Cầu nối hợp tác khoa học và tình hữu nghị Việt - Pháp

Huân chương Bắc đẩu Bội tinh hạng Sĩ quan là sự tôn vinh xứng đáng cho hành trình cống hiến đặc biệt của GS. Jean Trần Thanh Vân, tiến sĩ vật lý và GS. Lê Kim Ngọc, tiến sĩ sinh học. (Ảnh: Xuân Sơn)

Tham dự buổi lễ có: Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng; Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet; Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy; Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Minh Triết, cùng bạn bè và người dân hai nước.

Huân chương Bắc đẩu Bội tinh hạng Sĩ quan - huân chương cao quý nhất của nước Pháp là sự tôn vinh xứng đáng cho hành trình cống hiến đặc biệt của hai nhà khoa học. Điều này thể hiện sự trân trọng của Nhà nước Pháp đối với những đóng góp to lớn của họ cho sự phát triển khoa học, gắn kết cộng đồng nghiên cứu quốc tế, cũng như thúc đẩy quan hệ hợp tác khoa học và tình hữu nghị Pháp - Việt.

Trước đó, ngày 11/7, nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh Pháp (14/7), Tổng thống Emmanuel Macron đã ký sắc lệnh thăng hạng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan cho hai giáo sư. Năm nay, hai giáo sư cùng 91 tuổi và là cặp vợ chồng duy nhất được thăng hạng cùng đợt này.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet phát biểu khai mạc. (Ảnh: Xuân Sơn)

Phát biểu khai mạc, Đại sứ Olivier Brochet khẳng định, buổi lễ nhằm bày tỏ sự trân trọng và ghi nhận dành cho hai giáo sư - những thanh niên Việt Nam đã sang Pháp du học hơn 70 năm trước, và nhờ tài năng cùng lòng dũng cảm của mình đã trở thành hai trong những người con ưu tú, làm rạng danh đất nước. Hai nhà khoa học đã không ngừng chung sức tập hợp giới nghiên cứu, gắn kết các thế hệ, đồng thời cống hiến cho quê hương Việt Nam, trên nền tảng vun đắp lịch sử chung giữa hai dân tộc.

Đại sứ Pháp nhấn mạnh: "Cộng đồng khoa học quốc tế, thế hệ trẻ hai nước và hai dân tộc đều vô cùng biết ơn những đóng góp của hai vị giáo sư. Nước Pháp xin chào đón và vinh danh hai công dân ưu tú, hai nhà khoa học lớn, những con người tuyệt vời và hào hiệp, đã suốt 60 năm qua góp phần làm rạng danh nước Pháp trên trường quốc tế và củng cố quan hệ Pháp - Việt".

GS. Lê Kim Ngọc nhắn nhủ thế hệ trẻ Việt Nam hãy vững tin vào ước mơ, dám khẳng định bản thân và giữ gìn bản sắc. (Ảnh: Xuân Sơn)

GS. Lê Kim Ngọc cho rằng, phần thưởng này không chỉ là vinh dự cá nhân mà còn mang ý nghĩa lớn đối với hợp tác khoa học Pháp - Việt. Những thành quả của các chương trình “Gặp gỡ Việt Nam”, Trung tâm ICISE là kết quả từ sự chung tay đóng góp của bạn bè bốn phương. Trong đó, phần lớn những người đã góp sức xây dựng tại Quy Nhơn chính là những người bạn đến từ nước Pháp. Những thành tựu này có thể xem như biểu tượng sống động cho tình hữu nghị gắn bó giữa hai nước.

Bà nhắn nhủ thế hệ trẻ Việt Nam: “Hãy vững tin vào ước mơ, dám khẳng định bản thân và giữ gìn bản sắc. Hãy biết lắng nghe và sẻ chia, chỉ khi đó chúng ta mới có thể xóa bỏ rào cản và lan tỏa tình người”.

GS. Jean Trần Thanh Vân mong muốn các bạn trẻ Việt Nam sẽ không ngừng trau dồi và kiên trì với những nghiên cứu khoa học cơ bản, bởi đó là nền tảng của những công nghệ tương lai. (Ảnh: Xuân Sơn)

Trong khi đó, GS. Jean Trần Thanh Vân gửi lời cảm ơn tới tất cả những người bạn đã hỗ trợ ông trên con đường tới thành công, nhất là người bạn đời Lê Kim Ngọc. Giáo sư mong muốn các bạn trẻ Việt Nam sẽ không ngừng trau dồi và kiên trì với những nghiên cứu khoa học cơ bản, bởi đó là nền tảng của những công nghệ tương lai.

Trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam, GS. Jean Trần Thanh Vân nhấn mạnh, hôm nay là một niềm vui, một dịp vô cùng đặc biệt, được chia sẻ cùng những người bạn thân thiết của mình. "Tấm huy chương này không chỉ dành cho riêng tôi, mà còn là sự ghi nhận cho tất cả những anh em đã đồng hành và cộng tác với tôi suốt nhiều năm qua. Hành trình của chúng tôi đã bắt đầu từ cách đây 60 năm và tình bạn gắn bó ấy vẫn luôn được tiếp nối cho đến hôm nay", ông bày tỏ.

Toàn cảnh buổi lễ. (Ảnh: Xuân Sơn)

Tên tuổi của hai giáo sư gắn liền với bốn hoạt động nổi bật: chuỗi hội nghị quốc tế “Gặp gỡ Việt Nam” (khởi xướng năm 1993), Trung tâm ICISE tại Quy Nhơn (khánh thành năm 2013), học bổng Vallet và các Làng trẻ em SOS Việt Nam - những sáng kiến kết hợp giữa khoa học, giáo dục và nhân đạo, hướng đến sự phát triển bền vững cho thế hệ trẻ.

Đặc biệt, chuỗi hội nghị quốc tế “Gặp gỡ Việt Nam” trong hơn 30 năm qua đã quy tụ nhiều nhà khoa học hàng đầu thế giới trong các lĩnh vực khoa học: vật lý hạt, vật lý thiên văn, vũ trụ học, toán học, hóa học, sinh học và một số khoa học liên ngành như lý sinh học, tin học vật liệu, cơ sinh học. Trung tâm ICISE xây dựng và đi vào hoạt động từ năm 2013 - ngày nay đã trở thành một điểm hẹn khoa học quốc tế tại Việt Nam và khu vực, đón tiếp hàng chục nghìn nhà khoa học đến từ 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 19 giáo sư đoạt giải Nobel và nhiều nhà khoa học nổi tiếng thế giới trên nhiều lĩnh vực.

Song song với khoa học, hai giáo sư cũng dành trọn tâm huyết cho công tác nhân đạo. Năm 1970, hai giáo sư sáng lập Hội Bảo trợ trẻ em Việt Nam tại Pháp, gom góp kinh phí từ những tấm thiệp noel đứng bán dưới trời đông giá lạnh của Paris để sau đó góp phần xây dựng 3 Làng trẻ em SOS dành cho trẻ mồ côi tại Việt Nam gồm: Làng trẻ em SOS Đà Lạt năm 1974, Làng trẻ em SOS Huế (tiền thân là Trung tâm Bảo trợ trẻ em Thủy Xuân) năm 2000 và Làng trẻ em SOS Đồng Hới năm 2006.

Xuân Sơn