Bước tiến quan trọng nhằm nối lại thỏa thuận ngừng bắn Thái Lan - Campuchia
Cuộc gặp dự kiến ngày 24/12 được xem là bước ngoặt quan trọng nhằm khôi phục ngừng bắn giữa Thái Lan và Campuchia, tập trung vào cơ chế giám sát, rút quân và xây dựng lòng tin song phương.
Quang cảnh Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ở Kuala Lumpur, Malaysia ngày 22/12/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Trong nỗ lực hạ nhiệt điểm nóng xung đột tại Đông Nam Á, Thái Lan và Campuchia đã nhất trí tổ chức cuộc họp các quan chức quốc phòng vào ngày 24/12 để nối lại thỏa thuận ngừng bắn, hãng tin Reuters đưa tin. Đây được xem là một bước tiến quan trọng nhằm khôi phục thỏa thuận ngừng bắn và chấm dứt chuỗi ngày giao tranh tại biên giới hai nước.
Nỗ lực ngoại giao đa phương
Quyết định tổ chức đàm phán song phương là kết quả trực tiếp từ hội nghị đặc biệt của các Bộ trưởng Ngoại giao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) diễn ra tại Kuala Lumpur vào ngày 22/12. Trước bối cảnh giao tranh bước sang tuần thứ ba với những diễn biến phức tạp, Malaysia – trong vai trò Chủ tịch ASEAN – đã phối hợp cùng các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc để thúc đẩy các giải pháp hòa bình.
Theo báo cáo, kể từ khi xung đột tái bùng phát vào ngày 8/12, ít nhất 80 người đã thiệt mạng. Các cuộc bắn phá bằng pháo binh diễn ra hàng ngày dọc theo đường biên giới đất liền dài hơn 800 km, trải dài từ khu vực rừng núi gần Lào đến các tỉnh ven biển vùng Vịnh Thái Lan. Tình trạng này không chỉ gây thiệt hại về người mà còn phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự, khiến hàng nghìn cư dân phải di dời.
Tiến trình hòa bình lần này ghi nhận sự tham gia tích cực của các bên trung gian quốc tế. Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã thực hiện nhiều cuộc điện đàm với lãnh đạo hai nước để tìm tiếng nói chung. Tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago (Florida), ông Trump đánh giá tình hình đang dần ổn định và khẳng định các bên đang kiểm soát cục diện "khá tốt".
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng tạo ra áp lực ngoại giao đáng kể. Đặc phái viên phụ trách các vấn đề châu Á của Trung Quốc, Deng Xijun, đã trực tiếp làm việc tại Bangkok và Phnom Penh trong những ngày qua để hối thúc hai bên lùi bước. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow nhấn mạnh rằng, dù hoan nghênh sự hỗ trợ quốc tế, việc đàm phán song phương vẫn là trách nhiệm tự thân của hai quốc gia để "tự giải quyết vấn đề".
Yêu cầu từ phía Thái Lan
Ngoại trưởng Phuangketkeow khẳng định nước này muốn một "lệnh ngừng bắn thực sự" với kế hoạch thực hiện chi tiết và cam kết vững chắc từ phía Campuchia. Ông nhấn mạnh không thể chỉ tuyên bố ngừng bắn mà cần phải có thảo luận cụ thể.
"Campuchia muốn ngừng bắn, chúng ta hãy thảo luận về việc ngừng bắn. Chúng tôi đề xuất rằng quân đội hai nước nên gặp nhau càng sớm càng tốt", ông Sihasak phát biểu trong cuộc họp báo ở Kuala Lumpur.
Địa điểm diễn ra cuộc họp chưa được xác định rõ, nhưng Thái Lan đã đề xuất đường biên giới tại tỉnh Chanthaburi. Bộ Quốc phòng Campuchia chưa đưa ra phản hồi ngay lập tức về vấn đề này.
ASEAN kêu gọi hạ nhiệt căng thẳng
Sau hội nghị thượng đỉnh đặc biệt, theo THX và báo Nation (Thái Lan), các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và giảm leo thang quân sự giữa Thái Lan và Campuchia, yêu cầu 2 bên rút quân khỏi biên giới, được giám sát bởi một Nhóm Quan sát viên ASEAN, đồng thời hoan nghênh cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 24/12 của Ủy ban Biên giới chung, một cơ chế lâu đời cho các cuộc đàm phán song phương.
"Các bộ trưởng ngoại giao ASEAN bày tỏ hy vọng về việc giảm leo thang xung đột càng sớm càng tốt", tuyên bố từ nước Chủ tịch ASEAN Malaysia cho biết, đồng thời nói thêm rằng các cuộc thảo luận sắp diễn ra sẽ bao gồm việc thực hiện và xác minh lệnh ngừng bắn.
Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Mohamad Hasan, nhận định: "Mục tiêu của chúng ta không chỉ dừng lại ở việc giảm căng thẳng. Chúng ta phải tăng cường xây dựng lòng tin và tạo ra những cơ hội đối thoại bất chấp những khác biệt".
Trong thông cáo chung sau cuộc họp ngày 22/12, các nước thành viên ASEAN bày tỏ "mối quan ngại sâu sắc" về tác động nhân đạo của xung đột. Khối này yêu cầu cả Bangkok và Phnom Penh thực hiện nghiêm túc các cam kết trong Tuyên bố chung Kuala Lumpur ký kết vào tháng 10/2025, đảm bảo người dân bị di dời có thể trở về nhà "một cách đàng hoàng và không bị cản trở".
Tóm lại, điểm khác biệt của cuộc đàm phán dự kiến vào ngày 24/12 so với các tuyên bố ngừng bắn trước đó nằm ở tính thực tiễn và cơ chế giám sát, đánh dấu một bước tiến cụ thể hướng tới việc giảm leo thang căng thẳng và khôi phục ổn định trong khu vực.
