Cảnh báo mưa lớn sau bão, nguy cơ lũ quét tăng cao

Hoàn lưu bão gây mưa lớn diện rộng, cần cảnh giác ở vùng núi

Sau khi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, hoàn lưu của cơn bão vẫn tiếp tục ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu vực Bắc Trung Bộ. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bão di chuyển theo hướng Tây Nam và suy yếu dần, nhưng hoàn lưu sau bão vẫn còn mạnh, gây mưa trên diện rộng, đặc biệt là ở các tỉnh như Nghệ An, Thanh Hóa và khu vực lân cận.

Ảnh minh họa

Ông Hoàng Văn Đại – Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo – cho biết, từ chiều đến đêm 22/7, hoàn lưu bão sẽ tiếp tục gây mưa lớn với tổng lượng phổ biến từ 50–100 mm tại Nghệ An và Thanh Hóa. Khu vực Nam Sơn La và Nam Phú Thọ cũng có thể ghi nhận lượng mưa từ 30–70 mm. Mặc dù đây không phải là các con số đột biến nếu so với các trận mưa lớn trước đó, song điều đáng lo ngại là mưa dồn dập trong thời gian ngắn, cộng thêm địa hình đồi núi dốc và nền đất yếu, dễ gây ra các hiện tượng cực đoan.

Nguy cơ lũ quét và sạt lở đất đặc biệt cao tại khu vực phía Tây Thanh Hóa và phía Tây Nghệ An – nơi địa hình đồi núi phức tạp, dân cư sống rải rác theo sườn núi và ven sông. Theo cơ quan khí tượng, các con suối lớn nhỏ tại đây đang bắt đầu xuất hiện dòng chảy lũ. Nếu mưa tiếp tục dồn dập trong chiều tối, dòng lũ có thể tăng mạnh và xuất hiện đột ngột, đe dọa đến tính mạng và tài sản của người dân.

Ngoài nguy cơ sạt lở, mưa lớn cũng gây ngập úng cục bộ tại một số vùng trũng thấp, đặc biệt là các đô thị nhỏ và khu dân cư ven sông. Hiện tượng này từng xảy ra trong các đợt hoàn lưu sau bão trước đây và đã khiến việc di chuyển, cứu hộ gặp nhiều khó khăn.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng khuyến cáo, trong giai đoạn mưa hoàn lưu, người dân nên theo dõi sát các bản tin dự báo, không đi qua ngầm tràn, suối cạn hay khu vực có nguy cơ sạt trượt. Chính quyền địa phương cần rà soát, cập nhật danh sách các điểm có nguy cơ cao, sẵn sàng sơ tán người dân khi cần thiết.

Chủ động ứng phó: Không chủ quan với mưa sau bão

Một trong những thách thức lớn nhất khi đối phó với mưa do hoàn lưu bão là tâm lý chủ quan của cộng đồng. Khi bão đã suy yếu hoặc tan, nhiều người thường cho rằng nguy hiểm đã qua. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh hoàn lưu sau bão mới là yếu tố gây thiệt hại nặng nề nhất – từ lũ quét đến sạt lở đất – đặc biệt ở vùng núi và trung du.

Ảnh minh họa.

Trong những năm gần đây, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra tại các khu vực miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ do mưa lớn sau bão. Dù được cảnh báo, nhưng vì chủ quan hoặc thiếu kênh thông tin kịp thời, nhiều người dân vẫn di chuyển qua các điểm nguy hiểm. Các sự cố như cuốn trôi xe máy, sập đường, lở núi... thường xảy ra trong giai đoạn này.

Ông Hoàng Văn Đại cũng nhấn mạnh thêm rằng, các địa phương như Nghệ An và Thanh Hóa hiện đã có dấu hiệu hình thành dòng lũ tại các con sông, suối nhỏ. Nước dâng nhanh và đục mạnh, tiềm ẩn nguy cơ cuốn trôi người và phương tiện khi đi qua. Trong điều kiện như vậy, mọi hoạt động gần sông suối hoặc khu vực có địa hình trũng cần được tạm dừng hoặc tổ chức giám sát chặt chẽ.

Ngoài ra, cần lưu ý đến các khu vực dân cư nằm gần chân núi, vách đá, nơi đất đá có thể sạt trượt bất ngờ. Việc cảnh giới từ trước, lắp đặt biển cảnh báo và hệ thống giám sát là điều cần thiết, nhưng chưa đủ. Các kế hoạch sơ tán nhanh, đào tạo lực lượng tại chỗ, và tổ chức diễn tập phản ứng nhanh cần được duy trì thường xuyên, đặc biệt vào mùa mưa bão.

Người dân cần chuẩn bị sẵn các vật dụng thiết yếu, sạc đầy điện thoại, dự trữ nước sạch và lương thực cơ bản trong vài ngày. Những việc nhỏ này nhưng sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại khi thiên tai xảy đến bất ngờ.

BN