Căn bệnh âm thầm 'quật ngã' nhiều người trẻ

Trên sân khấu, nam vũ công Zumba bất ngờ đổ gục khi bài nhạc chưa kịp kết thúc. Trong phòng gym, chàng trai 20 tuổi ngã quỵ giữa nhịp tập sôi động. Không ít gương mặt nổi tiếng cũng bất ngờ ra đi sau biến cố tim mạch.

Những cái chết đột ngột ấy cho thấy căn bệnh này có thể âm thầm ập đến, ngay cả với những người tưởng chừng khỏe mạnh nhất.

Bệnh tim âm thầm xuất hiện ở mọi độ tuổi

Tối 9/8, tại một sân khấu sôi động ở Cao Bằng, nam huấn luyện viên Zumba 39 tuổi đang nhảy thì bất ngờ ngã quỵ. Những người xung quanh lao đến sơ cứu và gọi cấp cứu. Khi nhập viện, người đàn ông đã ngừng tim, ngừng thở.

Các bác sĩ nỗ lực cấp cứu hơn 30 phút, song không thể giành lại sự sống cho anh. Trước đó chưa đầy một tuần, người đàn ông này từng đi khám và được chẩn đoán có bệnh tim mạch, cần theo dõi.

Trước đó ít ngày, một thanh niên 20 tuổi ở Hà Nội may mắn thoát khỏi "cửa tử" trong gang tấc. Ngày 29/7, khi đang tập gym, anh bất ngờ gục xuống sàn, tim ngừng đập. May mắn, nhân viên phòng tập kịp thời ép tim, gọi cấp cứu.

Tại Bệnh viện E, các bác sĩ sốc điện 3 lần mới đưa được nhịp tim của thanh niên này trở lại. Bệnh viện lập tức kích hoạt "báo động đỏ" toàn viện, huy động nhiều chuyên khoa để cứu chữa cho nam bệnh nhân trẻ. Sau ba ngày hôn mê, anh tỉnh táo trở lại, tự thở, rút được ống nội khí quản và hiện được cấy máy phá rung tim để phòng ngừa đột tử.

Các bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân 20 tuổi sau cấp cứu ngừng tim. Ảnh: BVCC.

Một ca bệnh khác diễn ra tại Vĩnh Phúc. Bệnh nhân nữ 47 tuổi, tiền sử u tuyến vú lành tính, không có bệnh tim mạn tính, nhập viện trong tình trạng đau ngực dữ dội. Chẩn đoán cho thấy chị bị nhồi máu cơ tim cấp nguy hiểm.

Bác sĩ lập tức can thiệp đặt stent, khôi phục dòng chảy mạch vành. Nhưng vài giờ sau, bệnh nhân bất ngờ rơi vào rung thất - ngừng tuần hoàn. Cuộc chiến sinh tử kéo dài 60 phút với ép tim, sốc điện liên tục mới đưa được nhịp tim trở lại, song chị rơi vào sốc tim nặng, huyết áp tụt sâu, nguy cơ tử vong cận kề.

Trong tình thế khẩn cấp, Bệnh viện Đa khoa Vĩnh Phúc lập tức phát tín hiệu xin hỗ trợ từ Bệnh viện Bạch Mai. Chỉ 90 phút sau, một ê-kíp ECMO từ Hà Nội có mặt, thiết lập hệ thống tim phổi nhân tạo thay thế chức năng sống cho bệnh nhân.

Người phụ nữ được chuyển về Trung tâm Hồi sức tích cực Bạch Mai, vượt qua hàng loạt biến chứng. Sau 4 ngày, chị được rút ECMO thành công. Hai tuần sau, chị hồi phục thần kỳ, được xuất viện, trở về với gia đình.

Ba ca bệnh khác nhau nhưng họ cùng một điểm chung là bệnh lý tim mạch, căn bệnh có thể âm thầm xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào.

Thế hệ 9x, 8x đã phải đặt stent

Tại Hội nghị tim mạch quốc tế Hà Nội 2025, PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội, cho biết bệnh tim mạch vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Mỗi năm, toàn cầu ghi nhận hơn 18,8 triệu ca tử vong do tim mạch, riêng Việt Nam có khoảng 200.000 trường hợp.

Những năm gần đây, tỷ lệ mắc bệnh tại nước ta gia tăng đáng kể. Nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống thiếu lành mạnh: chế độ ăn nhiều muối, nhiều chất béo, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và thói quen ít vận động.

"Trên thực tế, các bác sĩ ngày càng gặp nhiều ca bệnh nặng ở người trẻ, không ít trường hợp ngoài 20 tuổi đã bị nhồi máu cơ tim, hay mới hơn 30 tuổi đã phải đặt stent hoặc phẫu thuật cầu nối mạch vành. Đáng lo ngại, tỷ lệ người từ 30-40 tuổi bị tăng huyết áp trong cộng đồng hiện rất cao", PGS Hiền nói.

Đồng quan điểm, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho rằng các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì cùng tác động của đời sống đô thị đang khiến bệnh tim mạch không chỉ gia tăng nhanh chóng mà còn ngày càng trẻ hóa.

Trên thực tế, các bác sĩ ngày càng gặp nhiều ca bệnh nặng ở người trẻ, không ít trường hợp ngoài 20 tuổi đã bị nhồi máu cơ tim. Ảnh: Shutterstock.

"Đáng lo ngại hơn, bệnh tim mạch đang diễn biến phức tạp. Điều đó đòi hỏi hệ thống y tế phải dịch chuyển từ điều trị bị động sang dự phòng chủ động, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời", Ông nhấn mạnh.

Ngăn chặn được nếu chủ động

ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cho biết không ít trường hợp người trẻ đột ngột tử vong do ngừng tim mà trước đó chưa từng được chẩn đoán bệnh tim.

"Nhiều người chỉ có triệu chứng thoáng qua như mệt nhẹ, hồi hộp, chóng mặt, nhưng lại chủ quan không đi khám. Khi sự cố xảy ra, mọi can thiệp đều quá muộn", bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.

Theo ông, ngừng tim hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu phát hiện sớm yếu tố nguy cơ và chủ động thay đổi lối sống. Sai lầm thường gặp là chờ đến khi cơ thể "lên tiếng" mới đi khám, trong khi phòng ngừa chủ động mới là chìa khóa bảo vệ trái tim.

Các chuyên gia khuyến cáo, người từ 30 tuổi nên kiểm tra định kỳ huyết áp, mỡ máu, đường huyết. Những ai thường xuyên căng thẳng, thức khuya, thừa cân, hoặc có người thân mắc bệnh tim mạch cần thăm khám chuyên khoa tim ít nhất mỗi năm một lần để sàng lọc nguy cơ.

Ngoài ra, thay đổi lối sống như bỏ thuốc lá, hạn chế muối và thực phẩm nhiều dầu mỡ, tăng rau xanh, uống đủ nước và vận động đều đặn... là nền tảng giữ trái tim khỏe mạnh. Ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm cũng là cách giúp tim được "nạp lại năng lượng", giảm nguy cơ rối loạn nhịp.

Đặc biệt, người thừa cân cần kiểm soát chế độ ăn và tập luyện để giảm chỉ số BMI và vòng bụng. Đây là những yếu tố liên quan chặt chẽ đến nguy cơ tim mạch.

Bác sĩ Mạnh cảnh báo nếu xuất hiện các dấu hiệu như đau ngực, khó thở, hồi hộp, ngất hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân, người bệnh cần đi khám ngay. Việc phát hiện sớm bất thường như rối loạn nhịp, hẹp động mạch vành hay phì đại cơ tim có thể giúp ngăn chặn nhiều ca ngừng tim đột ngột.

Phương Anh