Bứt phá hạ tầng số

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh tham quan các sản phẩm công nghệ số phục vụ sản xuất của doanh nghiệp viễn thông

Nghị quyết số 49 ngày 28/9/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 xác định mục tiêu cụ thể đến năm 2025, hạ tầng mạng băng rộng cáp quang phủ trên 80% hộ gia đình; phổ cập dịch vụ mạng di động 4G/5G và điện thoại di động thông minh.

Ngay sau khi Nghị quyết số 49 được ban hành, công tác phát triển hạ tầng số được triển khai quyết liệt, mạnh mẽ, chỉ trong năm 2022, số trạm BTS phát triển được bằng 10 năm trước đó.

Quyết liệt chỉ đạo – doanh nghiệp chung tay

Thời điểm bắt đầu triển khai chuyển đổi số cuối năm 2021, toàn tỉnh còn có 268 thôn, bản chưa có sóng di động; 405 thôn, bản chưa có hạ tầng cung cấp dịch vụ internet băng rộng. Nguyên nhân khiến hạ tầng số chưa phủ sóng rộng khắp là do khu vực vùng sâu, vùng xa, dân cư phân bố thưa thớt, nhu cầu sử dụng dịch vụ thấp, trong khi kinh phí để xây dựng các trạm phát sóng BTS là rất lớn. Việc phát triển hạ tầng của doanh nghiệp tại tỉnh phụ thuộc vào sự phê duyệt của tập đoàn, vì vậy việc mở rộng hạ tầng ở những khu vực ít phát sinh lưu lượng càng hạn chế. Cùng đó, chương trình viễn thông công ích triển khai còn chậm; quy định không cho phép sử dụng đất công để xây dựng trạm BTS cũng là rào cản lớn khi tìm vị trí xây dựng trạm.

Thực hiện Nghị quyết số 49, hằng năm, UBND tỉnh xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, trong đó phát triển hạ tầng số là chỉ tiêu quan trọng. Thực hiện mục tiêu này, tỉnh đã huy động nguồn lực từ ngân sách, các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn nước ngoài và xã hội hóa để đầu tư, nâng cấp hạ tầng số. Đồng thời, UBND tỉnh đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ kinh phí từ chương trình viễn thông công ích, kết hợp với nguồn lực từ các tập đoàn viễn thông để đầu tư hạ tầng băng rộng di động tại những thôn, bản trắng sóng. UBND tỉnh cũng chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn xây dựng phương án, kế hoạch mở rộng mạng 3G, 4G, hạ tầng cáp quang băng rộng đến các thôn bản, nhất là những khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Trưởng thôn Him Đăm, xã Kiên Mộc soạn thảo và gửi các báo cáo thông qua mạng cáp quang băng rộng

Ông Trần Hữu Giang, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: Sở đã chủ động tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển hạ tầng số, trong đó tập trung vào hoàn thiện khung kiến trúc chính quyền số 3.0, triển khai nâng cấp nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu, đẩy mạnh kết nối các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; vận hành và nâng cấp Trung tâm Tích hợp dữ liệu tỉnh. Đồng thời, sở cũng phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, doanh nghiệp để phát triển hạ tầng viễn thông, tích cực xóa các thôn trắng sóng, lõm sóng tại khu vực vùng sâu, vùng xa và triển khai dịch vụ di động 5G tại các trung tâm hành chính nhất là khu vực cửa khẩu, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số toàn diện trên địa bàn tỉnh.

Thực hiện mục tiêu phát triển hạ tầng viễn thông, các doanh nghiệp đã khẩn trương vào cuộc. Nhiều trạm phát sóng BTS được xây dựng tại khu vực vùng sâu, vùng xa; các doanh nghiệp chủ động chia sẻ hạ tầng, mạng 3G, 4G được mở rộng, phủ sóng đến các thôn, bản đảm bảo kết nối thông suốt. Bên cạnh đó, doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh cũng tiến hành thử nghiệm phát sóng 5G tại các khu vực trung tâm của tỉnh, khu thương mại, dịch vụ, cửa khẩu, đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Song song với việc mở rộng vùng phủ sóng, các doanh nghiệp cũng tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu dung lượng đường truyền, đầu tư hạ tầng cáp quang băng rộng, đưa internet tốc độ cao đến các hộ gia đình, cơ quan, trường học.

Ông Đỗ Trần Anh, Phó Giám đốc Viễn thông (VNPT) Lạng Sơn cho biết: Đồng hành với tỉnh trong chuyển đổi số được chúng tôi xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Thời gian qua, VNPT Lạng Sơn luôn nỗ lực triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng các trạm phát sóng di động, mở rộng vùng phủ sóng, thực hiện tốt các chương trình phủ sóng thôn, bản trên địa bàn tỉnh. Hiện VNPT Lạng Sơn đang có hơn 600 trạm phát sóng di động. Từ năm 2021 đến nay, chúng tôi đã xây dựng mới trên 200 trạm phát sóng, trong đó, xây dựng mới 40 trạm phát sóng 3G, 4G phục vụ xóa vùng lõm, trắng sóng trên địa bàn tỉnh. Chúng tôi cũng phát triển các trạm 5G tại 15 vị trí trung tâm của các phường, xã trên địa bàn tỉnh.

Không riêng VNPT, Viettel Lạng Sơn cũng đẩy mạnh đầu tư mạnh mẽ để phát triển hạ tầng viễn thông trên địa bàn tỉnh. Đơn vị đã xây dựng mạng lưới hạ tầng sâu rộng đến các thôn bản vùng sâu, vùng xa, biên giới, số lượng trạm triển khai trong 3 năm (từ 2021 đến 2023) bằng 50% số trạm BTS triển khai trong 15 năm (từ 2005 đến 2020). Trong năm 2024, Viettel Lạng Sơn đã phát triển 24 trạm 5G cung cấp các dịch vụ như 5G FWA và mạng di động dùng riêng. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp như Mobifone, FPT... cũng tích cực phát triển hạ tầng mở rộng địa bàn phục vụ.

Đưa sóng di động, mạng cáp quang băng rộng đến từng thôn, bản

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự chủ động của các doanh nghiệp, hạ tầng viễn thông trên địa bàn tỉnh có sự phát triển mạnh mẽ, đáp ứng tốt nhu cầu hiện tại và sẵn sàng cho những công nghệ số trong tương lai. Từ năm 2021 đến nay, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã xây dựng 354 trạm BTS mới, xóa 244 điểm trắng sóng, lõm sóng và khắc phục tình trạng sóng yếu, sóng không ổn định. Chỉ tính riêng năm 2022, sau khi Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 49, toàn tỉnh đã phát triển được 158 trạm BTS.

Đến nay, toàn tỉnh có 3.248 trạm BTS tại 1.580 vị trí, đảm bảo phủ sóng 3G/4G/5G cho 99,7% dân số; 100% xã, phường có sóng di động; mạng cáp quang băng rộng đến 84,5% hộ gia đình; dịch vụ mạng di động 4G và điện thoại di động thông minh đã trở nên phổ biến với 930.000 thuê bao, tỷ lệ dân số sử dụng điện thoại thông minh là 91,1%; riêng dịch vụ 5G đã phủ tới 13,5% dân số thông qua 40 trạm. Như vậy, tỉnh đã hoàn thành đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết số 49 đề ra về phát triển hạ tầng số. Bên cạnh đó, quỹ viễn thông công ích của Bộ Khoa học và Công nghệ cũng hỗ trợ cung cấp dịch vụ cho hơn 13.000 hộ gia đình, 224 cơ sở giáo dục và các trạm y tế xã.

Người dân trên địa bàn tỉnh cũng nhanh chóng thích ứng với xu thế mới. Sau khi tỉnh tiến hành tắt sóng 2G người dân đã chủ động chuyển đổi thiết bị sang sử dụng mạng 3G, 4G và lắp đặt mạng cáp quang băng rộng để phục vụ nhu cầu học tập, sản xuất, kinh doanh của gia đình.

Anh Phùng Tắc Vượng, thôn Him Đăm, xã Kiên Mộc cho biết: Công việc của tôi là khai thác gỗ thông, gỗ keo. Trước đây, trong thôn không có sóng di động việc thông tin liên lạc còn hạn chế chứ chưa nói gì đến thương mại điện tử. Mỗi lần mua cây tôi phải ra ngân hàng tận xã Đình Lập để rút tiền trả cho khách rất bất tiện. Năm 2022 trong thôn bắt đầu có sóng di động, thông tin liên lạc rất thuận thiện, bản thân tôi cũng chủ động mở tài khoản thanh toán điện tử. Nhờ đó, tiền lúc nào cũng sẵn trong tay, mỗi lần mua cây vài chục triệu hay vài trăm triệu chỉ cần vài thao tác là đã giao dịch song. Vì vậy việc kinh doanh của tôi cũng thuận tiện hơn rất nhiều.

Có thể thấy, những năm 2021 – 2025 là giai đoạn bứt phá của tỉnh về hạ tầng số. Chỉ trong một thời gian ngắn, mạng di động, internet cáp quang băng rộng đã phủ khắp các thôn, bản không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp về thông tin liên lạc mà còn mở ra không gian rộng lớn để trao đổi, mua bán, quảng bá sản phẩm, nông sản, hình ảnh địa phương thông qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội; học tập và ứng dụng công nghệ số vào đời sống và sản xuất.

Theo số liệu tổng hợp từ các doanh nghiệp viễn thông, đến hết tháng 7/2025, toàn tỉnh còn 24 thôn lõm sóng theo tiêu chí hướng dẫn của Cục Viễn thông, Bộ Khoa học và Công nghệ. Những địa bàn này đã được UBND tỉnh đưa vào kế hoạch phủ sóng trong thời gian tới, cùng đó, các doanh nghiệp cũng đang chủ động phát triển các trạm BTS, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, mở rộng vùng phủ sóng phục vụ chuyển đổi số trên địa bàn. Đây chính là nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số, đồng thời giúp người dân có điều kiện thuận lợi tiếp cận dịch vụ số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.

HOÀNG VƯƠNG