Cảnh báo lừa đảo tinh vi núp bóng 'đáo hạn ngân hàng'

Các vụ án được đưa ra xét xử gần đây cho thấy, nhiều đối tượng đã lợi dụng danh nghĩa nhân viên ngân hàng hoặc quen biết trong lĩnh vực tài chính để vay mượn tiền với lý do "đáo hạn". Ban đầu, chúng trả lãi đúng hẹn để tạo lòng tin, sau đó chiếm đoạt số tiền lớn và để các bị hại rơi vào cảnh nợ nần.

Bị cáo Hà đã thực hiện 11 vụ lừa đảo chiếm đoạt tổng số tiền gần 29 tỷ đồng

Mới đây nhất, TAND TP. Huế vừa xét xử Nguyễn Thị Thu Hà (SN 1989, trú tại Huế) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tuyên phạt bị cáo Hà 16 năm tù.

Từ năm 2021 đến 2022, Hà vay mượn tiền của nhiều cá nhân với danh nghĩa đáo hạn ngân hàng, cam kết trả gốc và lãi suất rất cao chỉ sau 7–10 ngày. Ban đầu, Hà trả lãi đúng hẹn để lấy lòng tin, sau đó vay số tiền lớn hơn, dùng tiền vay mới để trả nợ cũ. Khi mất khả năng chi trả, bị cáo khất lần, lẩn tránh.

Để tạo niềm tin, Hà còn lợi dụng danh nghĩa là nhân viên Ngân hàng để thuyết phục người cho vay, thậm chí dàn dựng người đóng giả khách hàng đến nhận tiền. Với thủ đoạn này, trong vòng chưa đầy 2 năm, Hà đã thực hiện 11 vụ lừa đảo, chiếm đoạt gần 29 tỷ đồng.

Tương tự, TAND TP. Huế cũng đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử Võ Chí Thành (SN 1992, trú tại Huế) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Theo cáo trạng, trong thời gian công tác tại Phòng giao dịch Trường Tiền, Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) chi nhánh Huế, Thành vay tiền của nhiều người với lý do mua bán bất động sản hoặc cho khách vay đáo hạn. Tuy nhiên, do làm ăn thua lỗ, từ năm 2019 đến 2023, Thành đã nhiều lần dùng thủ đoạn gian dối để vay, mượn tiền, nhận đặt cọc mua bán đất rồi chiếm đoạt của 7 bị hại, tổng số tiền gần 12 tỷ đồng.

Tại phiên tòa, sau khi xem xét hồ sơ chứng cứ cũng như lời khai của bị cáo tại phiên tòa, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Thành 15 năm tù.

Bị cáo Võ Chí Thành tại phiên tòa

Rủi ro từ “đáo hạn ngân hàng”

Trao đổi với phóng viên, luật sư Võ Thị Tuệ Minh, Giám đốc Công ty Luật Hợp doanh An Doanh (TP. Huế), cho biết: “Hiện nay, chưa có văn bản pháp luật nào định nghĩa cụ thể về đáo hạn ngân hàng, nhưng có thể hiểu đây là việc khách hàng vay tiền để trả khoản vay cũ khi đến hạn, nhằm tiếp tục duy trì quan hệ tín dụng. Tuy nhiên, theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN (sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 06/2023/TT-NHNN), ngân hàng không được phép cho vay để trả nợ chính khoản vay tại ngân hàng đó hoặc tại các tổ chức tín dụng khác”.

Do đó, một số đối tượng đã lợi dụng kẽ hở này để vay tiền dân sự, núp bóng “đáo hạn ngân hàng” nhưng thực chất là xoay vòng trả nợ hoặc chiếm đoạt. Với chiêu trò hứa hẹn lãi suất cao, thu hồi vốn nhanh, nhiều người dân đã tin tưởng, cho vay mà không có biện pháp bảo đảm, dẫn đến rủi ro lớn.

Ngoài ra, hành vi này còn tiềm ẩn yếu tố vi phạm pháp luật về cho vay nặng lãi, khi các đối tượng thường cam kết trả lãi suất cao gấp nhiều lần so với mức lãi suất hợp pháp.

Theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi cung cấp thông tin gian dối để vay tiền đáo hạn ngân hàng nhằm chiếm đoạt tài sản có thể bị xử lý hình sự với khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù hoặc tù chung thân.

Thực tế cho thấy, nhiều nạn nhân rơi vào bẫy lừa đảo không chỉ vì lòng tin, mà còn bởi kỳ vọng kiếm lợi nhanh từ mức lãi suất cao. Tuy nhiên, “lợi nhuận bất thường luôn đi kèm rủi ro lớn”.

Luật sư Võ Thị Tuệ Minh khuyến cáo: “Người dân tuyệt đối không nên tham gia cho vay tiền với lý do đáo hạn ngân hàng khi không nắm rõ mục đích vay, khả năng chi trả cũng như biện pháp bảo đảm. Đây là chiêu thức lừa đảo ngày càng tinh vi, gây thiệt hại rất lớn về kinh tế và có thể kéo theo những hệ lụy pháp lý phức tạp”.

Ngọc Minh