Cách nhận biết thịt lợn nhiễm dịch tả châu Phi bằng mắt thường

Giữa lúc dịch tả lợn châu Phi (ASF) đang diễn biến phức tạp tại nhiều tỉnh thành, nguy cơ thịt lợn nhiễm bệnh tràn ra thị trường không còn là giả thuyết. Theo Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), chỉ trong hai tháng 6 và 7/2025, dịch đã gia tăng nhanh chóng tại các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Nội và lan xuống các tỉnh duyên hải miền Trung như Quảng Ngãi, Quảng Trị.

Tính từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 636 ổ dịch DTLCP tại 30/34 tỉnh, thành phố với hơn 43.000 con buộc phải tiêu hủy. Đặc biệt, hiện còn 256 ổ dịch chưa qua 21 ngày tại 26 tỉnh, thành phố – con số khiến giới chuyên gia lo ngại về khả năng kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm trên thị trường.

Trước thực trạng trên, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) đã khuyến cáo người dân cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu bất thường của thịt lợn khi mua và sử dụng.

Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 636 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 30/34 tỉnh, thành phố.

Dưới đây là những dấu hiệu dễ nhận biết bằng mắt thường giúp phân biệt thịt lợn nhiễm bệnh:

Thịt có nốt xuất huyết bất thường: Một trong những đặc điểm phổ biến của lợn nhiễm dịch tả châu Phi là các nốt xuất huyết xuất hiện dưới da, đặc biệt ở vành tai – trông giống như vết muỗi đốt. Ngoài ra, một số bộ phận như chân, bụng, ngực cũng có thể xuất hiện màu tím xanh bất thường.

Khi đã giết mổ, những dấu hiệu tổn thương bên trong cơ thể lợn càng rõ rệt hơn, như có dịch lẫn máu trong khoang bụng và ngực, lá lách sưng to, nội tạng và cơ thể xuất huyết nghiêm trọng, phổi không xẹp, hạch bạch huyết lớn, khí quản chứa nhiều bọt và dính máu, thận xuất huyết, niêm mạc dạ dày loét, ruột chứa máu và tắc nghẽn.

Màu sắc thịt bất thường: Thịt lợn khỏe mạnh có màu đỏ tươi đều, mỡ trắng sáng, da không có đốm lạ và thớ thịt săn chắc, mịn. Trong khi đó, thịt từ lợn nhiễm bệnh thường có màu nâu sẫm, xám, đỏ bầm hoặc xanh nhạt. Phần bì có thể có các chấm xuất huyết nhỏ, tai chuyển màu tím.

Thịt bị rỉ nước, nhớt khi sờ vào: Khi ấn tay vào miếng thịt, nếu thấy có hiện tượng rỉ nước, nhớt, hoặc bề mặt không còn săn chắc, đó là dấu hiệu rõ ràng của thịt ôi hoặc thịt bệnh. Thịt lợn tươi bình thường có độ đàn hồi tốt, khô ráo và không tiết dịch.

Thịt có mùi lạ: Thịt lợn tươi có mùi tự nhiên, không gây khó chịu. Ngược lại, thịt nhiễm bệnh thường có mùi lạ như tanh nồng, ôi chua, mùi kháng sinh, chất sát trùng hoặc mùi ẩm mốc, lên men. Đây là những dấu hiệu cho thấy thịt không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Các chuyên gia khuyến nghị, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người tiêu dùng nên chọn mua thịt tại các địa chỉ uy tín như siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia tại Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, virus ASF có khả năng tồn tại rất lâu trong môi trường, lây lan nhanh qua đường hô hấp và tiêu hóa giữa các con lợn. Người tiếp xúc với chuồng trại, xe vận chuyển, dụng cụ chế biến hoặc thực phẩm từ lợn bệnh cũng có thể phát tán virus.

Dù virus không trực tiếp gây bệnh cho người, thịt lợn nhiễm ASF sau khi nấu chín vẫn có thể chứa độc tố, có nguy cơ gây ra tiêu chảy, nôn, thậm chí sốc nhiễm trùng máu dẫn đến tử vong. Ngoài ra, thịt từ lợn ốm, chết thường nhiễm thêm nhiều loại vi khuẩn, ký sinh trùng nguy hiểm như giun sán, Salmonella, E.coli..., có thể gây ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa nặng.

Do đó, người dùng tuyệt đối không nên ham rẻ mà mua thịt tại các sạp nhỏ lẻ, chợ tạm không có điều kiện bảo quản vệ sinh, nơi thịt bày bán lộ thiên giữa bụi bặm, ruồi nhặng. Việc tiêu thụ thịt nhiễm bệnh không chỉ gây ngộ độc, ảnh hưởng tiêu hóa mà còn tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh cho cộng đồng.

Hồng Hương