Châu Âu giải 'bài toán' năng lượng khi Nga siết chặt nguồn cung

Trong bối cảnh hiện tại, Bỉ lo ngại về việc các quốc gia và doanh nghiệp năng lượng trốn tránh các lệnh trừng phạt nghiêm khắc của quốc tế đối với Nga sau cuộc chiến của nước này vào Ukraine.

Gazprom - công ty năng lượng nhà nước của Nga, đã ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho Ba Lan và Bulgaria, mới nhất là Phần Lan sau khi các nước từ chối thanh toán hàng hóa bằng đồng rúp, như Tổng thống Vladimir Putin yêu cầu mặc dù ngày càng có sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine.

EU đã quyết định thanh toán khí đốt của Nga bằng đô la và euro cho ngân hàng Gazprombank và sau đó tổ chức này sẽ chuyển sang rúp khi gửi tiền tới Gazprom. Ảnh: Getty images.

Quyết định này làm gia tăng áp lực lên EU, quốc gia mua khoảng 40% khí đốt tự nhiên từ Moscow, trong nỗ lực tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế.

Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, thông báo vào hôm thứ Tư (27/4), cáo buộc Điện Kremlin “tống tiền” EU khi yêu cầu khối này mua năng lượng bằng đồng rúp.

Dmitry Peskov, người phát ngôn Điện Kremlin, bác bỏ cáo buộc rằng Nga đang sử dụng nguồn cung cấp khí đốt của mình để đe dọa các nước châu Âu là Ba Lan và Bulgaria, nhấn mạnh rằng Nga là một nhà cung cấp năng lượng đáng tin cậy.

Tuy nhiên, nếu tập đoàn dầu khí Nga Gazprom quyết định cắt nguồn cung cấp cho các nước EU khác, áp lực sẽ tăng lên. EU sẽ phải phản đối vì điều đó sẽ vi phạm các lệnh trừng phạt hiện hành.

Do đó, ủy ban châu Âu đã làm việc để giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga. Đầu năm nay, ủy ban đã ký một thỏa thuận với Hoa Kỳ, theo đó EU sẽ nhận được ít nhất 15 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên hóa lỏng trong năm nay.

Trong khi đó, Bỉ phải quyết định làm thế nào để tiếp tục thanh toán khí đốt tự nhiên của Nga mà không vi phạm luật riêng của EU và số tiền mặt này sẽ được đổi thành rúp trong tài khoản phụ do các tập đoàn năng lượng. Xong cùng, thỏa thuận mua khí đốt mới hợp lệ.

Cơ quan này muốn đảm bảo rằng một khi các công ty châu Âu thực hiện khoản thanh toán đầu tiên bằng đồng euro, thì nghĩa vụ hợp đồng sẽ thực sự được truy tố.

Ủy ban cũng cảnh giác về việc các công ty châu Âu tạo hai tài khoản tại Ngân hàng mua dầu trung gian Gazprombank và Ngân hàng Trung ương Nga xử lý với nguồn tiền đó, có khả năng vi phạm các lệnh trừng phạt của châu Âu.

Giải pháp được đề xuất là Gazprombank chuyển đồng tiền chung châu Âu thành rúp và gửi số tiền thu được vào tài khoản của nhà phân phối năng lượng Gazprom.

Ví dụ như Hungary, hôm thứ Năm (28/4) đã thông báo rằng họ sẽ cho phép chuyển đổi thanh toán bằng khí đốt từ euro hay đô la sang rúp, theo yêu cầu của Nga.

Theo Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck, làm như vậy có thể tương thích với các biện pháp trừng phạt hiện tại, trong mọi trường hợp, tình hình sẽ làm phức tạp thêm bức tranh kinh tế vốn đã ảm đạm của châu Âu.

Qua đó, Ignazio Visco, thống đốc ngân hàng trung ương Ý, tuyên bố rằng nếu Nga cắt tất cả nguồn cung cấp khí đốt, đất nước của ông sẽ bước vào một cuộc suy thoái nhẹ vào cuối năm nay và năm sau.

Đầu tuần này, Ralph Hamers, Giám đốc điều hành của ngân hàng Thụy Sĩ UBS, bày tỏ lo ngại về việc gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên có thể gây hại cho nền kinh tế như thế nào.

Việc EU phụ thuộc vào năng lượng Nga không phải “một sớm một chiều” có thể hoàn toàn cách ly, chính vì thế đây sẽ là bài toán nan giải mà Liên minh này cần chung tay tháo gỡ.

Lê Na (Theo CNBC)