Cần lực đẩy từ chính sách để du lịch trở thành động lực tăng trưởng

Thiếu chính sách hỗ trợ

Nhiều năm nay làng nghề nón Chuông (xã Thanh Oai, Hà Nội) trở thành điểm du lịch hấp dẫn với hàng nghìn lượt khách nước ngoài tham quan, trải nghiệm – đây cũng là nơi đón những đoàn khách quốc tế quan trọng trong một số sự kiện ngoại giao của đất nước. Tuy nhiên, do thiếu hạ tầng và dịch vụ thiết yếu nên chưa được công nhận là điểm du lịch cộng đồng chuẩn.

Nghệ nhân Tạ Thu Hương, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Mây tre nón lá Thu Hương cho biết, nếu có sự đầu tư về hạ tầng và dịch vụ thiết yếu, điểm du lịch làng Nón sẽ được kết nối cùng với các tour tuyến du lịch khác, lúc đó sẽ thu hút được nhiều khách du lịch hơn.

“Trước mẳt chúng tôi mong muốn có chính sách hỗ trợ về đất đai, nguồn vốn để mở rộng cơ sở vật chất và không gian trải nghiệm cho du khách cũng như có chính sách xúc tiến quảng bá du lịch làng nghề tại các sự kiện như hội chợ, xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch, văn hóa, ngoại giao...”, bà Hương cho hay.

Phiên chợ nón làng Chuông mộc mạc, đậm đà, mang nét đặc trưng văn hóa chợ của người dân xứ Đoài.

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong 11 tháng năm 2025, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt trên 19,1 triệu lượt, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm trước - vượt qua con số 18 triệu lượt của cả năm 2019 (thời điểm trước dịch Covid-19). Song, theo ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Du lịch Vietravel, thị trường khách quốc tế của các công ty lữ hành Việt đang bị thu hẹp đáng kể - từ 30% (đối với khách EU) đến 70% (đối với khách Trung Quốc), thậm chí 100% (đối với khách Hàn Quốc). Nguyên nhân là do năng lực khai thác khách du lịch của các doanh nghiệp nội địa rất thấp, trong số hơn 4.300 doanh nghiệp lữ hành quốc tế, đa phần là doanh nghiệp nhỏ và rất nhỏ, vốn không quá 10 tỉ đồng, chỉ có khoảng 50 doanh nghiệp loại vừa, còn những doanh nghiệp lữ hành lớn thì không “đếm hết một bàn tay”.

“Sau Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội, đến nay mới chỉ có 03 Nghị định và chưa đến 10 Thông tư về cơ chế, chính sách gỡ khó cho ngành du lịch, trong khi đó ngành du lịch đóng góp đến 9% GDP cả nước nhưng lại là ngành được đầu tư ít nhất. Như vậy, chúng ta đang thiếu những định hướng cụ thể, thiếu cơ chế, chính sách đầu tư cho ngành du lịch”, ông Kỳ nói.

Hiện nguồn nhân lực của ngành du lịch chỉ có dưới 20% đã qua đào tạo sơ cấp, còn trên 80% là lao động không qua đào tạo. Việt Nam hướng đến mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nhưng lại khuyết thiếu chính sách đào tạo nguồn nhân lực và chính sách hỗ trợ cụ thể để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Chính phủ đề ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm này và hai con số cho những năm tiếp theo, nếu du lịch được đầu tư hiệu quả, chắc chắn sẽ góp phần rất lớn cho tăng trưởng hai con số.

Cần một lực đẩy từ chính sách

Hiện các quốc gia trên thế giới cạnh tranh về du lịch thông qua các chính sách, xúc tiến, quảng bá truyền thông. Tuy nhiên, Việt Nam chưa có cơ quan xúc tiến du lịch tầm quốc gia, phần lớn các doanh nghiệp du lịch đều phải tự tổ chức các chuyến đi, tự tham gia các hội chợ để quảng bá thu hút khách.

Theo ông Nguyễn Trùng Khánh, Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, để du lịch Việt Nam có thể tận dụng cơ hội, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn cần có chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng để huy động nguồn lực đầu tư tại các cụm du lịch, khu vực động lực phát triển du lịch, khu du lịch quốc gia và khu vực có tiềm năng du lịch. Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực thông qua việc tăng cường đào tạo chuyên sâu về du lịch thông minh, ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ nhân lực của ngành du lịch. Tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch vào chương trình giảng dạy tại cơ sở đào tạo chuyên ngành du lịch.

Với chính sách hỗ trợ vốn, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Du lịch Vietravel trăn trở: “Phần lớn nhiều người có suy nghĩ là cảnh quan thiên nhiên đẹp, văn hóa, con người đã có sẵn rồi, các doanh nghiệp du lịch chỉ cần tận dụng, mà không cần nhiều vốn để phát triển nhưng điều đó là không đúng. Ví dụ, khách sạn là sản phẩm của ngành du lịch, các doanh nghiệp cũng cần được hỗ trợ vốn vay để đầu tư xây dựng và làm các dịch vụ đi kèm phục vụ khách, nhưng ngân hàng lại luôn yêu cầu phải có tài sản thế chấp. Nếu các công ty thương mại có thể dùng hợp đồng xuất khẩu thế chấp với ngân hàng thì hợp đồng khách du lịch của doanh nghiệp lữ hành tại sao lại không được chấp nhận”.

Tiềm năng du lịch của Việt Nam rất dồi dào, nhưng chưa được khai thác và phát huy hiệu quả.

Việt Nam cần đánh giá lại toàn bộ chiến lược phát triển, trong đó có chính sách đầu tư cho du lịch cũng như rà soát, sửa đổi những bất cập còn tồn đọng của Luật Du lịch 2017 nhằm cụ thể hóa hơn nữa các định hướng, quan điểm chỉ đạo và nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết 08 về phát triển du lịch trở thành nghành kinh tế mũi nhọn, qua đó tạo khuôn khổ pháp lý chặt chẽ, chuyên nghiệp, thúc đẩy du lịch Việt Nam phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng dịch vụ. Khẩn trương khơi thông nguồn lực hàng trăm tỷ đồng đang bị “tắc nghẽn” chưa giải ngân được của Quỹ Hỗ trợ phát triển du lịch, để trợ lực tốt nhất cho doanh nghiệp du lịch.

Tiềm năng du lịch của Việt Nam rất dồi dào, nhưng chưa được khai thác và phát huy hiệu quả, muốn thúc đẩy tiềm năng đó phục vụ cho nền kinh tế thì cơ chế phải thuận lợi, chính sách phải rộng mở, tạo điều kiện cho doanh nghiệp du lịch nắm bắt thời cơ cũng như cơ hội phát triển. Đã đến lúc cần có một cơ chế tương xứng với tiềm năng, nhiệm vụ trở thành nghành kinh tế mũi nhọn cũng như những giá trị gia tăng mà ngành du lịch đã tạo ra, khi tiềm năng được kích hoạt trở thành động lực, ngành du lịch sẽ đóng góp rất lớn vào GDP, đưa đất nước đạt được mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Lê Thanh/VOV.VN