ khác. Một người đàn ông 63 tuổi ở quận Mong Kok kể với tờ Deutsche Welle: “Tôi đã sống trong cái hộp này 12 năm. Giường, bếp, quần áo… tất cả chỉ cách nhau một bước chân”.

Vì sao vẫn còn “nhà quan tài” giữa lòng thành phố triệu đô?

Theo CNBC, nguyên nhân sâu xa không mới: Chính sách đất đai đặc biệt của Hong Kong. Toàn bộ đất thuộc sở hữu nhà nước, được đấu giá với giá trên trời cho các tập đoàn bất động sản. Kết quả là giá căn hộ trung bình năm 2024 đạt 1.987 USD mỗi foot vuông (khoảng 500 triệu đồng/m²), khiến người thu nhập trung bình phải dành 21 năm lương mới mua nổi một chỗ ở 40 m².

Chính sách đất đai ở Hong Kong là một trong những nguyên nhân khiến "nhà quan tài" vẫn tồn tại giữa thành phố phát triển. Ảnh: Camera Press

Danh sách chờ nhà ở công cộng hiện dài hơn với tổng số 250.000 hộ, thời gian chờ trung bình 5,5 năm. Và con số này vẫn tăng đều đặn. Trong lúc chờ đợi, người nghèo buộc phải thuê những “ổ chuột trên cao”. Một căn hộ 40 m² cũ kỹ có thể được chủ nhà chia thành 10-15 “hộp” cho thuê riêng, thu về gấp 5-7 lần tiền thuê nếu không chia tách.

“Quả bom” hẹn giờ giữa đô thị

Những tòa nhà cũ 50-60 năm tuổi ở các quận Sham Shui Po, Yau Ma Tei, Mong Kok vốn không được thiết kế để chứa hàng nghìn người trong không gian chật như nêm. Hành lang hẹp 80 cm, cầu thang bộ đầy đồ đạc, dây điện chằng chịt như mạng nhện. Nhiều căn hộ chia nhỏ dùng vách thạch cao và gỗ ép - vật liệu dễ bắt lửa. Một điếu thuốc bất cẩn hay chập điện là có thể biến cả tầng thành biển lửa.

Một tòa nhà nhếch nhác và chật chội ở Hong Kong. Ảnh: Camera Press

Tháng 1/2025, phóng viên Reuters ghi nhận: Hầu hết các căn hộ chia nhỏ đều không có lối thoát hiểm thứ hai, hệ thống phun nước tự động gần như không tồn tại ở các tòa nhà cũ.

Ánh sáng cuối đường hầm nhưng…

Hong Kong đang tiến tới dần xóa bỏ các căn hộ chia nhỏ không đạt chuẩn. Ảnh: Camera Press

Năm 2021, Giám đốc Văn phòng Sự vụ Hong Kong và Macau của Trung Quốc, ông Xia Baolong, đã ra hạn chót: “Đến năm 2049, Hong Kong phải xóa bỏ hoàn toàn các căn hộ chia nhỏ không đạt chuẩn” - một mệnh lệnh được nhắc lại trong diễn văn chính sách 2024 của đặc khu trưởng Hong Kong Lý Gia Siêu.

Cụ thể: Kể từ tháng 3/2026, mọi căn hộ chia nhỏ phải đăng ký, những căn dưới 8 m² sẽ bị cấm dần, phải có cửa sổ tự nhiên và nhà vệ sinh riêng, theo Hong Kong Free Press.

Chính quyền cũng hứa xây thêm 308.000 căn hộ công cộng trong thập kỷ tới. Thế nhưng các tổ chức xã hội như SoCO (Society for Community Organisation) vẫn lo ngại: “Không có kế hoạch tái định cư rõ ràng, người nghèo sẽ bị đẩy ra đường”.

Từ nay đến năm 2049, nhiều người Hong Kong vẫn phải sống trong các căn hộ chật chội. Ảnh: Camera Press

Từ nay đến năm 2049 vẫn còn xa. Trong khi đó, mỗi đêm ở Hong Kong vẫn có hơn 220.000 con người chui vào những chiếc hộp bê tông, bật chiếc đèn bàn duy nhất và cố gắng ngủ giữa tiếng quạt máy và mùi ẩm mốc. Họ không chọn sống như vậy. Họ chỉ chưa có lựa chọn nào khác khả dĩ hơn.

Như một cư dân 70 tuổi ở Hong Kong nói với truyền thông Mỹ vào tháng 2/2025 khi được hỏi về tương lai: “Tôi không biết mình có còn sống đến năm 2049 không. Nhưng tôi hy vọng con cháu tôi sẽ không phải ngủ trong nhà quan tài nữa”.

Nguyễn Thái - (t/h)