Ca ghép gan bất đồng nhóm máu ở người lớn thứ 2 trên cả nước

Ca ghép gan bất đồng nhóm máu ở người lớn thứ 2 trên cả nước triển khai tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - Ảnh: VGP

Bệnh nhân mắc bệnh 17 năm

Bệnh nhân này phát hiện mắc viêm đường mật xơ cứng tiên phát khi mới 3 tuổi. Năm 2017 và 2019, bệnh nhân được điều trị xơ gan bằng tế bào gốc 2 lần.

PGS.TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan – Mật – Tụy, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết, bệnh nhân này mắc bệnh viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (Primary Sclerosing Cholangitis – PSC) - là bệnh viêm mạn tính gây xơ hóa và hẹp tiến triển hệ thống đường mật trong và ngoài gan, dẫn đến ứ mật, nhiễm trùng đường mật tái phát và dẫn đến xơ gan, suy gan. Ghép gan là phương pháp điều trị duy nhất giúp cải thiện tiên lượng và chất lượng sống cho bệnh nhân.

Đồng hành chữa bệnh cùng con gái trong suốt 17 năm qua, sau khi nghe bác sĩ thông báo phương án điều trị cho con là ghép gan, bố của bệnh nhân đã xã định rõ ràng, ông sẽ hiến gan cho con. Tuy nhiên, theo kết quả xét nghiệm, giữa hai bố con lại bất tương hợp nhóm máu, khiến việc ghép trở nên vô cùng phức tạp, khó khăn.

Theo PGS.TS Vũ Văn Quang phân tích về chuyên môn, nồng độ kháng thể kháng A/B ở người lớn cao hơn do hệ miễn dịch đã hoàn thiện, do đó nguy cơ thải ghép dịch thể và phá hủy mảnh ghép mạnh. Trong khi, trẻ nhỏ (đặc biệt < 1–2 tuổi) có hệ miễn dịch chưa trưởng thành, nồng độ kháng thể thấp nên nguy cơ thấp hơn.

Sau ghép 1 tuần, sức khỏe của bệnh nhân hồi phục tốt, chức năng gan ổn định - Ảnh: VGP

Ca ghép kéo dài 7 giờ

Về đáp ứng miễn dịch, người lớn có "bộ nhớ miễn dịch" và hệ thống tế bào B – tương bào phát triển đầy đủ, dẫn đến đáp ứng miễn dịch thứ phát mạnh. Còn trẻ em hầu như chưa hình thành "bộ nhớ miễn dịch".

Đối với phác đồ miễn dịch, người lớn cần truyền Rituximab và thay huyết tương để hạ anti-A/B xuống

Tuy nhiên, từ kinh nghiệm đã thực hiện 2 ca ghép gan bất đồng nhóm máu ở trẻ em, các bác sĩ của Bệnh viện TWQĐ 108 đã chỉ định phương pháp này sau khi đã hội chẩn kỹ càng.

Theo đó, trước mổ, bệnh nhân được điều trị bằng Rituximab, thay huyết tương nhằm tối ưu tình trạng người bệnh. Trong mổ, các bác sĩ đã bảo vệ nội mô, rửa gan tốt, bảo đảm tưới máu mảnh ghép, kỹ thuật nối đường mật chuẩn xác. Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi kháng thể, thuốc chống thải ghép mạnh, kiểm soát nhiễm trùng, phát hiện sớm biến chứng đường mật/mạch máu.

Ca ghép diễn ra trong 7 giờ đồng hồ với sự tham gia của nhiều chuyên khoa. Người cha được phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải. Từng thao tác đều đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Đến nay, sau ghép 1 tuần, sức khỏe của hai bố con hồi phục tốt, chức năng gan ổn định.

"Nhìn thấy hai bố con bệnh nhân hồi phục từng ngày là niềm hạnh phúc của toàn bộ ekíp ghép. Đây là trường hợp đầu tiên ghép bất đồng nhóm máu ở người lớn tại Bệnh viện (là trường hợp thứ 2 trên cả nước)", PGS.TS Vũ Văn Quang chia sẻ.

Ca ghép này không chỉ thay đổi cuộc đời bệnh nhân, mà mở ra cánh cửa mới cho các bệnh nhân khác đang chờ ghép gan nhưng không có người hiến tặng cùng nhóm máu. Trong thời gian tới, lãnh đạo Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết, Bệnh viện sẽ đẩy mạnh kỹ thuật này.

Theo thống kê, Bệnh viện TWQĐ 108 đã thực hiện hơn 300 ca ghép gan, triển khai nhiều kỹ thuật ghép như: ghép gan bất đồng nhóm máu cho trẻ em và người lớn; chia gan trong bụng để ghép cho 2 bệnh nhân; phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép từ người hiến; phẫu thuật nội soi hỗ trợ ở người nhận gan.

HM