Các mẫu dấu đóng trên thịt gia súc, gia cầm nói lên điều gì?
Đảm bảo vệ sinh thú y đối với động vật giết mổ là một trong những khâu then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ngăn ngừa dịch bệnh và kiểm soát chất lượng thực phẩm.
Quy trình kiểm dịch động vật giết mổ diễn ra thế nào?
Đảm bảo vệ sinh thú y đối với động vật giết mổ là một trong những khâu then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ngăn ngừa dịch bệnh và kiểm soát chất lượng thực phẩm.
Bà Huỳnh Thị Thanh Bình, Trưởng Phòng Thú y cộng đồng, Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, theo Thông tư 09/2016/TT-BNNPTNT ngày 1/6/2016 về kiểm soát giết mổ và vệ sinh thú y, sau khi giết mổ lợn, nhân viên thú y phải khám đầu, phủ tạng và thân thịt để phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc bệnh lý nếu có.
Nếu đủ điều kiện, thân thịt, phủ tạng và phụ phẩm ăn được sẽ được đóng dấu kiểm soát giết mổ, dán tem vệ sinh thú y hoặc đánh dấu kiểm soát, đồng thời cấp giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển sản phẩm động vật theo quy định.
Các loại dấu kiểm soát giết mổ động vật.
Trong trường hợp phát hiện thấy có dấu hiệu bệnh tích ở thân thịt, phủ tạng, phải đánh dấu, tách riêng và đưa tới khu xử lý để kiểm tra lại lần cuối trước khi đưa ra quyết định xử lý.
Theo đại diện Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hệ thống quy định pháp lý hiện hành về kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y và xử lý sản phẩm động vật không bảo đảm yêu cầu đã được ban hành đầy đủ, rõ ràng và thực hiện nghiêm ngặt trong thực tiễn.
Theo Thông tư 09/2016/TT-BNNPTNT (đã được hợp nhất và sửa đổi bởi các văn bản mới nhất như Thông tư 10/2022/TT-BNNPTNT và Thông tư 15/2024/TT-BNNPTNT), quy trình kiểm soát giết mổ động vật gồm nhiều bước từ kiểm tra động vật trước giết mổ, đến kiểm tra sau giết mổ và xử lý sản phẩm động vật không đạt chuẩn.
Trước khi giết mổ, động vật phải khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm tra lâm sàng tại khu vực chờ giết mổ. Nếu phát hiện động vật có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm, chúng sẽ được cách ly để theo dõi và xử lý theo quy định. Các thông tin liên quan như chủ sở hữu, nơi xuất phát, tình trạng sức khỏe, số lượng, biện pháp xử lý… đều phải được ghi chép đầy đủ vào sổ theo dõi.
Quá trình kiểm tra vệ sinh, khử trùng trang thiết bị, nhà xưởng trước và sau giết mổ cũng là yêu cầu bắt buộc. Việc này được thực hiện theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-150:2017/BNNPTNT nhằm bảo đảm môi trường giết mổ không gây lây nhiễm chéo, ô nhiễm vi sinh vật hay tồn dư hóa chất.
Dấu kiểm soát giết mổ là bằng chứng xác thực sản phẩm động vật đã qua quy trình kiểm soát
Sau khi giết mổ, nhân viên thú y phải tiến hành khám đầu, phủ tạng và thân thịt để phát hiện các dấu hiệu bệnh lý.
Nếu sản phẩm đủ điều kiện, sẽ được đóng dấu kiểm soát giết mổ (hình vuông), dán tem vệ sinh thú y và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển.
Nếu phát hiện dấu hiệu bệnh tích, phần thịt hoặc phủ tạng đó sẽ được đánh dấu, tách riêng để xử lý tiếp theo.
Trong trường hợp phát hiện sản phẩm động vật không đảm bảo vệ sinh thú y, quy trình xử lý được triển khai chặt chẽ. Cơ quan thú y lập biên bản ghi nhận hiện trạng và yêu cầu chủ cơ sở hoặc chủ hàng thực hiện các biện pháp xử lý. Đồng thời, nếu cần thiết, mẫu phẩm sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra vi sinh vật, chất cấm hoặc mầm bệnh.
Sau khi có kết luận, sản phẩm sẽ được phân loại xử lý theo một trong bốn phương thức: tiêu hủy, xử lý nhiệt, xử lý cơ học hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng (như làm thức ăn chăn nuôi hoặc nguyên liệu công nghiệp).
Dấu kiểm định cũng phản ánh rõ tình trạng sản phẩm:
Dấu tròn "XỬ LÝ V.S.T.Y" áp dụng với sản phẩm cần xử lý.
Dấu tam giác "HỦY" áp dụng với sản phẩm bị tiêu hủy.
Dấu vuông cho phép lưu hành thị trường.
Dấu chữ nhật: thịt được kiểm soát giết mổ để tiêu thụ nội địa.
Biên bản xử lý phải ghi rõ các nội dung như biện pháp xử lý, địa điểm, đơn vị/cá nhân thực hiện, kết quả sau xử lý, và thông tin về hình thức sử dụng nếu không tiêu hủy. Những thông tin này sẽ được gửi đến chủ hàng và các cơ quan liên quan để theo dõi và kiểm soát tiếp theo.
Không chỉ gia súc, quy trình kiểm tra với gia cầm cũng được quy định cụ thể. Việc kiểm tra lâm sàng được thực hiện ngay trên dây chuyền giết mổ đối với các cơ sở công nghiệp nhằm phát hiện gia cầm yếu, còi cọc hoặc có dấu hiệu bệnh. Sau khi giết mổ, thân thịt và phủ tạng phải được để nguyên vẹn với nhau để tránh nhầm lẫn, và được kiểm tra theo trình tự tương tự như gia súc.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dấu kiểm soát giết mổ hoặc giấy chứng nhận kiểm dịch không chỉ là dấu hiệu hành chính, mà còn là bằng chứng xác thực sản phẩm động vật đã qua quy trình kiểm soát nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn vệ sinh thú y và có thể lưu hành hợp pháp trên thị trường. Bất kỳ sản phẩm nào không đạt chuẩn, dù vì lý do gì, đều sẽ bị xử lý kịp thời và triệt để.
