Cần Thơ bảo vệ môi trường gắn với phát triển kinh tế theo hướng xanh

Trong giai đoạn 2022-2024, thành phố Cần Thơ (mới) đã bố trí hơn 1.243 tỷ đồng để bảo vệ môi trường. Hiện nay, thành phố đang có 2 nhà máy điện rác (Nhà máy EB công suất 400 tấn/ngày, Nhà máy điện rác Hậu Giang công suất 600 tấn/ngày), các lò đốt rác thủ công và chôn lấp kết hợp ủ vi sinh đảm bảo đáp ứng nhu cầu xử lý rác phát sinh. Thành phố cũng đang kêu gọi đầu tư các nhà máy rác với công nghệ thân thiện môi trường để dần thay thế các hình thức đốt thủ công và chôn lấp.

Cần Thơ vẫn còn nhà máy đốt rác thủ công

Cùng với đó, Cần Thơ cũng đang vận hành một số nhà máy xử lý nước thải với công suất từ vài trăm m3/ngày đêm đến 30.000 m3/ngày đêm. Đồng thời các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp phải tự xử lý hoặc đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung.

Tuy nhiên, thực tế của Cần Thơ hiện nay là hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa đồng bộ, chưa phù hợp cho việc thu gom, vận chuyển rác sau phân loại tại nguồn. Công tác quản lý, vận hành tại các bãi rác, các trạm trung chuyển, tập kết rác còn nhiều hạn chế, chưa xử lý triệt để việc phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác.

Bên cạnh đó, hạ tầng thu gom, xử lý nước thải khu vực đô thị, các khu dân cư vượt lũ và nông thôn chưa được đầu tư xây dựng; Tỷ lệ thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị còn thấp.

Những điểm tập kết rác bất đắc dĩ gây mất mỹ quan đô thị

Bà Nguyễn Thị Thùy Nhi, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ cho biết, thành phố xác định vai trò, ý nghĩa của bảo vệ môi trường đối với phát triển bền vững, thành phố đã lập kế hoạch, chương trình, đề án, dự án triển khai Luật Bảo vệ môi trường 2020. Đồng thời, bố trí, sử dụng nguồn lực cho bảo vệ môi trường và triển khai các chính sách, pháp luật về phòng ngừa ô nhiễm. Bên cạnh đó, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường.

Theo bà Nguyễn Thị Thùy Nhi, chất lượng môi trường được cải thiện, ý thức chấp hành pháp luật của người dân, doanh nghiệp được nâng cao. Tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đạt 85,8%. Tuy nhiên, thành phố cũng đang gặp vấn đề về nguồn lực trong bảo vệ môi trường; đội ngũ cán bộ làm công tác môi trường còn hạn chế; một số khu, cụm công nghiệp chưa hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tập trung.

“công tác quản lý chất thải thì phương tiện, thiết bị, hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa đồng bộ, chưa phù hợp cho việc thu gom, vận chuyển rác sau phân loại tại nguồn. Thực trạng của thành phố cũng như một số tỉnh rất nhiều khó khăn về vấn đề hạ tầng cũng như các phương tiện chúng ta xử lý mặc dù sau khi phân loại rác tại nguồn thì hạ tầng chúng ta chưa có đảm bảo để xử lý rác sau phân loại’. – bà Nhi nói.

Công tác quản lý, vận hành tại các bãi rác, các trạm trung chuyển, tập kết rác còn nhiều hạn chế

Tại buổi làm việc với Cần Thơ về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành” diễn ra mới đây, Đoàn giám sát của Quốc hội đã yêu cầu thành phố làm rõ những vấn đề trong công tác bảo vệ môi trường; quản lý chất thải xây dựng, bùn thải, rác thải điện tử, pin, xe điện thải bỏ, tấm năng lượng mặt trời. Cùng với đó, công tác kiểm tra, thanh tra định kỳ, đột xuất về chấp hành luật bảo vệ môi trường.

Bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội cho rằng, báo cáo có nêu việc thành phố chậm ban hành các quy định hướng dẫn về định mức kinh tế kỹ thuật thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, giá thu gom nên cần phải làm rõ vấn đề. Cùng với đó nguồn lực tài chính và nhân lực của thành phố trong thực hiện các cam kết về biến đổi khí hậu.

“Quản lý một số chất thải đặc thù, báo cáo chỉ đề cập đến việc quản lý chất thải cồng kềnh, chất thải xây dựng, bùn thải. Tuy nhiên có một số chất thải nguy hại như là rác thải điện tử, pin xe điện thải bỏ, hay là tấm năng lượng mặt trời thải bỏ thì trong báo cáo thì chúng tôi thấy số liệu tương đối thiếu thốn và hạn chế, mà báo cáo tập trung vào chất thải truyền thống, cũng nên cần phải phân tích kỹ nguồn thải mới, nguy hại và cần phải đánh giá vấn đề này để chúng ta tăng cường công tác bảo vệ môi trường của thành phố”. – bà Nhị Hà nhấn mạnh.

Trong giai đoạn 2022-2024, Cần Thơ đã bố trí ngân sách để bảo vệ môi trường, đảm bảo không dưới 1% tổng chi ngân sách hàng năm của địa phương. Tuy nhiên, theo ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nguồn lực của thành phố vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ quản lý môi trường, nhất là ở cấp xã, chưa đáp ứng được nhu cầu công việc, phải kiêm nhiệm nhiều công tác khác.

Bất cập trong thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt

Ông Tạ Đình Thi cũng cho rằng, tỷ lệ khu công nghiệp, cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung tại Cần Thơ đạt tương đối cao. Tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đạt trên 99%. Tuy nhiên, việc phân loại, xử lý chất thải rắn và quản lý chất thải nhựa, nước thải đô thị vân còn khó khăn, vướng mắc.

“Về quản lý chất thải rắn sinh hoạt chúng tôi cho rằng các địa phương trên địa bàn tỷ lệ thu gom và xử lý trên 99%. Những tồn tại, hạn chế mà liên quan đến phương tiện, thiết bị, hạ tầng, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt thì chưa đồng bộ và chưa đáp ứng yêu cầu và đặc biệt cái này thì nó liên quan đến việc phân loại, xử lý chất thải rắn.

Một cái vấn đề mà chúng tôi cũng nhận thấy là các địa phương nói chung và Cần Thơ các đồng chí cũng nêu định mức kinh tế kỹ thuật thu gom và vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt”. – ông Thi nêu.

Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Văn Lâu khẳng định thành phố không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Các dự án đầu tư mới vào thành phố phải đáp ứng tiêu chí đánh giá tác động môi trường, nếu không sẽ không được phép hoạt động, đây là mục tiêu quan trọng mà thành phố đã đặt ra.

Chủ tịch thành phố Cần Thơ Trần Văn Lâu cho biết, với mục tiêu bảo vệ môi trường thời gian qua ngành chức năng đã xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm môi trường, với tỷ lệ lên đến 30%, nhằm bảo vệ sức khỏe và an toàn của người dân. Trong thời gian tới, thành phố sẽ xây dựng và triển khai quy hoạch mới, sau khi sáp nhập chính quyền địa phương và sẽ tiếp tục kêu gọi đầu tư các dự án thân thiện với môi trường, như nhà máy điện sinh khối, nhà máy xử lý rác thải phát điện.

“Thành phố Cần Thơ có định hướng phát triển kinh tế theo hướng xanh, thân thiện với môi trường. Phải đảm bảo tạo ra một môi trường sinh thái để phát triển, phù hợp với ĐBSCL, gắn liền với văn hóa của Tây Nam bộ. Cho nên đầu tư khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57 để áp dụng vào phát triển kinh tế nhưng hướng xanh, sạch, môi trường sinh thái”. – ông Trần Văn Lâu nói.

Ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết, Cần Thơ đã ban hành và thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường từ khi Luật có hiệu lực. Tuy nhiên qua giám sát vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Một số bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt chưa đạt yêu cầu; Hạ tầng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải chưa đáp ứng yêu cầu. Việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp còn chậm.

Cần Thơ bảo vệ môi trường gắn với phát triển kinh tế theo hướng xanh

Theo ông Lê Quang Huy, thành phố cần rà soát, đánh giá tổng thể các khu vực xử lý chất thải rắn sinh hoạt, có giải pháp xử lý triệt để vấn đề ô nhiễm môi trường. Đồng thời bổ sung quy hoạch xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung, ưu tiên đầu tư tại các khu vực đô thị, nông thôn. Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường. Cùng với đó, bố trí cán bộ quản lý môi trường đáp ứng yêu cầu chuyên môn, nghiệp vụ, hướng dẫn, kiểm tra công tác giải quyết thủ tục hành chính về môi trường tại các xã, phường sau sáp nhập.

“Đề nghị thành phố rà soát, đánh giá tổng thể các khu vực xử lý chất thải rắn sinh hoạt đang được vận hành để từ đó có các giải pháp xử lý triệt để các vấn đề về môi trường, ô nhiễm môi trường đang tồn tại. Rà soát, điều chỉnh, cập nhật nội dung quy hoạch các điểm tập kết, các trạm trung chuyển, khu xử lý rác thải, đối với những bãi chôn lấp không hợp vệ sinh cũng đề nghị thành phố sớm có giải pháp đầu tư để cải tạo, khắc phục và xử lý dứt các bãi rác tạm, bãi chôn lấp không hợp sinh, các điểm tập trung rác thải tự phát và đặc biệt đó là đẩy nhanh việc xây dựng các cơ sở, nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt có thu hồi năng lượng để giảm tỷ lệ chôn lấp”. – ông Huy yêu đề nghị.

Cần Thơ xác định, bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong phát triển kinh tế, xã hội. Vì vậy, trong định hướng thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư, địa phương hướng vào phát triển kinh tế xanh, thân thiện với môi trường, đảm bảo môi trường sinh thái đặc thù vùng sông nước Cửu Long.

Phạm Hải/VOV ĐBSCL