Căng thẳng bùng nổ: Australia trục xuất đại sứ Iran, liệt IRGC vào danh sách khủng bố

Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho biết Iran đứng sau những hành động nguy hiểm và bất thường. Ảnh: Reuters.

Thủ tướng Anthony Albanese ngày 26/8 tuyên bố Iran đã chỉ đạo ít nhất hai vụ tấn công bài Do Thái tại Sydney và Melbourne, đồng thời thông báo Australia sẽ trục xuất đại sứ Iran Ahmad Sadeghi cùng 3 quan chức ngoại giao khác trong vòng 7 ngày.

Phát biểu trước báo giới, ông Albanese cho biết Cơ quan Tình báo An ninh Australia (ASIO) đã thu thập được bằng chứng đáng tin cậy rằng chính quyền Iran đứng sau các vụ tấn công nhắm vào nhà hàng Lewis Continental Kitchen ở Sydney ngày 20/10/2023 và giáo đường Do Thái Adass Israel ở Melbourne ngày 6/12/2023.

“Khi chiến sự Israel – Gaza bùng nổ từ tháng 10 năm ngoái, nhiều ngôi nhà, trường học, giáo đường và phương tiện tại Australia đã trở thành mục tiêu của các vụ phá hoại, phóng hỏa mang tính bài Do Thái. ASIO đánh giá Iran đã trực tiếp chỉ đạo ít nhất hai vụ và có khả năng nhiều hơn”, ông nói.

Ông Albanese gọi đây là “những hành động gây hấn đặc biệt nghiêm trọng và nguy hiểm, được một quốc gia nước ngoài lên kế hoạch và thực hiện ngay trên lãnh thổ Australia”. Ông nhấn mạnh mục đích của Tehran là “gây chia rẽ xã hội, phá hoại sự gắn kết cộng đồng”.

Australia cũng thông báo đình chỉ hoạt động của Đại sứ quán tại Tehran, toàn bộ nhân viên ngoại giao đã an toàn ở một nước thứ ba. Chính phủ đồng thời sẽ liệt Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách tổ chức khủng bố.

Ngoại trưởng Penny Wong khẳng định đây là lần đầu tiên kể từ sau Thế chiến II, Australia trục xuất một đại sứ. “Hành động của Iran là hoàn toàn không thể chấp nhận được”, bà nói, nhưng nhấn mạnh Canberra vẫn duy trì kênh ngoại giao để bảo vệ lợi ích của công dân Australia.

Australia mở đại sứ quán tại Tehran từ năm 1968. Tuy nhiên, kể từ năm 2020, chính phủ đã khuyến cáo công dân không nên đến Iran. Sau sự kiện này, khả năng hỗ trợ lãnh sự của Canberra được đánh giá là “cực kỳ hạn chế”.

“Tôi biết có nhiều người Australia có mối liên hệ gia đình ở Iran, nhưng tôi kêu gọi bất cứ ai đang cân nhắc tới Iran, xin đừng làm vậy. Nếu bạn đang ở Iran, hãy rời đi ngay khi có thể an toàn”, Ngoại trưởng Wong nhấn mạnh.

Giám đốc ASIO Mike Burgess cho biết trong 10 tháng qua, chủ nghĩa bài Do Thái là một trong những ưu tiên an ninh cấp bách nhất của cơ quan.

“ASIO hiện đánh giá chính phủ Iran đã chỉ đạo ít nhất hai, và có khả năng nhiều vụ tấn công hơn, nhằm vào các lợi ích Do Thái ở Australia. Chúng tôi vẫn đang điều tra khả năng Iran dính líu tới một số vụ khác”, ông nói, đồng thời lưu ý Tehran sử dụng “mạng lưới phức tạp các lực lượng ủy nhiệm để che giấu vai trò của mình”.

Huyền Chi