Cảnh báo hiểm họa từ việc 'độ, chế' xe đạp điện

Những năm gần đây, tình trạng “độ” xe đạp điện đang trở nên phổ biến trong một bộ phận thanh, thiếu niên, đặc biệt là học sinh THCS và THPT. Việc thay đổi kết cấu xe để nâng tốc độ, cải thiện diện mạo hay trang bị thêm các thiết bị mới tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông và vi phạm các quy định của pháp luật.

NGUY HIỂM KHÔN LƯỜNG

Một vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan xe đạp điện xảy ra vào ngày 13-6-2025 tại giao lộ ĐT.875 và HL.74, xã Cái Bè, tỉnh Đồng Tháp. Em N.N.C. (16 tuổi, xã Long Tiên, tỉnh Đồng Tháp) điều khiển xe đạp điện theo hướng từ cầu Cái Bè đi Vàm sông Tiền đã xảy ra va chạm giao thông với em Đ.N.Y.T. (16 tuổi, xã Cái Bè, tỉnh Đồng Tháp).

Công an xã kiểm tra các trường hợp xe đạp điện vi phạm.

Vụ tai nạn làm em T. bị thương nặng và phải đưa đi cấp cứu khẩn cấp. Trước đó, qua nguồn tin phản ánh của người dân và thông qua các biện pháp nghiệp vụ, Công an xã Lương Hòa Lạc, tỉnh Đồng Tháp đã tiến hành xử lý 4 trường hợp xe đạp điện đã qua “độ”, “chế” tham gia giao thông trên địa bàn.

Tại buổi làm việc với Công an xã, trong số 4 trường hợp bị xử lý, có 2 em chỉ mới 13 và 14 tuổi, 2 trường hợp còn lại là học sinh THPT. Ghi nhận thực tế, lực lượng chức năng xác định các xe này đã bị thay đổi so với thiết kế ban đầu như thay đổi động cơ, nâng cấp pin, chỉnh sửa hệ thống truyền động, sơn lại xe, thay đổi kết cấu khung sườn và đặc biệt nguy hiểm là thay đổi hệ thống phanh xe.

Điều đáng lo ngại là chi phí “độ, chế” các phương tiện này cực kỳ tốn kém. Tại cơ quan chức năng, em N. (13 tuổi, ngụ xã Tân Thuận Bình) cho biết: “Không tính giá trị xe ban đầu khi mua, riêng chi phí “độ” xe gần 13 triệu đồng”. Tương tự, em Đ. (14 tuổi, cư trú xã Lương Hòa Lạc) chia sẻ tiền “độ” xe đạp điện của mình gần 9 triệu đồng.

Thậm chí, có trường hợp đã chi khoảng 30 triệu đồng để “độ” xe đạp điện. Việc “độ, chế” xe đạp điện tạo ra những nguy cơ cực kỳ nghiêm trọng. Các trường hợp bị xử lý ở Công an xã Lương Hòa Lạc, sau khi “độ” xe, vận tốc tối đa có thể đạt được khoảng 60 - 70 km/h, thậm chí 80 - 100 km/h, tương đương tốc độ xe máy.

Theo cơ quan chức năng, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, xe đạp điện chỉ được phép có công suất không quá 250W, tốc độ tối đa 25 km/h, trọng lượng không vượt quá 40 kg và bắt buộc có bàn đạp. Khi bị thay đổi động cơ, ắc quy hoặc tháo bỏ bàn đạp, phương tiện này không còn được coi là “xe đạp điện” mà được xếp vào loại xe máy điện hoặc mô tô điện, với các quy định quản lý chặt chẽ hơn nhiều.

Vấn đề nguy hiểm nhất là hệ thống phanh và khung sườn của xe đạp điện vốn không được thiết kế để chịu tải ở tốc độ cao. Khi chạy với tốc độ 60 - 100 km/h, những chiếc xe này trở thành những “quả bom hẹn giờ” trên đường.

Người lái đa phần là học sinh chưa đủ tuổi và thiếu kinh nghiệm điều khiển, dễ mất lái và thậm chí gặp tai nạn nghiêm trọng. Đặc biệt, việc lắp đặt pin dung lượng lớn, sạc nhanh hoặc đấu nối dây điện thủ công còn có thể gây chập cháy bất cứ lúc nào - khi đang lưu thông hoặc trong quá trình sạc điện, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và tài sản của người sử dụng cũng như những người xung quanh.

QUYẾT LIỆT XỬ LÝ

Trước thực trạng nguy hiểm ngày càng gia tăng và những hậu quả đau lòng đã xảy ra, việc siết chặt quản lý và xử lý nghiêm các hành vi “độ, chế” xe đạp điện trở thành vấn đề cấp bách. Các cơ quan chức năng đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp mạnh mẽ nhằm ngăn chặn tình trạng này.

Nhận thức rõ mức độ nguy hiểm này, từ năm 2025, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và Nghị định 168/2024/NĐ-CP đã có hiệu lực với các chế tài xử lý nghiêm khắc. Cụ thể, các hành vi vi phạm liên quan đến xe đạp điện và xe máy điện sẽ bị xử lý với mức phạt cao từ phạt tiền đến áp dụng biện pháp tước quyền sử dụng giấy phép lái xe khi đủ tuổi.

Anh Nguyễn Văn Thành (ngụ xã Chợ Gạo) chia sẻ: “Hiện tượng này cực kỳ đáng lo ngại. Nhiều em học sinh đi xe đạp điện “độ, chế” chạy rất nhanh trên đường, không tuân thủ luật giao thông. Nhiều vụ tai nạn va chạm giao thông đã xảy ra mà thực tế các bậc phụ huynh vẫn chưa thật sự quan tâm đến mức độ nghiêm trọng để quản lý chặt chẽ con em mình”.

Cùng với đó, cơ quan chức năng đã và đang quyết liệt triển khai các biện pháp xử lý. Trung tá Phạm Công Lễ, Trưởng Công an xã Cái Bè cảnh báo: “Chúng tôi đã ghi nhận nhiều trường hợp học sinh điều khiển xe đạp điện bị “độ, chế” với tốc độ cao, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định. Đây là hành vi cực kỳ nguy hiểm và có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc như tai nạn nghiêm trọng”.

Bên cạnh biện pháp của các cơ quan chức năng, phụ huynh cần quan tâm giám sát việc sử dụng xe đạp điện của học sinh, tuyệt đối không để các em tự ý sửa đổi kết cấu xe. Phải nhắc nhở học sinh tuân thủ tốc độ thiết kế của xe, luôn đội mũ bảo hiểm và đi đúng luật.

Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ của gia đình, nhà trường đến cơ quan quản lý và lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) thì mới có thể ngăn ngừa hiệu quả vi phạm, tai nạn liên quan đến xe đạp điện bị “độ, chế” - một vấn nạn mới phát sinh trong đảm bảo trật tự an toàn giao thông hiện nay.

Trung tá Nguyễn Trường Kỳ, Phó trưởng Phòng CSGT Công an tỉnh Đồng Tháp cho biết, đơn vị sẽ tăng cường tuần tra, kiểm soát bố trí lực lượng CSGT tăng cường tuần tra tại khu vực trường học, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp học sinh vi phạm như: Không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, điều khiển xe khi chưa đủ tuổi hoặc sử dụng xe đã qua “độ, chế”.

Bên cạnh đó, lực lượng CSGT kết hợp triển khai hệ thống camera giám sát tại khu vực cổng trường, kết nối hệ thống giám sát của địa phương; kịp thời phát hiện xử lý học sinh vi phạm. Đồng thời, tiếp tục kiến nghị, đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét, xây dựng chế tài xử lý hành vi cung cấp linh kiện, tự ý lắp ráp, thay đổi “độ” xe đạp điện trái phép.

Cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng Quản lý thị trường, tích cực phối hợp tiến hành kiểm tra bãi giữ xe trong nhà trường, bãi giữ xe gần khu vực trường học, các cơ sở kinh doanh, sửa xe đạp điện; nhằm siết chặt quản lý phương tiện, tiêu chuẩn kỹ thuật để phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm liên quan đến việc độ chế xe đạp điện.

Có thể nói, “độ, chế” xe đạp điện không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn là nguyên nhân trực tiếp gây mất an toàn giao thông, đe dọa tính mạng của chính người điều khiển và người cùng tham gia giao thông.

Những vụ việc xảy ra là những bài học đắt giá, cảnh báo nhắc nhở mỗi người dân nói chung trong đó có học sinh cần nâng cao ý thức, nghiêm túc chấp hành quy định, kiên quyết nói “không” với việc “độ, chế” xe đạp điện để cùng xây dựng văn hóa giao thông an toàn, văn minh.

LONG GIANG