Cách ứng phó khả năng ô nhiễm không khí trở lại

Cách ứng phó khi ô nhiễm không khí trở lại. Ảnh minh họa: IT

Trong 2 ngày vừa qua, do ảnh hưởng của những cơn mưa rải rác, độ ẩm tăng trở lại do tác động của gió mùa Đông Bắc, tình trạng ô nhiễm không khí Hà Nội đã được cải thiện rõ rệt, chỉ số AQI giảm về mức tốt, bầu trời trong xanh hiếm thấy sau nhiều ngày ô nhiễm. Trong ngày 13/12, nhiều khu vực trời trong xánh, có ánh nắng chan hòa, cây cối cũng khoác lên mình vẻ xanh tươi và không khí cũng trong lành hơn trước.

Tuy nhiên, các chuyên gia và dự báo khí tượng cho rằng nguy cơ ô nhiễm không khí tái diễn vẫn cao khi gió yếu trở lại và khí đọng vào ban đêm do nghịch nhiệt, đặc biệt trong mùa đông – giai đoạn thường xảy ra ô nhiễm tích tụ tại Hà Nội. Người dân nên tiếp tục theo dõi AQI hàng ngày để chủ động phòng ngừa.

Trước khả năng ô nhiễm không khí trở lại hoặc duy trì ở mức xấu trong tuần mới, nhất là ở khu vực miền Bắc và các đô thị lớn, người dân được khuyến cáo các biện pháp ứng phó sau đây:

Giảm vận động ngoài trời để tránh ô nhiễm không khí

Trong những ngày chất lượng không khí ở mức kém hoặc xấu, việc giảm vận động ngoài trời là biện pháp quan trọng nhằm hạn chế nguy cơ hít phải các chất ô nhiễm, đặc biệt là bụi mịn PM2.5. Khi vận động mạnh, nhịp thở tăng lên, khiến lượng không khí – và theo đó là lượng bụi, khí độc – đi sâu vào phổi nhiều hơn so với trạng thái nghỉ ngơi. Điều này có thể làm trầm trọng các bệnh hô hấp, tim mạch và gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Người dân được khuyến cáo hạn chế các hoạt động như chạy bộ, tập thể dục, lao động nặng ngoài trời, nhất là vào sáng sớm và chiều tối – thời điểm ô nhiễm thường ở mức cao. Trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền nên ưu tiên sinh hoạt trong nhà, lựa chọn các hình thức vận động nhẹ nhàng, phù hợp trong không gian kín. Việc chủ động điều chỉnh thói quen sinh hoạt không chỉ giúp giảm tiếp xúc với không khí ô nhiễm mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe lâu dài cho cá nhân và gia đình.

Đóng cửa sổ để tránh không khí bẩn ô nhiễm không khí từ bên ngoài

Đóng cửa sổ trong những ngày ô nhiễm không khí cao là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để hạn chế bụi mịn và khí độc xâm nhập vào không gian sống. Khi không khí ngoài trời chứa nồng độ cao các chất ô nhiễm, việc mở cửa sổ liên tục có thể khiến bụi mịn PM2.5 dễ dàng len lỏi vào nhà, bám trên đồ đạc và được hít vào trong quá trình sinh hoạt.

Đặc biệt tại các khu vực đô thị đông dân cư, gần trục giao thông lớn hoặc công trình xây dựng, việc đóng kín cửa sổ giúp duy trì chất lượng không khí trong nhà ở mức an toàn hơn. Người dân nên kết hợp đóng cửa sổ với việc vệ sinh nhà cửa thường xuyên, lau chùi bề mặt bằng khăn ẩm để hạn chế bụi lắng đọng. Trong trường hợp cần thông gió, nên lựa chọn thời điểm chất lượng không khí cải thiện hơn trong ngày. Việc kiểm soát không khí trong nhà đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe, nhất là khi người dân phải sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm kéo dài.

Các nhóm nhạy cảm nên đeo khẩu trang/thậm chí mặt nạ khi ra ngoài

Đối với các nhóm cộng đồng dân cư nhạy cảm về vấn đề sức khỏe như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh hô hấp, tim mạch, việc đeo khẩu trang (loại kín và đủ tiêu chuẩn lọc khí), thậm chí phải mặt nạ khi ra ngoài trong những ngày ô nhiễm không khí là hết sức cần thiết.

Các đối tượng này có sức đề kháng kém hơn, dễ bị tác động bởi bụi mịn và các chất ô nhiễm, dẫn đến nguy cơ gia tăng các triệu chứng như khó thở, ho kéo dài, viêm phế quản hoặc biến chứng tim mạch.

Hiện nay, các loại khẩu trang đạt chuẩn là các hàng được sản xuất có nhãn mác, tên tuổi và thương hiệu rõ ràng, đặc biệt là các loại được đăng ký nhãn hiệu về tác dụng có khả năng lọc bụi mịn, giúp giảm đáng kể lượng hạt ô nhiễm xâm nhập vào đường hô hấp.

Tuy nhiên, khẩu trang/mặt nạ chỉ phát huy hiệu quả khi được sử dụng đúng cách, ôm sát khuôn mặt và được thay thế định kỳ. Bên cạnh đó, các nhóm nhạy cảm cũng nên hạn chế tối đa thời gian tiếp xúc ngoài trời, lựa chọn tuyến đường ít khói bụi và theo dõi thường xuyên thông tin về chất lượng không khí để chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Chạy máy lọc phòng vệ khỏi ô nhiễm không khí

Sử dụng máy lọc không khí là giải pháp ngày càng được nhiều gia đình lựa chọn trong bối cảnh ô nhiễm không khí diễn biến phức tạp. Máy lọc không khí, đặc biệt là các thiết bị có màng lọc hiệu suất cao, giúp loại bỏ bụi mịn, vi khuẩn và một số tác nhân gây dị ứng trong không gian sống. Khi được vận hành đúng cách, máy lọc có thể cải thiện đáng kể chất lượng không khí trong nhà, góp phần bảo vệ hệ hô hấp cho các thành viên trong gia đình.

Để đạt hiệu quả tối ưu, người dân nên lựa chọn máy phù hợp với diện tích phòng, đặt máy ở vị trí thông thoáng và thường xuyên vệ sinh, thay thế màng lọc theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Việc kết hợp máy lọc không khí với các biện pháp khác như đóng cửa sổ, hạn chế nguồn phát sinh bụi trong nhà sẽ giúp tạo ra môi trường sống an toàn hơn. Đây được xem là giải pháp hỗ trợ hữu ích, đặc biệt trong những đợt ô nhiễm kéo dài tại các đô thị lớn.

Quang Minh