Bước tiến lớn trong giữ gìn trật tự xã hội

Các tổ công tác liên ngành của Công an thành phố Hà Nội vẫn duy trì hoạt động ổn định bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn. Ảnh: Đỗ Tâm

Tội phạm và vi phạm pháp luật tiếp tục giảm mạnh

Trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, các ngành Công an, Tòa án, Kiểm sát, Thi hành án… phải xử lý khối lượng công việc lớn, cùng với nhiều xáo trộn về tổ chức. Tuy nhiên, nhờ tăng cường điều tra viên và công an chính quy tại cấp xã, việc quản lý các nhóm đối tượng nguy cơ cao chặt chẽ hơn, các mâu thuẫn trong nhân dân được phát hiện và giải quyết ngay từ cơ sở.

Tại phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 5-9 mới đây, Báo cáo thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025 cho thấy, các loại tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025 giảm 21% so với cùng kỳ năm 2024 - một bước tiến quan trọng trong giữ vững an ninh, trật tự xã hội. Trong đó, đối với ngành Tòa án, tỷ lệ giải quyết án hình sự đạt 87,64%, cao hơn so với năm trước; không xảy ra trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Trong khi đó, ngành Thi hành án đã thi hành xong các vụ án tín dụng, ngân hàng, thu về trên 30.671 tỷ đồng; riêng các vụ án kinh tế, tham nhũng thu hồi trên 22.342 tỷ đồng.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, hầu hết các loại tội phạm về trật tự xã hội đều giảm, nhất là các vụ án nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và do băng nhóm “xã hội đen” gây ra. Đặc biệt, hai sự kiện lớn: 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm Ngày Quốc khánh, thu hút hàng triệu đồng bào về Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, nhưng không xảy ra vụ việc nghiêm trọng, phức tạp về an ninh trật tự. Đáng chú ý, nhiều thủ đoạn mới trong tội phạm kinh tế, lừa đảo, buôn lậu đã được phát hiện và xử lý; các vụ việc gây thất thoát, lãng phí trong đầu tư, xây dựng gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước cũng được tập trung điều tra.

Dù đạt kết quả tích cực, song theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, một số loại tội phạm vẫn có xu hướng gia tăng, đặc biệt là lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng. Công tác dự báo, phân tích và nhận diện tội phạm có thời điểm chưa theo kịp diễn biến thực tế, nhất là đối với tội phạm công nghệ cao. Ngoài ra, tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp, hoạt động với quy mô lớn, tính chất đặc biệt nghiêm trọng; vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm cũng diễn ra phức tạp.

Tiếp tục đổi mới để ứng phó với thách thức mới

Đánh giá cao nỗ lực của lực lượng Công an và các ngành tố tụng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hoàng Duy Chinh nhấn mạnh: "Tình hình tội phạm về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại cả nông thôn và đô thị đều được kéo giảm mạnh, góp phần phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội".

Cho rằng điểm nổi bật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (2021-2026) là không có kết án oan người vô tội, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga khẳng định, đây là thành tích rất lớn, rất đặc biệt của hai ngành Tòa án và Kiểm sát. Tuy vậy, theo bà Lê Thị Nga, phải nâng cao hơn nữa số lượng vụ án của Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao. Các vụ án này thực sự khó điều tra vì đối tượng phạm tội là cán bộ, công chức trong các cơ quan tư pháp, nhưng số lượng chưa tương xứng với tình hình tiêu cực trong các cơ quan tư pháp.

Từ thực tiễn, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội đề nghị Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao chỉ đạo tiếp tục rà soát, phát hiện và đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật chưa phù hợp, chồng chéo, chưa thống nhất để kịp thời sửa đổi, đề xuất sửa đổi, nhất là trong lĩnh vực đất đai, khoáng sản, ngân hàng, an toàn thực phẩm, an ninh mạng... Cùng với đó, kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn thi hành đối với các luật, nghị quyết về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp vừa được Quốc hội thông qua, trong đó cần bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tuyệt đối của Đảng, đặc biệt là cụ thể hóa những chủ trương, định hướng lớn tại 4 Nghị quyết số 57, số 59, số 66, số 68-NQ/TƯ “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị. Phối hợp rà soát để quy định và hướng dẫn cụ thể hơn về công tác phối hợp giữa Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân với Cơ quan điều tra ở địa phương, vì tổ chức mô hình Viện và Tòa có 2 cấp ở địa phương, trong khi Cơ quan điều tra ở địa phương chỉ tổ chức ở cấp tỉnh...

Công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong năm 2025 đến nay đã đạt nhiều kết quả tích cực, thể hiện quyết tâm của cả hệ thống chính trị trong giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Trước những thách thức mới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục đổi mới, phối hợp chặt chẽ và hoàn thiện thể chế, nhằm tạo thế chủ động trong bảo đảm an ninh, phục vụ hiệu quả sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới:

Đẩy mạnh tuyên truyền trên không gian mạng

Trong kết quả đạt được của công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật thấy rất rõ vai trò của cải cách thể chế. Ở đây cần khẳng định vai trò xây dựng pháp luật của Quốc hội, trong đó tác động nhiều nhất là Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là “cánh tay nối dài” của lực lượng Công an và khi Luật được Quốc hội thông qua, đi vào hoạt động đã phát huy được hiệu quả...

Cùng với đó là việc phát triển dữ liệu quốc gia về dân cư và áp dụng công nghệ mới trong thống kê tội phạm và đấu tranh phòng, chống tội phạm. Việc này đạt hiệu quả rất cao và cần được phát huy.

Để hiệu quả cao hơn nữa, cần tập trung cho công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, không chỉ Bộ Công an mà tất cả các ban, ngành đều tham gia, nhất là tăng cường tuyên truyền trên không gian mạng, tuyên truyền đến từng người dân và bằng nhiều hình thức.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến:

Tăng cường điều tra án trong lĩnh vực tư pháp

Năm 2025, công tác phòng, chống tội phạm đạt kết quả ấn tượng, nhưng chất lượng án hành chính và thi hành án hành chính tỷ lệ đạt chưa cao. Ngành Kiểm sát đã nhận diện việc này và đang áp dụng nhiều giải pháp để cải thiện tình hình. Cùng với đó, ngành sẽ tăng cường công tác giám sát, kiểm tra và tới đây sẽ phải tính toán để sửa quy định trong lĩnh vực này.

Nhiệm kỳ vừa qua, Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã khởi tố 573 bị can là cán bộ tư pháp, tăng so với nhiệm kỳ trước tới 189%. So với nhiệm kỳ trước đây, số lượng án về tư pháp, số bị can khởi tố mới tăng gần 200%. Đây là con số đáng báo động và ngành Kiểm sát đã cảnh báo đội ngũ cán bộ tư pháp nói chung. Số liệu nhiều như vậy là không mong muốn, nhưng phải xử lý để cảnh báo, cảnh tỉnh, răn đe và phải làm trong sạch đội ngũ cán bộ tư pháp. Ngành Kiểm sát cố gắng, tỷ lệ trong giải quyết án này là 90% và sẽ tăng cường án điều tra trong lĩnh vực tư pháp.

Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội:

Bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội từ cơ sở

Từ quá trình đưa Công an chính quy về cấp xã cho đến sắp xếp lại Công an cấp xã trong năm 2025, lực lượng Công an cơ sở đã tập trung cao cho công tác nắm tình hình, bám sát địa bàn, quản lý chặt chẽ đối tượng, không để bị động, bất ngờ; nhờ đó bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại cơ sở, góp phần kéo giảm phạm pháp hình sự và vi phạm pháp luật.

Trong đó, công tác quản lý cư trú, nhân khẩu và dữ liệu dân cư được coi là “xương sống” của quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, là nền tảng để lực lượng Công an nhận diện, dự báo nguy cơ, phục vụ phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, đồng thời tạo thuận lợi cho cải cách thủ tục hành chính.

Chỉ huy Công an các phường, xã trên địa bàn thành phố Hà Nội đã chỉ đạo lực lượng cảnh sát khu vực thường xuyên cập nhật dữ liệu dân cư “đúng, đủ, sạch, sống”, gắn trách nhiệm cụ thể với từng cán bộ.

Thúy - Thành ghi

Minh Thúy