Cai thuốc lá - việc hoàn toàn có thể

Theo TS.DS Nguyễn Trang Thúy – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, người nghiện thuốc lá khi ngừng hút có thể trải qua các triệu chứng khó chịu như mất ngủ, cáu kỉnh, bồn chồn, lo âu, hoặc khó tập trung. Một số trường hợp còn có biểu hiện trầm cảm tạm thời. Mặc dù vậy, những phản ứng này là bình thường và có thể kiểm soát được. Nếu cảm thấy quá khó khăn, người cai thuốc nên báo với bác sĩ để được hỗ trợ về tâm lý hoặc dùng thuốc giảm triệu chứng. Bác sĩ có thể hỗ trợ bằng thuốc giúp giảm cơn thèm nicotine, hoặc liệu pháp thay thế như miếng dán, viên ngậm, kẹo cao su, thuốc xịt mũi và ống hít. Các thuốc kê đơn khác như varenicline hay bupropion cũng giúp tăng tỷ lệ thành công khi cai thuốc, đặc biệt khi kết hợp cùng tư vấn y khoa.

Các chuyên gia cũng khẳng định, bỏ thuốc lá không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ, mà còn giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim, phổi, suy thận, tiểu đường, loãng xương và nhiễm trùng. Chỉ sau 24 giờ không hút thuốc, cơ thể đã bắt đầu đào thải carbon monoxide, phổi khởi động cơ chế tự làm sạch. Sau 1–9 tháng, chức năng hô hấp cải thiện rõ rệt; và sau 1–2 năm, nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm tới 50%.

Việc cai thuốc không dễ, nhưng hoàn toàn khả thi nếu có kế hoạch cụ thể. TS Nguyễn Trang Thúy khuyên: “Người muốn bỏ thuốc nên đặt một ngày bắt đầu rõ ràng, thông báo cho gia đình và bạn bè để được ủng hộ, đồng thời loại bỏ hoàn toàn thuốc lá khỏi nhà, xe và nơi làm việc.”

Một số người lo ngại việc bỏ thuốc có thể khiến tăng cân nhẹ, song đây là phản ứng tạm thời. Tập thể dục đều đặn, ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước và duy trì giấc ngủ hợp lý sẽ giúp kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng. Quan trọng nhất là kiên trì – bởi hầu hết người thành công đều từng thất bại một vài lần trước đó.

Đối với phụ nữ mang thai, việc bỏ thuốc càng trở nên cấp thiết. Nicotine và khói thuốc có thể làm giảm lượng oxy đến thai nhi, gây sinh non, nhẹ cân hoặc dị tật bẩm sinh. Bác sĩ sẽ tư vấn những phương pháp an toàn nhất cho mẹ và bé.

Trong những năm gần đây, nhiều người chuyển sang thuốc lá điện tử với niềm tin đây là “bước đệm” giúp cai thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo: thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine và nhiều hóa chất độc hại khác, có thể gây nghiện và tổn thương phổi.

“Không có bằng chứng nào cho thấy thuốc lá điện tử giúp cai thuốc hiệu quả hơn các phương pháp y học đã được chứng minh” – TS. Thúy nhấn mạnh.

Chuyên gia khẳng định, dù bạn đã hút thuốc 5 năm hay 30 năm, việc dừng lại hôm nay vẫn mang ý nghĩa lớn. Cơ thể có khả năng hồi phục mạnh mẽ hơn bạn nghĩ. Hãy bắt đầu bằng những bước nhỏ, tìm đến sự hỗ trợ y tế khi cần và tin tưởng rằng: bỏ thuốc lá là hoàn toàn có thể – và đáng giá cho sức khỏe, hạnh phúc của bạn và gia đình.

Đức Trân