Cách Hoàng gia Anh 'kiềm chế' ông Trump: Lời kể từ những người trong cuộc

Vua Charles và hoàng gia đại diện cho hy vọng lớn nhất của Vương quốc Anh trong việc chế ngự ông Donald Trump trong chuyến công du. Ảnh: Getty.

Khi Tổng thống Donald Trump có mặt tại Vương quốc Anh trong chuyến thăm cấp nhà nước thứ hai vào ngày 16/9, những quan chức từng tham gia chuyến thăm trước khẳng định rằng đã có sẵn những “chiến lược” mà Điện Buckingham và Phủ Thủ tướng có thể vận dụng nhằm kiểm soát một vị khách nổi tiếng là khó đoán và nhiều lần gây sóng gió ở Anh.

“Xin ngài đừng làm thế, Nữ hoàng sẽ không hài lòng đâu”

Theo cựu Bộ trưởng Phát triển Quốc tế Alan Duncan, Hoàng gia Anh chính là "niềm hy vọng lớn nhất" để kiềm chế Trump trong thời gian ông có mặt tại London.

Ông Duncan nhớ lại: “Thách thức đặt ra là phải thuyết phục tổng thống hiểu rằng đây là chuyến thăm mang tính nghi lễ quốc gia, chứ không phải dịp để đưa ra phát biểu chính trị”.

Ông kể, lần trước “vũ khí” hiệu quả nhất để trấn an ông Trump chính là câu nói: “Ồ, xin ngài đừng làm thế, Nữ hoàng sẽ không vui đâu”.

Theo ông Duncan, sự uy nghi của Hoàng gia đã khiến ông Trump “cư xử hoàn toàn chuẩn mực”. Và lần này người sẽ trực tiếp tiếp đón ông Trump là Vua Charles, mà theo ông Duncan, “biết cách xử lý mọi chuyện một cách khéo léo”.

Ông cho rằng chính lúc ông Trump mải mê với hào quang của Hoàng gia thì chính phủ Anh mới có cơ hội tạo ra bước đột phá trong trao đổi chính trị. “Khi ông ấy còn đang say sưa tận hưởng vẻ lộng lẫy ấy, bạn có thể khẽ nói: ‘Cảm ơn ngài Tổng thống đã đến. Ngài thật tuyệt vời. À, nhân tiện, liệu ngài có thể…?’”

Tuy nhiên, ông Duncan lưu ý không nên kỳ vọng quá nhiều: ‘Đừng đưa ra quá nhiều đòi hỏi. Hãy xem liệu bạn có thể đạt được điều gì”.

Đặt ông Trump vào cuộc gặp riêng

Gavin Barwell, Chánh văn phòng của cựu Thủ tướng Theresa May trong chuyến công du cấp nhà nước của Trump năm 2019, cũng nhớ lại bối cảnh căng thẳng mà đội ngũ của ông phải đối mặt.

Ông nhớ lại rằng Phủ Thủ tướng khi ấy luôn trong tình trạng cảnh giác cao độ sau những diễn biến ở chuyến thăm của Tổng thống vào năm 2018. Ngay trước cuộc gặp song phương giữa bà Theresa May và ông Trump tại Lâu đài Blenheim ở hạt Oxfordshire, Tổng thống Mỹ đã trả lời phỏng vấn tờ The Sun và công khai chỉ trích kế hoạch Brexit của Thủ tướng Anh.

Cựu Bộ trưởng Phát triển Quốc tế Alan Duncan cho biết lần trước, một "vũ khí tuyệt vời" là nói rằng, "Ôi, xin đừng làm thế, điều đó sẽ khiến Nữ hoàng không hài lòng". Ảnh: EPA.

Đòn công kích ấy giáng xuống đúng thời điểm bà May đang chật vật tìm cách thuyết phục cánh hữu trong đảng ủng hộ kế hoạch Brexit của mình.

Tuy vậy, ông Barwell kể rằng bà May vẫn tin tưởng mình có thể thuyết phục ông Trump trong cuộc gặp riêng — và thực tế đã chứng minh điều đó.

“Khi tới đây, ông Trump lại tỏ ra vô cùng hòa nhã”, ông nhớ lại. “Khi lắng nghe bà Theresa trình bày quan điểm, ông ấy tỏ ra hết sức lịch thiệp, và điều đó cũng được thể hiện rõ trong buổi họp báo ngay sau đó”.

Tại Blenheim, ông Trump thậm chí phủ nhận những lời chỉ trích đăng trên báo là “tin giả” và công khai tuyên bố ủng hộ bà May.

Theo ông Barwell, ông Trump “thực sự có tình cảm với nước Anh”, nhưng tình cảm ấy “không phải lúc nào cũng được phản ánh trong các chính sách mà ông đưa ra”.

Tránh công chúng Anh

Theo các nguồn tin tại Phủ Thủ tướng, cách tốt nhất để Anh tìm kiếm đột phá ngoại giao là bảo đảm Tổng thống Mỹ được tiếp đón trọng thị.

Tuy nhiên, giống như trong các chuyến thăm trước đây, sự hiện diện của ông Trump tại London gần như chắc chắn sẽ kéo theo các cuộc tuần hành quy mô lớn trên đường phố.

Chiếc khinh khí cầu khổng lồ vẽ hình châm biếm ông Trump – từng gây chú ý trên truyền hình trong nhiệm kỳ đầu của ông – phản ánh thách thức mà đội ngũ ở số 10 phố Downing phải đối mặt. Để tránh những “hình ảnh nhạy cảm” như vậy, cùng với các cuộc biểu tình phản đối, họ buộc phải tính toán kỹ lưỡng cả về hậu cần lẫn an ninh.

Ông Barwell khuyến nghị: “Hãy tổ chức các hoạt động ở những địa điểm mà những cảnh tượng như vậy không thể xuất hiện ngay trước mắt ông ấy, chẳng hạn tránh khu vực trung tâm London”. Ông bổ sung: “Tôi nghĩ chúng tôi đã xử lý khá tốt trong chuyến thăm đầu tiên”.

Trong bối cảnh Điện Buckingham đang trong quá trình trùng tu và Quốc hội tạm nghỉ vì mùa hội nghị đảng, ông Trump dự kiến sẽ không đặt chân vào trung tâm London, cũng như không có bài phát biểu trước các nghị sĩ tại Westminster. Ông Duncan đánh giá đây là sự trùng hợp “khá may mắn”. Ông cảnh báo: “Chỉ cần một nghị sĩ đứng lên phản đối là đủ để biến một khoảnh khắc tưởng như thắng lợi thành thảm họa”.

Trong chuyến công du năm 2018, trước cuộc gặp song phương giữa ông Trump và ông May, Tổng thống Mỹ đã trả lời phỏng vấn tờ The Sun chỉ trích các đề xuất Brexit của bà Theresa May. Ảnh: EPA.

Đáp ứng sở thích của ông Trump

Sử gia Hoàng gia Anh Robert Hardman, người từng theo sát chuyến công du năm 2019, nhấn mạnh tầm quan trọng của nghi thức và lễ nghi trong việc định hình trải nghiệm của tổng thống Mỹ: “Một khi bước vào trong lâu đài, mọi thứ đều phải hoàn hảo”.

Ông mô tả khung cảnh tại Lâu đài Windsor: “Khắp nơi đều được trang hoàng bằng hoa tươi, một bữa tiệc trưa chào mừng được chuẩn bị, và thực đơn được rà soát kỹ lưỡng nhiều lần bởi đầu bếp riêng của tổng thống để đảm bảo không có chi tiết nào sai sót”.

Dù Hoàng gia khó có thể đưa McDonald’s – món ăn nhanh yêu thích của ông Trump – vào thực đơn, Hardman nhớ rõ chi tiết đáng chú ý trong chuyến thăm 2019: “Một trong những món đầu tiên Tổng thống Trump được Nữ hoàng chiêu đãi trong bữa trưa là bánh rán. Đây vốn không phải món thường thấy trong một tiệc chiêu đãi cấp nhà nước, nhưng vì sở thích cá nhân của ông, chúng đã xuất hiện trên bàn tiệc”.

Ông nhấn mạnh: “Trong các nghi lễ Hoàng gia, không có chi tiết nào bị bỏ sót. Từ quà tặng đến yến tiệc, tất cả đều được chuẩn bị và trình bày một cách lộng lẫy”.

Theo Politico

Nhật Anh