Cao Bằng chủ động ứng phó với thiên tai từ sớm, từ xa

Trong cơn bão số 10 và số 11 vừa qua, với tinh thần chủ động ứng phó; đặt mục tiêu bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản của Nhân dân và Nhà nước lên trên hết và quyết liệt thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, phường Tân Giang, tỉnh Cao bằng đã hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra, đặc biệt là về người. Những hộ dân ở các khu vực xuất hiện dấu hiệu sạt lở, ngập lụt đã được nhanh chóng di dời đến nơi an toàn; công tác hỗ trợ nhân dân ứng phó cũng được triển khai kịp thời và hiệu quả.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Hoàng Văn Thạch kiểm tra tiến độ thi công Dự án bố trí dân cư vùng thiên tai tại xã Tĩnh Túc

Ông Nguyễn Minh Châu, Chủ tịch UBND phường Tân Giang cho biết: Cùng với việc khắc phục hậu quả mưa lũ, địa phương tiến hành rà soát đánh giá, ghi nhận hơn 100 điểm sạt lở và mực nước lụt cao nhất để khuyến cáo người dân.

“Chúng tôi đã mời BCH phòng thủ dân sự tỉnh đến kiểm tra và tổng hợp xin ý kiến UBND tỉnh để có giải pháp kỹ thuật, nguồn kinh phí hỗ trợ với các điểm sạt lở. Phường cũng dự kiến một số phương án như xem xét rà soát, đánh giá, quy hoạch các điểm dân cư tập trung với quy mô nhỏ, hạ tầng kỹ thuật đơn giản để làm sao người dân có chỗ ở an toàn, lâu dài. Hiện nay người dân xây nhà cũng nhiều trường hợp chưa đảm bảo an toàn, thường xây nhà ở các vị trí bất lợi khi xảy ra thiên tai. Ngay trong tuần khi giải quyết nhu cầu của công dân về đất đai ở ven bờ sông, chúng tôi cũng khuyến cáo ngay chỗ này không đảm bảo điều kiện xây dựng, không đảm bảo lâu dài, bền vững, có thể ảnh hưởng ngập úng và đề nghị người dân nếu sử dụng thì hạn chế xây dựng nhà cửa”.

Một trong những giải pháp nhằm nâng cao năng lực ứng phó với thiên tại được tỉnh Cao Bằng xác định là đẩy nhanh tiến độ các dự án tái định cư cho người dân vùng thiên tai. Tại các xã Tĩnh Túc, Ca Thành, Huy Giáp và Hưng Đạo, UBND tỉnh đề nghị các ngành, đơn vị liên quan khẩn trương rà soát, đôn đốc tiến độ thi công; tập trung hoàn thành các hạng mục hạ tầng thiết yếu tại khu tái định cư, đảm bảo điều kiện sinh hoạt, sản xuất ổn định cho người dân. Mỗi hạng mục, tuyến đường, khu dân cư cần được thực hiện đúng tiến độ, chất lượng và gắn với quy hoạch phát triển bền vững của địa phương.

Nhiều xã phường đánh dấu mực nước lụt cao nhất để tổng hợp, xây dựng dữ liệu bản đồ ngập lụt

Ông Nguyễn Trung Hiếu, Chủ tịch UBND xã Hưng Đạo, tỉnh Cao Bằng cho biết, hiện, dự án bố trí dân cư vùng thiên tai xóm Nà Tồng với tổng kinh phí 15 tỷ đồng trên địa bàn xã đang được gấp rút triển khai, phấn đấu hoàn thành trong tháng 12/2025. Đây cũng là niềm mong mỏi của hàng chục hộ dân thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai trong nhiều năm qua.

“Dự án ổn định dân cư trên địa bàn về mặt bằng cơ bản đã xong, còn đường bê tông khoảng 2km hiện đã tập kết toàn bộ vật liệu và sẽ thực hiện ngay trong đầu tháng 11. Khu định cư bố trí cho 17 hộ dân, mỗi một hộ là 300m2, dự kiến trước 15/12 là sẽ hoàn thành hết. Bây giờ gần như không còn vướng mắc gì cả, trong quá trình tổ chức triển khai nếu có vướng mắc liên quan đến các hộ dân lân cận hay vị trí đổ thải thì chính quyền địa phương đã lên phương án tham gia cùng để tháo gỡ, vận động bà con nhân dân tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để đơn vị thi công triển khai. Những hộ dân này là vị trí bị sụt, sạt nên dự án này được bà con rất đồng thuận, và mong muốn, chờ đợi sẽ có nơi ở mới an toàn bền vững, lâu dài hơn”, ông Nguyễn Trung Hiếu nói.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, cùng với biện pháp công trình, Cao Bằng sẽ tập trung phát triển “hạ tầng mềm” - cảnh báo sớm, dữ liệu mưa - lũ thời gian thực, đào tạo cộng đồng, hướng tới quản lý rủi ro thiên tai tổng hợp theo lưu vực

Qua công tác ứng phó và khắc phục hậu quả cơn bão số 10 và số 11 vừa qua càng khẳng định yêu cầu phải nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, ứng phó từ sớm, từ xa; đồng thời xây dựng kịch bản đa thiên tai phù hợp với từng xã, phường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, cùng với biện pháp công trình, Cao Bằng sẽ tập trung phát triển “hạ tầng mềm” - cảnh báo sớm, dữ liệu mưa - lũ thời gian thực, đào tạo cộng đồng, hướng tới quản lý rủi ro thiên tai tổng hợp theo lưu vực; xác định cao độ tương đối của từng điểm ngập trên cơ sở dữ liệu bản đồ nền hiện có; kiểm tra, làm sạch loại bỏ các dữ liệu sai lệch về tọa độ, chồng lấn hoặc trùng lặp; xác định các khu vực ngập sâu, hướng dòng chảy, điểm nghẽn cống thoát nước. Trên cơ sở đó, sử dụng dữ liệu này làm cơ sở quy hoạch đầu tư, hoặc đề xuất danh mục công trình ưu tiên cải tạo, nạo vét, nâng cấp hệ thống thoát nước; cập nhật thông tin ngập thực tế vào báo cáo thiên tai và kế hoạch phòng, chống lũ lụt hằng năm…

Bà Ma Thị Huyền Linh, Chi cục trưởng Chi cục tài nguyên nước tỉnh Cao Bằng cho biết: Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ phối hợp với các sở ngành, địa phương quản lý dữ liệu, hiệu chỉnh và phân tích bản đồ ngập thực tế.

“Thời gian tới, đơn vị sẽ tập trung tham mưu cho các địa phương tuyên truyền, cảnh báo cho người dân về kiến thức, kỹ năng về phòng, chống thiên tai, đặc biệt nguy cơ về sạt lở, lũ ống, lũ quét. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, đối với ngập úng sẽ nghiên cứu xây dựng bản đồ ngập lụt, phạm vi ngập lụt để trong các đợt mưa bão cực đoan có thể cảnh báo sát hơn để người dân chủ động. Đồng thời rà soát những điểm nguy cơ sạt lở, sẽ đề xuất triển khai những trang thiết bị nhằm cảnh báo, dự báo sớm cho người dân”, bà Ma Thị Huyền Linh cho hay.

Cao Bằng cũng kiến nghị Chính phủ Ban hành khung pháp lý và tiêu chí “an toàn khí hậu” trong đầu tư công, quy hoạch đô thị, hạ tầng kỹ thuật và phát triển vùng miền núi

Để nâng cao năng lực dự báo, ứng phó thiên tai, Cao Bằng cũng kiến nghị Chính phủ Ban hành khung pháp lý và tiêu chí “an toàn khí hậu” trong đầu tư công, quy hoạch đô thị, hạ tầng kỹ thuật và phát triển vùng miền núi; kiến nghị Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đầu tư công thích ứng khí hậu, quy định về cao độ nền, móng, sàn công trình; khả năng chịu nước, tiêu thoát nước và an toàn vận hành khi ngập; cho phép Cao Bằng thí điểm áp dụng bộ tiêu chuẩn này tại các công trình hạ tầng trọng điểm, đặc biệt là các khu vực ven sông Bằng, sông Hiến và trung tâm đô thị; hỗ trợ xây dựng mạng quan trắc mưa, lũ tự động, hệ thống cảnh báo sớm đa kênh (SMS, đèn, còi, ứng dụng di động) và thí điểm cơ chế chia sẻ dữ liệu mưa, lũ với cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) để nâng cao chất lượng dự báo và chỉ huy, điều hành.

Duy Thái/VOV-Đông Bắc