Các nhà nghiên cứu đóng góp xây dựng dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ 14 về xây dựng và phát triển văn hóa

Hội thảo thu hút sự tham gia của hơn 80 đại biểu là các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, những người thực hành văn hóa, truyền thông đến từ nhiều cơ quan, viện nghiên cứu, hiệp hội, cơ sở đào tạo...

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Tổng biên tập tạp chí Văn hóa Nghệ thuật Hoàng Hà cho biết, dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV đã kế thừa, tiếp thu,chắt lọc và nâng tầm nội dung định hướng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam tại các văn kiện cũng như các nghị quyết chuyên đề về văn hóa trước đây. Qua đó, tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí hết sức quan trọng và đề ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới cho lĩnh vực văn hóa trong sự nghiệp phát triển đất nước. Văn hóa, con người được Đảng ta xác định không chỉ là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh to lớn, mà còn là động lực và hệ điều tiết phát triển bền vững đất nước. Văn hóa phải “khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, văn minh, hạnh phúc”.

Hội thảo có sự góp mặt của các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý văn hóa, những người thực hành văn hóa, truyền thông.

21 tham luận tại hội thảo đã tập trung phân tích, làm rõ những quan điểm mới về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong dự thảo văn kiện đại hội 14 khi Đảng ta xác định "phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hóa và con người Việt Nam", "phát huy có hiệu quả giá trị văn hóa và tinh thần cống hiến của con người Việt Nam, để văn hóa thực sự trở thành nguồn lực nội sinh, động lực và hệ điều tiết phát triển đất nước".

Bên cạnh đó, các ý kiến đã đề cập những quan điểm mới về hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam đồng bộ với việc xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

PGS.TS Phạm Duy Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển,Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã đưa ra cái nhìn tổng quan quan điểm của Đảng về phát triển văn hóa và con người qua các kỳ đại hội Đảng gần đây. Theo đó, qua 3 kỳ đại hội: XI, XII, XIII cho thấy một tiến trình phát triển tư duy mang tính kế thừa và đổi mới của Đảng: từ chỗ nhấn mạnh vai trò nền tảng, đến việc coi trọng phát triển toàn diện con người, rồi khẳng định văn hóa – con người là trung tâm và động lực của phát triển đất nước. Đây chính là tiền đề quan trọng để nhận diện những điểm mới, sáng tạo, có tính đột phá trong Văn kiện Đại hội XIV.

Tổng biên tập tạp chí Văn hóa Nghệ thuật Hoàng Hà phát biểu đề dẫn hội thảo.

PGS. TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đã chỉ ra những điểm mới của Đảng về văn hóa trong dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ 14. Đó là văn hóa chính thức được xác lập vị trí ngang tầm với kinh tế, chính trị và xã hội; hệ giá trị Việt Nam được cụ thể hóa thành một cấu trúc đồng bộ với nền văn hóa; đưa văn hóa số và công nghiệp văn hóa vào trọng tâm nghị quyết; văn kiện đề ra sự tích cực hợp tác và quảng bá văn hóa ra thế giới khi nhấn mạnh: “Chủ động, tích cực hợp tác, quảng bá hình ảnh đấtnước, giá trị văn hóa và con người Việt Nam ra thế giới”; nhấn mạnh vai trò chủ thể của con người trong quá trình phát triển.

Văn hóa chính thức được dự thảo văn kiện đại hội Đảng lần thứ 14 xác lập vị trí ngang tầm với kinh tế, chính trị và xã hội.

Mặc dù Dự thảo Văn kiện đã thể hiện tầm nhìn toàn diện, bao quát nhiều phương diện quan trọng của đời sống văn hóa, song từ góc nhìn khoa học và thực tiễn quản lý văn hóa, các nhà nghiên cứu, các nhà quản lý đã đóng góp ý kiến để văn kiện hoàn thiện hơn. TS Nguyễn Tiến Thư, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh kiến nghị văn kiện cần làm rõ hơn mối quan hệ biện chứng giữa phát triển văn hóa và phát triển con người, bổ sung luận điểm: "Xây dựng con người Việt Nam mới phải gắn liền với xây dựng hệ giá trị văn hóa và môi trường văn hóa lành mạnh. Điều này sẽ giúp cụ thể hóa quan điểm “phát triển văn hóa gắn với phát triển con người” - định hướng lớn đã được khẳng định trong các chiến lược phát triển văn hóa gần đây.

Đồng thời, TS Nguyễn Tiến Thư đề xuất dự thảo cần làm rõ định hướng phát triển văn hóa trong kỷ nguyên số, bổ sung định hướng: "phát triển môi trường văn hóa số lành mạnh, quản lý hiệu quả các nền tảng truyền thông mới, đồng thời chủ động ứng dụng công nghệ số để quảng bá văn hóa dân tộc".

GS Từ Thị Loan, nguyên Viện trưởng Viện VHNT Việt Nam cho rằng, việc xây dựng, củng cố và phát huy sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam không thể chỉ là nhiệm vụ của ngành văn hóa, mà là chiến lược tổng thể của cả quốc gia. Để chủ trương, đường lối của Đảng đi vào cuộc sống, cần triển khai đồng bộ một hệ sinh thái bao gồm cả thể chế, cơ chế, nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất lẫn nguồn nhân lực phù hợp.

GS. Từ Thị Loan nêu một số giải pháp như nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, tạo bước đột phá về thể chế, cơ chế, chính sách; tăng cường nguồn lực tài chính, hợp tác công tư trong phát triển văn hóa; phát triển con người và nguồn lực sáng tạo văn hóa; đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa và xuất khẩu sản phẩm văn hóa; tăng cường ngoại giao văn hóa.

Các ý kiến, tham luận tại hội thảo sẽ được Ban tổ chức tổng hợp, để báo cáo, kiến nghị Bộ VHTTDL tham mưu, đề xuất với Đảng và Nhà nước trong quá trình hoàn thiện dự thảo văn kiện Đại hội Đảng lần thứ 14 và xây dựng các kế hoạch, chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội 14.

Hội thảo là hoạt động có ý nghĩa, đóng góp thiết thực cả về lý luận và thực tiễn, góp phần làm sâu sắc những quan điểm, định hướng mới của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong giai đoạn phát triển vươn mình của dân tộc. Qua đó góp phần tuyên truyền, lan tỏa sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí quan trọng của văn hóa, thúc đẩy khát vọng xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Thanh Xuân