Cầu Hàm Rồng: Dấu ấn kỹ thuật và bản lĩnh tiên phong
Cầu Hàm Rồng là công trình tiêu biểu ghi dấu tinh thần sáng tạo, bản lĩnh của ngành GTVT trong hành trình 80 năm hình thành và phát triển.
Theo cuốn Lịch sử Giao thông vận tải Việt Nam, công trình xây dựng lại cầu Hàm Rồng lần thứ nhất bắc qua sông Mã (Thanh Hóa) là một trong những dấu mốc quan trọng, thể hiện bước tiến vượt bậc về kỹ thuật xây dựng cầu ở nước ta.
Cầu Hàm Rồng.
Đây cũng là công trình tiêu biểu ghi dấu tinh thần sáng tạo, bản lĩnh của ngành GTVT trong hành trình 80 năm hình thành và phát triển.
Cầu Hàm Rồng được khởi công xây dựng lại vào tháng 7/1961 dưới sự chỉ đạo kỹ thuật của Tổng công trình sư Nguyễn Đình Doãn (sau này là Thứ trưởng Bộ GTVT - nay là Bộ Xây dựng), với sự hỗ trợ của Trung Quốc.
Lần đầu tiên, nhiều tiến bộ kỹ thuật hiện đại được ứng dụng thành công: Sử dụng cọc ống bê tông cốt thép đường kính lớn, hạ cọc bằng phương pháp chở nổi, đổ bê tông trong lòng cọc dưới nước, dùng búa máy tạo lỗ xuyên sâu vào đá gốc, lắp dầm thép kiểu hẫng từ bờ vươn ra giữa sông.
Theo thiết kế, cầu dài 160m bằng dàn thép hợp kim, bu lông cường độ cao, có một trụ giữa sông. Móng trụ gồm 12 cọc ống bê tông cốt thép đường kính 1,5m được hạ sâu đến tầng đá gốc, tạo thành kết cấu vững chắc.
Quá trình thi công phải vượt qua vô vàn khó khăn: địa chất phức tạp, dòng chảy xiết, thủy triều thất thường, tầng đá ngầm có hang hốc. Đặc biệt, tháng 9/1962, công trường gặp trận bão lụt lớn, nhiều sà lan bị cuốn trôi, các tổ công nhân đã dũng cảm chạy dọc bờ sông, liều mình cứu thiết bị, giữ vững tiến độ công trình.
Trước đó, cầu Hàm Rồng lần đầu được người Pháp xây dựng từ năm 1901 - 1904, là một trong những cây cầu sớm nhất bắc qua sông lớn ở miền Bắc và Trung Bộ.
Cầu có thiết kế vòm thép, giữa dành cho đường sắt, hai bên cho đường bộ. Tháng 3/1946, quân dân Thanh Hóa đã nổ mìn phá sập cầu để thực hiện chủ trương "Tiêu thổ kháng chiến".
Việc tái thiết cầu Hàm Rồng năm 1961 - 1964 không chỉ tạo nên công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, kết nối Bắc - Nam mà còn trở thành biểu tượng của trí tuệ, ý chí và sức sáng tạo của đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân ngành GTVT, góp phần làm nên truyền thống "Đi trước mở đường" suốt 80 năm qua.
