Camera giám sát trên xe khách: Chìa khóa nâng cao an toàn và minh bạch vận tải

Lắp đặt camera hành trình cho xe khách không chỉ là nhiệm vụ bắt buộc mà còn là giải pháp hiệu quả để nâng cao độ an toàn và quản lý giao thông. Ảnh minh họa

Không chỉ để giám sát

Lắp đặt camera giám sát hành trình trên xe khách là yêu cầu bắt buộc từ cơ quan quản lý. Không chỉ giúp giám sát và quản lý hoạt động của tài xế, hạn chế các tình huống vi phạm luật an toàn giao thông, gian lận vé hoặc chở quá số lượng hành khách quy định, camera giám sát còn đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập dữ liệu phục vụ công tác điều tra tai nạn giao thông, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả hành khách và nhà xe.

Nhờ camera giám sát, chủ doanh nghiệp có thể theo dõi hoạt động xe theo thời gian thực, kiểm soát được tài xế có chạy đúng tuyến hay không, có dừng đỗ sai quy định hay mở cửa sai điểm. Chủ xe cũng có thể phân tích hành trình, thời gian vận hành, mức tiêu hao nhiên liệu và hiệu suất hoạt động của từng phương tiện. Từ đó, tối ưu hóa điều hành và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Khi có sự cố va chạm, mất tài sản, hình ảnh từ camera giám sát là bằng chứng rõ ràng và khách quan, giúp doanh nghiệp xử lý sự việc nhanh chóng, hạn chế thiệt hại uy tín. Cơ quan chức năng cũng dễ dàng truy xuất dữ liệu để xử lý vi phạm; hạn chế “xe dù, bến cóc”, góp phần lập lại trật tự trong lĩnh vực vận tải hành khách.

Không thể phủ nhận việc lắp đặt camera giám sát hành trình trên xe khách mang lại nhiều lợi ích thiết thực nhưng cũng tồn tại không ít bất cập trong quá trình triển khai. Chuyên gia pháp lý cho rằng, khi lắp camera ghi hình trong xe sẽ ảnh hưởng đến quyền riêng tư của cả tài xế và hành khách. Nếu không có quy định chặt chẽ về bảo mật dữ liệu, camera giám sát có thể bị lạm dụng.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp nhỏ hoặc cá nhân gặp khó khăn trong việc chi trả chi phí lắp đặt camera, thiết bị giám sát hành trình, truyền dữ liệu, bảo trì. Dữ liệu camera lớn, cần phần mềm và hạ tầng tốt để lưu trữ, trích xuất. Thêm vào đó, nhiều thiết bị sau thời gian sử dụng bị lỗi, mất tín hiệu hoặc truyền dữ liệu không ổn định…

Hướng đến vận tải hành khách an toàn, văn minh

Khoản 2 Điều 35 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025) quy định xe ô tô kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, xe ô tô đầu kéo, xe cứu thương phải lắp thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe.

CSGT trích xuất dữ liệu camera giám sát hành trình trong cabin ô tô vận tải hành khách để kiểm tra.

Căn cứ điểm đ khoản 6 và điểm a khoản 10 Điều 20 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định về lỗi xe khách không gắn camera hành trình 2025 đối với người điều khiển xe như sau:

"Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô chở hành khách, ô tô chở người và các loại xe tương tự xe ô tô chở hành khách vi phạm quy định về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông...

6. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

...

đ) Điều khiển xe kinh doanh vận tải hành khách không lắp thiết bị giám sát hành trình của xe theo quy định hoặc có lắp thiết bị giám sát hành trình của xe nhưng thiết bị không hoạt động theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô;

10. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau:

a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm c, điểm d, điểm e khoản 3; điểm a, điểm b, điểm c, điểm d, điểm đ, điểm e, điểm g, điểm h, điểm i, điểm k, điểm m khoản 5; khoản 6; khoản 7 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 02 điểm;"

Như vậy, xe khách không lắp đặt hoặc lắp đặt mà không sử dụng thiết bị giám sát hành trình, mức phạt sẽ cao hơn, từ 3-5 triệu đồng, bị trừ 2 điểm trên giấy phép lái xe. Đối với cá nhân kinh doanh vận tải (chủ xe): Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng. Đối với tổ chức kinh doanh vận tải (chủ xe): Phạt tiền từ 12.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng.

Có thể nói, việc gắn camera giám sát hành trình là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa, minh bạch hóa hoạt động vận tải hành khách. Để chính sách này đi vào thực tiễn hiệu quả, cần có sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý nhà nước về tài chính, kỹ thuật và đồng thời, ban hành quy định rõ ràng về bảo mật thông tin cá nhân.

Theo đó, một trong những giải pháp ưu tiên cho vấn đề này là tăng cường tuyên truyền, cung cấp thông tin, hướng dẫn chi tiết về lợi ích và yêu cầu kỹ thuật của việc lắp đặt camera giám sát hành trình cho các doanh nghiệp vận tải và lái xe. Cung cấp các gói hỗ trợ vay vốn ưu đãi hoặc giảm giá thiết bị cho doanh nghiệp nhỏ và vừa để khuyến khích đầu tư. Xây dựng app hoặc cổng thông tin để tài xế có thể tự kiểm tra tình trạng hoạt động của camera, dễ dàng gửi dữ liệu, khai báo sự cố…

Song song đó, đẩy mạnh nâng cao năng lực giám sát, trang bị công cụ và đào tạo cho cơ quan chức năng để kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định một cách hiệu quả. Đồng thời, áp dụng hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với các tổ chức và cá nhân vi phạm để tạo tính răn đe và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, tạo sự đồng thuận và thay đổi bền vững.

Vũ Đậu