Cách Sa Hoàng Nga chọn hoàng hậu

Chưa có vị sa hoàng nào từng nhìn chằm chằm vào một thiếu nữ nông nô xinh đẹp và say mê cô ta đến độ dắt tay sinh vật đang đỏ mặt lên ngôi hoàng hậu của mình.

Tuy nhiên, nếu buổi coi mắt bao gồm con gái của tầng lớp quý tộc thấp hơn thì cấp bậc của Natalya Naryshkina khiến cô hoàn toàn đủ tư cách. Tại cung đình, những cô gái trẻ đang sợ hãi, những con tốt trong tham vọng của gia đình họ, bị các quan thị thần kiểm tra để chứng nhận trinh tiết. Những người vượt qua cuộc kiểm tra này được triệu đến điện Kremlin để chờ đợi nụ cười hoặc cái gật đầu của chàng trai hoặc người đàn ông có thể đặt một trong số họ lên ngai vàng.

Trò chơi này, với phần thưởng hậu hĩnh nhất, cũng tiềm ẩn rủi ro cao không kém. Trong cùng thế kỷ XVII, đã có những ví dụ nghiệt ngã về việc các gia đình đầy tham vọng đã cố gắng hết sức để ngăn cản một cô gái từ một gia đình khác trở thành một hoàng hậu mới. Năm 1616, Maria Khlopfa, cô gái được Sa hoàng Mikhail Romanov lúc đó mới mười chín tuổi lựa chọn, đã làm mất lòng gia đình Saltykov, lúc đó đang thống trị tại triều đình đến mức họ đánh thuốc mê cô gái, đưa cô đến gặp Mikhail trong tình trạng này và nói với Sa hoàng rằng cô mắc bệnh nan y.

Sau đó, Maria và cả gia đình cô bị đày tới Siberia - một hình phạt vì đã cả gan thể hiện mình là một cô dâu tiềm năng. Năm 1647, chính Aleksey ở tuổi mười tám đã chọn Euphemia Vsevolozhska làm vợ đầu tiên. Nhưng khi cô đang mặc quần áo, một nhóm cung nữ đã xoắn tóc cô chặt đến nỗi trước sự chứng kiến của Aleksey, cô đã ngất đi. Bị thuyết phục, các ngự y trong triều tuyên bố rằng cô mắc chứng động kinh, Euphemia và những người thân của cô cũng bị đưa đến Siberia. Maria Miloslavskaya là lựa chọn thứ hai của Aleksey.

Tranh mô tả cuộc sống của Nữ hoàng Nga. Ảnh: Russia Beyond.

Giờ đây, đối với Natalya Naryshkina và Matveev, người đứng đằng sau cô, những mối nguy hiểm tương tự đang rình rập. Gia đình Miloslavsky biết rằng nếu Natalya được chọn, ảnh hưởng của họ sẽ bị suy giảm. Sự đảo ngược này sẽ không chỉ ảnh hưởng đến những người đàn ông thuộc dòng họ Miloslavsky có chức vụ cao và nắm giữ quyền lực mà còn ảnh hưởng đến cả những người phụ nữ. Tất cả các công chúa con gái của Sa hoàng Aleksey, đều là người nhà Miloslavsky, và họ không hề thích viễn cảnh có một hoàng hậu mới trẻ tuổi hơn vài người trong số họ.

Tuy nhiên, Natalya và Matveev thực sự không còn lựa chọn nào khác: Sa hoàng Aleksey quyết tâm chọn Natalya Naryshkina làm vợ. Dù có tin đồn và cáo buộc Matveev dùng ma thuật để ảnh hưởng đến Sa hoàng, không có bằng chứng nào được tìm thấy. Cuối cùng, sau 9 tháng hoãn lại để điều tra, Sa hoàng Aleksey và Natalya đã kết hôn vào ngày 1 tháng Hai năm 1671.

Kể từ ngày kết hôn, mọi người đều thấy rõ rằng vị Sa hoàng bốn mươi mốt tuổi vô cùng yêu người vợ trẻ tóc đen xinh đẹp của mình. Cô mang đến cho ông cảm giác tươi mát, hạnh phúc, thư giãn và đổi mới. Ông luôn muốn cô ở bên cạnh và đưa cô đi cùng mọi lúc mọi nơi. Mùa xuân và mùa hè đầu tiên của cuộc hôn nhân, cặp vợ chồng mới cưới đã sung sướng di chuyển từ hết cung điện mùa hè này sang cung điện mùa hè khác của Sa hoàng quanh Moskva, bao gồm cả Preobrazhenskoe, nơi Aleksey đi săn cùng những chú chim ưng của mình.

Tại triều đình, vị hoàng hậu mới nhanh chóng trở thành tác nhân tạo ra thay đổi. Với nền giáo dục mang đậm chất phương Tây trong nhà Matveev, Natalya yêu thích âm nhạc và sân khấu. Lúc mới lên ngôi, Aleksey đã ban hành một sắc lệnh nghiêm khắc cấm thần dân của mình khiêu vũ, chơi hoặc xem đánh bài trong các bữa tiệc cưới, hoặc hát hoặc chơi các nhạc cụ, hoặc để linh hồn của mình bị sa hỏa ngục bởi những trò giải trí nguy hại và lộn xộn như chơi chữ, làm trò hề hoặc ảo thuật. “Người phạm tội lần thứ nhất và lần thứ hai sẽ bị đánh bằng roi, lần thứ ba và thứ tư bị đày đến các thị trấn biên giới.”

Nhưng khi Aleksey kết hôn với Natalya, một dàn nhạc đã chơi trong tiệc cưới của ông hòa trộn những hòa âm phức điệu mới của phương Tây với giai điệu đồng thanh của dàn hợp xướng Nga. [...]

Niềm vui sướng của Aleksey đối với hoàng hậu mới của mình càng tăng lên khi vào mùa thu năm 1671, ông biết tin cô có thai. Cả cha và mẹ đều cầu nguyện để có một đứa con trai, và ngày 30 tháng Năm năm 1672, vào lúc một giờ sáng, người mẹ sinh ra một cậu bé to lớn, trông rất khỏe mạnh. Đứa trẻ được đặt tên theo Thánh Peter.

Cùng với sức khỏe tốt, đôi mắt đen mơ hồ của người Tatar và một chùm tóc màu nâu vàng, đứa trẻ hoàng gia bước vào thế giới với kích thước bình thường. Theo phong tục cũ của người Nga là “so kích thước”, hình ảnh của vị thánh bảo trợ cho Peter đã được vẽ trên một tấm bảng có cùng kích thước với đứa trẻ sơ sinh, và kết quả là hình ảnh Thánh Peter với Chúa Ba Ngôi dài 49 cm và rộng 14 cm.

Robert K. Massie/Bách Việt Books-NXB Dân Trí