Cạn túi vì fanmeeting, concert của thần tượng

Fan của One Direction từng cuồng nhiệt đến mức cắn gậy phát sáng, thức trắng nhiều đêm, sẵn sàng chi hết tiền thuê nhà chỉ để được gần thần tượng thêm một chút. Ảnh minh họa: generacionkpop.net.

One Direction là nhóm nhạc nam nổi tiếng nước Anh, từng gây bão toàn cầu suốt thập kỷ 2010. Với hình tượng thân thiện và âm nhạc dễ tiếp cận, nhóm không chỉ thống trị các bảng xếp hạng mà còn sở hữu một trong những fandom (cộng đồng người hâm mộ) cuồng nhiệt bậc nhất lịch sử nhạc pop.

Người hâm mộ của nhóm không tiếc tiền cho vé fanmeeting, concert hay các sản phẩm phụ kiện đi kèm. Có người chi hết tiền thuê nhà, có người thuyết phục cha mẹ bằng PowerPoint để được xem thần tượng một lần trong đời.

Những trải nghiệm này được nhà báo Kaitlyn Tiffany ghi lại trong cuốn Everything I Need I Get from You (Tạm dịch: Tôi đủ đầy khi có bạn). Là cây bút chuyên viết về văn hóa Internet, Tiffany giải thích hiện tượng giới trẻ sẵn sàng “cạn túi” cho một buổi fanmeeting vì fandom chính là nơi họ tìm thấy sự kết nối, ý nghĩa và lòng tin vào bản thân.

“Hủy hoại cuộc đời” trong fandom

“Khi tôi mười chín tuổi, lần đầu tiên tôi nghe một bài hát của One Direction và nó đã hủy hoại cuộc đời tôi”, nhà báo Kaitlyn Tiffany kể lại lời nói của một fangirl (Tạm dịch: người hâm mộ nữ). Theo tác giả, đó là câu chuyện phổ biến trong các cộng đồng fandom (Tạm dịch: cộng đồng người hâm mộ) trẻ ở Mỹ.

Trong ngữ cảnh fandom, cụm từ “hủy hoại cuộc đời” không mang nghĩa tiêu cực. Nó phản ánh mức độ các cô gái, chàng trai hâm mộ nhóm nhạc One Direction đồng ý để tài chính, cảm xúc, thậm chí là “cuộc đời” bị thần tượng tác động. Câu nói vừa mang tính châm biếm, vừa là một sự công nhận chân thực cho việc thần tượng đã trở thành một phần trung tâm trong đời sống tinh thần của họ.

Các fan không chỉ mua vé concert, fanmeeting hay album, họ còn theo đuổi các sản phẩm phụ trợ đi kèm như áo phông, sách ảnh, poster, lightstick. Nhiều người chi hàng nghìn USD để mua đủ các gói ưu tiên, vé meet & greet hoặc “boost” vị trí hàng chờ trong các sự kiện có giới hạn vé.

One Direction là nhóm nhạc nam nổi tiếng toàn cầu, từng làm nên cơn sốt văn hóa thần tượng trong thập niên 2010. Ảnh: FilmMagic.

Tiffany ghi lại những trường hợp người hâm mộ “thổi bay tiền thuê nhà”, hoặc “bỏ học, bỏ làm chỉ để có vé xem thần tượng biểu diễn một lần trong đời”. Có người thuyết phục cha mẹ bằng một bài thuyết trình PowerPoint để xin tài trợ vé concert.

Cường độ chi tiêu này không phải chuyện hiếm. Trong giai đoạn đỉnh cao năm 2015, fandom nhóm nhạc One Direction từng phát động chiến dịch gây quỹ 87,7 triệu USD nhằm mua lại hợp đồng của nhóm từ công ty quản lý. Dù bất thành, chiến dịch càng củng cố niềm tin về tình cảm và khả năng chi trả của fan đủ sức thay đổi ngành công nghiệp giải trí.

Các khoản đầu tư vật chất đó còn mang tính biểu tượng quan trọng. Mỗi món hàng được mua, mỗi vé fanmeeting được sở hữu là một lời khẳng định vị thế của các chàng trai cô, cô gái trong cộng đồng fandom, rằng họ đủ tận tâm, yêu thương và “điên cuồng” để thuộc về nơi này.

Tuy nhiên, những lựa chọn đó cũng đi kèm với tổn thất. Ngoài tài chính, nhiều fan đối mặt với sự kỳ thị từ những người không hiểu vì sao họ sẵn sàng “dốc ngược túi” cho một buổi fanmeeting kéo dài vài giờ.

Nơi hình thành bản sắc cá nhân

Nếu câu chuyện cạn túi vì một buổi fanmeeting có vẻ khó hiểu với người ngoài, thì với các thành viên fandom, đó lại là hành động hoàn toàn hợp lý. Những người này không chỉ mua vé để xem thần tượng biểu diễn, mà đang tìm một không gian cảm xúc an toàn, cho phép họ là chính mình, theo nhà báo Tiffany.

Fandom được các chuyên gia văn hóa đánh giá là một cộng đồng có ký ức, hệ thống niềm tin và thẩm mỹ riêng. Một người hâm mộ chia sẻ trong sách: “Đó là nơi tôi có thể hét lên về một chàng trai mà không ai nhìn tôi một cách lạ lùng. Chúng tôi có ngôn ngữ riêng, câu chuyện riêng và cảm giác được thấu hiểu mà tôi không tìm thấy ở trường học hay gia đình”.

Cuốn sách của Kaitlyn Tiffany ghi lại những xúc cảm sâu sắc và đôi khi cực đoan trong văn hóa fandom hiện đại.

Chính những cộng đồng này giúp người hâm mộ trẻ tuổi vượt qua sự cô lập xã hội. Việc theo dõi thần tượng là một cơ chế đối phó, nhất là trong những giai đoạn chuyển tiếp như tuổi thiếu niên sang trưởng thành hay từ quốc gia này sang quốc gia khác.

“Âm nhạc và cộng đồng fan là thứ giúp các chàng trai, cô gái nhạy cảm không vỡ ra thành từng mảnh. Với nhiều người, fandom xuất hiện đúng lúc họ cần nhất, như một chỗ dựa tinh thần”, tác giả nhận xét.

“Tôi không yêu ban nhạc như cách tôi yêu một bộ phim hay một cuốn sách. Tôi yêu họ như thể nếu không có họ, tôi đã không còn tồn tại. Tôi biết mình không còn ở đây nếu không có One Direction”, một người hâm mộ từng bị trầm cảm chia sẻ với Tiffany.

Fandom cũng là một không gian sáng tạo. Tại đó, người hâm mộ không chỉ là khán giả, mà còn là người viết fanfiction, vẽ tranh minh họa, tạo meme, dựng lại video. Chính quá trình sáng tạo nội dung này khiến họ cảm thấy mình có tiếng nói, có quyền kể lại câu chuyện theo cách của mình và dần dần xây dựng bản sắc cá nhân.

Vì thế, sự cuồng nhiệt của các fandom không đơn giản là chuyện bốc đồng tuổi trẻ. Nó là kết quả của mối quan hệ “vừa gần vừa xa”, cảm giác thuộc về một cộng đồng, khao khát được cảm nhận giá trị bản thân. Trong môi trường xã hội thường xuyên bác bỏ tiếng nói của giới trẻ, fandom trở thành nơi để họ phản kháng, tồn tại và khẳng định bản thân.

Đức An