Cậu học trò phố núi thành công với đề tài bảo tồn lan kim tuyến

Em Phan Minh Trí cùng cô giáo Đinh Thị Út thành công với phương pháp mới trong nuôi trồng lan kim tuyến

Thành tích ấy không chỉ đưa Trí trở thành gương mặt đại diện Lâm Đồng tham gia vòng thi cấp quốc gia mà còn mở ra triển vọng mới trong hành trình bảo tồn và phát triển loài dược liệu quý hiếm.

Từ nhỏ, Trí đã say mê tìm tòi thế giới tự nhiên, nhất là hệ sinh thái thực vật. Khi đang là học sinh lớp 7, em tình cờ biết đến lan kim tuyến, một loài dược liệu quý hiếm, giá trị kinh tế cao, có nhiều công dụng đối với sức khỏe như: bảo vệ gan, hỗ trợ điều trị ung thư đến tăng cường miễn dịch, kháng viêm…

Song, đây lại là loài cây rất khó trồng, chủ yếu sinh trưởng trong rừng tự nhiên và nằm trong danh sách thực vật nguy cấp, cần được bảo vệ. “Từ khi biết đến lan kim tuyến, em luôn ấp ủ ước mơ tìm ra phương pháp nuôi trồng hiệu quả để vừa bảo tồn nguồn gen, vừa tạo ra nguồn dược liệu hữu ích chăm sóc sức khỏe con người”, Trí chia sẻ.

Từ ước mơ ban đầu ấy, suốt nhiều năm liền, cậu học trò miệt mài, kiên trì thử nghiệm với đủ loại đất, giá thể và nguồn ánh sáng khác nhau, quyết tâm tìm ra môi trường thích hợp cho lan kim tuyến sinh trưởng khỏe mạnh. Để động viên tinh thần của cậu học trò say mê nghiên cứu khoa học, tháng 3/2024, cô giáo Đinh Thị Út - giáo viên Trường THCS và THPT Đống Đa đã định hướng để Trí phát triển ý tưởng thành 1 đề tài nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh. “Trí là cậu học trò rất đam mê nghiên cứu khoa học, làm việc nghiêm túc và luôn kiên trì với ý tưởng của mình”, cô Út nhận xét.

Nhận được sự hướng dẫn tận tình của cô giáo cùng các thầy của Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên, Trí bắt tay vào giai đoạn thí nghiệm chuyên sâu. Hàng chục lần thử nghiệm với các điều kiện ánh sáng, dung dịch dinh dưỡng, môi trường nuôi cấy khác nhau được tiến hành liên tục. Không ít lần thất bại, nhưng Trí chưa bao giờ nản lòng: “Càng khó, em càng muốn tìm ra lời giải”.

Sau nhiều tháng miệt mài nghiên cứu, đến tháng 10/2024, Trí cùng các thầy, cô đã hoàn thiện đề tài và thu được nhiều kết quả khả quan. Các thí nghiệm cho thấy, lan kim tuyến sinh trưởng tốt nhất khi được trồng trong giá thể xơ dừa, dưới ánh sáng đèn LED neon và kết hợp với dung dịch dinh dưỡng ở nồng độ thích hợp. Với phương pháp này, cây đạt tỷ lệ sống 100%, có thể trồng theo nhiều tầng, vừa tiết kiệm diện tích, vừa giảm công chăm sóc.

Đặc biệt, sản phẩm thu hoạch hoàn toàn sạch, không dư lượng hóa chất, đáp ứng tiêu chuẩn để phát triển thành dược liệu, thực phẩm chức năng hoặc mỹ phẩm. Thành công này không chỉ mở ra hướng đi mới giàu tiềm năng trong bảo tồn lan kim tuyến, mà còn đặt nền tảng cho khả năng nhân rộng loài cây quý hiếm này vào thực tiễn sản xuất.

Theo cô giáo Đinh Thị Út, kết quả nghiên cứu bước đầu của Trí đã xác định được môi trường tối ưu để lan kim tuyến phát triển tốt. Trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu sẽ nhân rộng cây tại vườn ươm, tiến tới sản xuất đại trà, từ đó phát triển các sản phẩm như trà túi lọc hay dược liệu sấy khô, đưa loài cây quý hiếm này đến gần hơn với người tiêu dùng.

“Công trình nghiên cứu bước đầu đã cho kết quả khả quan, em mong rằng một ngày không xa, nghiên cứu của mình sẽ được áp dụng rộng rãi vào thực tế, để lan kim tuyến không còn là loài cây hiếm gặp trong rừng, mà trở thành nguồn dược liệu hữu ích cho sức khỏe con người”, Trí bày tỏ.

Nhật Quỳnh .