Cần nâng ngưỡng thu nhập cho người mua nhà ở xã hội

Khách hàng tìm hiểu một dự án bất động sản tại phường Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Ảnh minh họa

Đề xuất này cũng được kỳ vọng sẽ góp phần khắc phục những bất cập kéo dài nhiều năm qua trong chính sách phát triển NƠXH.

Rào cản tiêu chí thu nhập và thủ tục xác nhận

Phát triển NƠXH là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, thể hiện tinh thần nhân văn, tiến bộ, bảo đảm “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Đây là sự cụ thể hóa quan điểm lấy con người làm trung tâm của mọi chính sách phát triển, coi an cư là tiền đề để lạc nghiệp.

Đồng Nai là trung tâm công nghiệp lớn của cả nước, nhu cầu nhà ở của công nhân, người lao động nhập cư rất cao. Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch phát triển NƠXH nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, song việc triển khai các dự án vẫn gặp không ít trở ngại.

Một trong những rào cản đó là quy định mức thu nhập được mua NƠXH. Trước ngày 1-8-2024, mức thu nhập đối với người độc thân là không quá 11 triệu đồng/tháng, còn với người đã kết hôn thì tổng thu nhập 2 vợ chồng không quá 22 triệu đồng/tháng. Từ ngày 1-8-2024, mức thu nhập này được điều chỉnh với người độc thân là không quá 15 triệu đồng/tháng và 2 vợ chồng không quá 30 triệu đồng/tháng. Theo đánh giá của nhiều người, ngưỡng mức thu nhập này còn thấp so với các đô thị lớn, nơi nhiều khu công nghiệp vốn có chi phí sinh hoạt đắt đỏ.

Chủ tịch Tập đoàn Kim Oanh Group (trụ sở Đồng Nai) Đặng Thị Kim Oanh bày tỏ: Có không ít công nhân lao động chỉ vì “dính” vài trăm ngàn đồng thuế thu nhập cá nhân trong năm mà bị loại khỏi danh sách mua NƠXH. Việc này rất đáng tiếc, bởi những đối tượng đó vẫn thuộc diện khó khăn về chỗ ở, nhưng do quy định quá chặt nên không thể tiếp cận NƠXH. Việc người thực sự có nhu cầu nhưng không mua được nhà cũng đồng nghĩa với doanh nghiệp không bán được sản phẩm.

Một bất cập khác là khâu xác nhận thu nhập. Theo quy định hiện hành, UBND cấp xã chịu trách nhiệm xác nhận cho người không có hợp đồng lao động (gồm lao động tự do, người dân). Nhưng thực tế, nhiều địa phương cho rằng họ không có cơ sở dữ liệu để xác nhận. Điều này khiến lực lượng lao động không có hợp đồng tại các đô thị rất khó hoàn thiện hồ sơ đăng ký mua NƠXH.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đỗ Thành Phương bày tỏ: Có nhiều vướng mắc liên quan đến đầu tư, mua bán NƠXH, trong đó có 2 vướng mắc nói trên. Chính vì vậy, Đồng Nai đã kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, điều chỉnh chính sách, trong đó cần nâng ngưỡng thu nhập và cho phép lao động tự kê khai, chịu trách nhiệm về thu nhập của mình.

Nâng ngưỡng thu nhập, giảm lãi suất

Trước những bất cập trên, Bộ Xây dựng đã hoàn chỉnh và tổ chức lấy ý kiến dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26-7-2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH. Điểm nổi bật đáng chú ý ở dự thảo này là nâng mức thu nhập để được mua NƠXH.

Cụ thể, đối với người độc thân, mức thu nhập không quá 20 triệu đồng/tháng, người độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên thu nhập không quá 30 triệu đồng/tháng, người đã kết hôn thì tổng thu nhập của vợ chồng không quá 40 triệu đồng/tháng. So với quy định hiện hành, mức mới tăng 5 triệu đồng/tháng đối với mỗi trường hợp.

Bên cạnh đề xuất tăng ngưỡng thu nhập, Bộ Xây dựng cũng đề xuất giảm lãi suất vay mua NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội xuống còn 5,4%/năm, thay vì 6,6%/năm như hiện nay. Đây là sự điều chỉnh quan trọng nhằm giúp người dân giảm bớt gánh nặng tài chính khi mua nhà.

Đặc biệt, Bộ Xây dựng đưa ra phương án giao công an cấp xã xác nhận thu nhập đối với lao động tự do. Theo đó, công an cấp xã sẽ căn cứ Cơ sở Dữ liệu quốc gia về dân cư để xác nhận. Giải pháp này được đánh giá là khả thi hơn so với giao cho UBND xã/phường, vì không đủ thông tin để xác nhận.

Ông Nguyễn Minh Hải, Giám đốc Công ty CP Phát triển hạ tầng An Hưng Phát, đơn vị đang triển khai Dự án NƠXH hơn 1,5 ngàn căn tại phường Phước Tân, tỉnh Đồng Nai cho rằng: Các đề xuất nâng thu nhập, giảm lãi suất là hoàn toàn hợp lý để tạo thêm cơ hội an cư cho người lao động và giúp doanh nghiệp yên tâm hơn trong triển khai dự án.

Tại Hội nghị toàn quốc Sơ kết việc thực hiện chỉ tiêu phát triển NƠXH 7 tháng năm 2025 và nhiệm vụ các tháng cuối năm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: Phát triển NƠXH là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu trong phát triển kinh tế - xã hội. Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương trình dự thảo nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia, nâng ngưỡng thu nhập để bảo đảm phù hợp thực tế.

Có thể nói, việc nâng ngưỡng thu nhập là giải pháp kinh tế để mở rộng đối tượng được tiếp cận chính sách an sinh, góp phần khơi thông thị trường bất động sản. Bởi, khi người dân có thể dễ dàng mua NƠXH, doanh nghiệp cũng sẽ yên tâm đầu tư các dự án, từ đó kéo gần khoảng cách cung - cầu nhà ở. Đây là yếu tố quan trọng để cả nước đạt mục tiêu 1 triệu căn NƠXH vào năm 2030 mà Chính phủ đã đề ra.

Còn với Đồng Nai, việc điều chỉnh này sẽ góp phần giải quyết bài toán an cư cho lực lượng công nhân, người lao động, người dân đô thị, người có đất bị thu hồi nhưng không đủ điều kiện tái định cư. Đồng thời, chính sách này cũng giải tỏa phần nào áp lực an sinh xã hội cho khu vực đô thị, là điều kiện đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hoàng Lộc