Cần sự giám sát của đoàn đại biểu Quốc hội với kiến nghị cử tri thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự hội nghị; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành nội dung thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành hội nghị. Ảnh: mediaquochoi

Đề cập về thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) cho rằng, không nên quy định thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc giám sát nghị quyết của HĐND tỉnh, bởi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đảm nhiệm rất nhiều việc lớn. Việc giám sát nghị quyết của HĐND cấp tỉnh nên giao cho Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh hay các tổ đại biểu HĐND tỉnh thực hiện giám sát. Nếu quy định Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát nghị quyết của HĐND thì sẽ rất khó cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bên cạnh đó, điều này dẫn tới sự chồng chéo về nội dung giám sát giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và HĐND. Đại biểu đề xuất nên nghiên cứu và bỏ quy định này.

Về Điều 25 - thẩm quyền và hoạt động giám sát của đại biểu Quốc hội, theo đại biểu cũng cần phải rà soát lại: Trên thực tế, việc giám sát độc lập của đại biểu có lẽ là rất ít. “Bây giờ chúng ta quy định cho đại biểu Quốc hội có thẩm quyền giám sát văn bản quy phạm pháp luật, rồi giám sát việc thi hành pháp luật địa phương. Tôi nghĩ rằng ta quy định nhưng mà khó thực hiện” - đại biểu Mai Văn Hải đánh giá.

Cũng về nội dung thẩm quyền giám sát của tổ đại biểu HĐND, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (đoàn Lai Châu) cho rằng, hoạt động của tổ đại biểu HĐND hiệu quả nhất là tiếp xúc cử tri. Theo đại biểu, nên chọn phương án 1 trong dự thảo, không nên quy định thẩm quyền giám sát cho tổ đại biểu, kể cả khi có yêu cầu. Hoạt động của tổ đại biểu chủ yếu là tiếp xúc cử tri, gặp gỡ, tiếp dân; còn việc giám sát nên giao cho cơ quan khác, bởi tổ đại biểu không có lực lượng. Hơn nữa, họ chủ yếu là đại biểu kiêm nhiệm, khi triệu tập đi giám sát rất khó.

Còn đại biểu Thái Thị An Chung (đoàn tỉnh Nghệ An) nêu ý kiến, theo hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau khi tiếp xúc cử tri, các Đoàn đại biểu Quốc hội sẽ tổng hợp các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các ý kiến, kiến nghị thuộc thẩm quyền của trung ương sẽ được gửi tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội; còn những ý kiến, kiến nghị cử tri thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương sẽ được gửi tới các cơ quan có thẩm quyền như UBND.

Đại biểu thảo luận tại hội nghị. Ảnh: mediaquochoi

Đồng ý với quan điểm Thường trực HĐND có vai trò và trách nhiệm quan trọng trong việc giám sát các ý kiến, kiến nghị cử tri trên địa bàn, song theo đại biểu Thái Thị An Chung, cần có sự tham gia giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội đối với các kiến nghị cử tri thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương, nhất là cấp tỉnh. Đây không phải là sự chồng chéo, mà là một cơ chế giám sát bổ trợ tăng cường và đa tầng lớp, tạo nên một hệ thống giám sát hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn.

“Chính vì các lý do trên, tôi đề nghị bổ sung vào Khoản 1 Điều 23 Dự thảo luật là giao trách nhiệm cho Đoàn đại biểu Quốc hội giám sát việc giải quyết các kiến nghị cử tri thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương. Đề xuất này không phải là để thêm quyền cho các đoàn đại biểu Quốc hội, mà thực chất là bổ sung một phương thức, công cụ hữu hiệu để các đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội thực hiện tốt hơn vai trò trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trong theo dõi, giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri”, đại biểu Thái Thị An Chung nhấn mạnh.

Trong khi đó, đề cập đến Khoản 5 Điều 4 về quyền của chủ thể giám sát, đại biểu Nguyễn Thu Hà (đoàn tỉnh Quảng Ninh) đề nghị bổ sung ý: Các nghị quyết, kết luận, kiến nghị phải được công khai, trừ trường hợp thuộc bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật. Quy định như vậy có ý nghĩa vừa phòng ngừa trường hợp sau giám sát, mặc dù chủ thể giám sát đã phát hiện vi phạm, sai sót, hạn chế trong hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước nhưng lại không công khai kết quả, chỉ lưu hành nội bộ (trong khi nội dung nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát không thuộc danh mục bí mật nhà nước). Việc khẳng định nguyên tắc công khai sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát.

Trao đổi về một số nội dung đại biểu quan tâm, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình đã làm rõ một số nội dung và cho biết sẽ tiếp thu, nghiên cứu các ý kiến để hoàn thiện dự án Luật.

Minh Thúy