Camera AI - 'Bộ não' giao thông thông minh, lời giải cho bài toán ùn tắc đô thị

Hàng xe đỗ dừng chờ đèn đỏ thẳng tắp trong ngày đầu vận hành hệ thống camera AI

Khi đèn giao thông không còn là những chu kỳ cố định

Trong nhiều năm qua, giao thông Hà Nội luôn chịu sức ép lớn từ tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân, trong khi quỹ đất và hạ tầng đô thị ngày càng hạn chế. Tại không ít nút giao, tình trạng vượt đèn đỏ, dừng đỗ sai quy định, ùn tắc kéo dài trong giờ cao điểm từng diễn ra phổ biến, gây khó khăn cho công tác điều hành giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.

Trung tâm điều khiển giao thông Hà Nội

Trong bối cảnh đó, việc Hà Nội đưa Trung tâm điều khiển giao thông thông minh giai đoạn 2 vào vận hành, với hệ thống camera AI quy mô lớn, được đánh giá là bước chuyển quan trọng trong tư duy quản trị giao thông đô thị: từ điều hành thủ công sang điều hành dựa trên dữ liệu thời gian thực.

Từ điều hành thủ công đến quản trị dựa trên dữ liệu

Theo Trung tá Đào Việt Long, Phó Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội, giai đoạn 2 của dự án tập trung nâng cấp toàn diện trung tâm điều khiển tín hiệu đèn giao thông, đồng thời mở rộng khả năng kết nối và phân tích dữ liệu từ hệ thống camera. Nếu như trước đây, Hà Nội mới triển khai được khoảng 188/195 nút giao trọng điểm, thì đến nay, hệ thống đã tiệm cận mục tiêu phủ kín các tuyến, nút giao huyết mạch trên địa bàn.

Trung tá Đào Việt Long, Phó Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội

Điểm khác biệt cốt lõi của hệ thống nằm ở khả năng tự động phân tích và điều hành. Camera AI không chỉ ghi nhận hình ảnh, mà còn đo đếm lưu lượng phương tiện, phát hiện các hành vi vi phạm phổ biến, thiết lập “làn sóng xanh”, cảnh báo sớm nguy cơ ùn tắc và cho phép điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu theo thời gian thực. Tùy theo mật độ phương tiện tại từng thời điểm, hệ thống có thể rút ngắn hoặc kéo dài pha đèn, giúp dòng xe lưu thông ổn định, linh hoạt hơn.

Công nghệ dẫn dắt, giao thông thông suốt hơn

Ghi nhận trong những ngày đầu vận hành cho thấy hiệu quả rõ nét của mô hình điều hành giao thông thông minh. Tại nhiều nút giao được lắp đặt camera AI, các lỗi vi phạm phổ biến như vượt đèn đỏ, lấn làn, dừng xe quá vạch đã giảm rõ rệt. Giao thông trở nên trật tự, nền nếp hơn, đặc biệt trong các khung giờ cao điểm.

Diện mạo mới trong những ngày gần đây tại các nút giao thông

Việc hệ thống camera AI hoạt động đồng bộ cũng góp phần giảm đáng kể nhu cầu bố trí lực lượng Cảnh sát giao thông trực tiếp đứng điều tiết tại các nút giao, đồng thời nâng cao tính chính xác, khách quan và minh bạch trong công tác quản lý, xử lý vi phạm.

Thực tế tại một số tuyến đường lớn như Cầu Giấy, Huỳnh Thúc Kháng, Phạm Hùng cho thấy, dù lưu lượng phương tiện cao trong giờ cao điểm, dòng xe vẫn được duy trì ổn định; xe máy không còn leo lên vỉa hè, các phương tiện xếp hàng ngay ngắn trước đèn tín hiệu.

Nhiều người dân cũng ghi nhận sự thay đổi rõ rệt trong ý thức chấp hành pháp luật giao thông. Anh Mạnh Hùng, trú tại phường Cầu Giấy, chia sẻ: “Biết là có camera AI giám sát, ai cũng cẩn thận hơn, đi chậm lại và dừng xe đúng vạch”.

Hệ thống camera có thể đo đếm lượng phương tiện, điều chỉnh chu kỳ đèn theo thời gian thực

Đáng chú ý, theo thống kê của lực lượng chức năng, trong ngày 16/12/2025, trên địa bàn TP Hà Nội không xảy ra vụ tai nạn giao thông nào, cho thấy tác động tích cực bước đầu từ việc ứng dụng công nghệ vào công tác điều hành giao thông.

Camera AI – không chỉ phát hiện vi phạm

Không chỉ dừng lại ở việc phát hiện, ghi nhận vi phạm trật tự, an toàn giao thông, hệ thống camera AI còn phát huy hiệu quả trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự và hỗ trợ Nhân dân.

Camera AI hỗ trợ truy vết tìm người đi lạc

Điển hình, nhờ khai thác hiệu quả dữ liệu từ hệ thống camera giao thông AI, Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP Hà Nội đã phối hợp Công an phường Thanh Xuân hỗ trợ gia đình tìm kiếm thành công một cụ ông đi lạc trên địa bàn.

Tối 15/12/2025, sau khi tiếp nhận trình báo của gia đình về việc cụ ông sinh năm 1947 đi tập thể dục nhưng chưa trở về, lực lượng chức năng đã nhanh chóng truy vết lộ trình di chuyển qua camera AI. Hình ảnh trích xuất từ hệ thống đã giúp gia đình kịp thời đăng tải thông tin tìm kiếm.

Đến gần 3h sáng ngày 16/12/2025, người dân đã phát hiện cụ ông tại khu vực Dịch Vọng và hỗ trợ đưa ông trở về nhà an toàn

Thực tế này cho thấy, camera AI không chỉ là công cụ hỗ trợ xử phạt vi phạm giao thông, mà còn trở thành “cánh tay nối dài” của lực lượng chức năng trong công tác quản lý đô thị, bảo đảm an ninh, an toàn và phục vụ Nhân dân.

Dữ liệu – nền tảng cho quản trị đô thị hiện đại

Sau 5 ngày vận hành chính thức (từ 13/12/2025 đến 17/12/2025), hệ thống camera AI đã ghi nhận 759 trường hợp vi phạm trật tự, an toàn giao thông, trong đó: ô tô 220 trường hợp; mô tô, xe gắn máy 539 trường hợp. Các vi phạm chủ yếu gồm: không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông (617 trường hợp); không đội mũ bảo hiểm (91 trường hợp); dừng, đỗ sai quy định (32 trường hợp)…

Hình ảnh ghi nhận các vi phạm TTATGT qua hệ thống camera AI

Các số liệu cho thấy vi phạm đèn đỏ vẫn chiếm tỷ lệ cao, song xu hướng chung là giảm dần khi hệ thống camera AI hoạt động liên tục, không bỏ sót và không chịu tác động chủ quan. Nhiều chuyên gia nhận định, tác động lớn nhất của camera AI không nằm ở mức xử phạt, mà ở việc từng bước hình thành thói quen chấp hành luật giao thông một cách tự giác trong cộng đồng.

Giải pháp căn cơ cho bài toán giao thông đô thị

Phát biểu tại Lễ khánh thành Trung tâm điều khiển giao thông thông minh, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an TP Hà Nội nhấn mạnh: việc đưa Trung tâm vào vận hành cùng hệ thống 1.837 camera AI tại 195 nút giao thông trọng điểm thể hiện quyết tâm đổi mới, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số của Công an Thành phố; là bước đi tiên phong trong lộ trình xây dựng Thủ đô thông minh.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an Hà Nội

Theo Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Trung tâm điều khiển giao thông thông minh đóng vai trò như “bộ não” giám sát tình hình giao thông và trật tự đô thị theo thời gian thực, giúp lực lượng chức năng kịp thời theo dõi, phát hiện các điểm ùn tắc, tai nạn, sự cố và hành vi vi phạm để chủ động tham mưu, điều hành, tổ chức phân luồng, điều tiết phù hợp. Đồng thời, hệ thống camera AI hỗ trợ phân tích lưu lượng, điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu theo thời gian thực, tự động nhận diện một số hành vi vi phạm, qua đó giảm phụ thuộc vào phương thức kiểm tra, xử lý thủ công như trước đây.

CSGT ứng trực, xử lý thông tin tại Trung tâm điều khiển giao thông Hà Nội

Giám đốc Công an TP Hà Nội khẳng định, việc Trung tâm điều khiển giao thông thông minh và hệ thống camera AI đi vào hoạt động không chỉ phục vụ công tác quản lý trật tự, an toàn giao thông, mà còn gắn với nhiệm vụ chuyển đổi số, cải cách hành chính; từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, góp phần xây dựng môi trường giao thông an toàn, minh bạch, hiện đại và tạo chuyển biến tích cực trong giải quyết ùn tắc giao thông trên địa bàn Thủ đô.

Tuấn Anh - Mỵ Châu