Châu Âu sắp chặn vĩnh viễn khí đốt của Nga

Walter Boltz, cựu lãnh đạo cơ quan quản lý E-Control của Áo, cho biết ở cấp EU ngày càng có nhiều sự công nhận rằng “lục địa già” có thể đối phó mà không cần đến lượng khí đốt còn lại của Nga hiện đang được xuất khẩu qua Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ.

Đồng thời, ông nói thêm bản thân Ukraine, tuyến đường trung chuyển chính của châu Âu đối với khí đốt của Nga, có thể thúc đẩy lệnh cấm nhập khẩu khí đốt qua đường ống. Ông lưu ý rằng doanh thu quá cảnh mà nước này nhận được là không đáng kể so với số tiền mà Nga thu được từ việc bán khí đốt.

Đường ống Yamal - châu Âu dùng để xuất khẩu khí đốt của Nga sang châu Âu. Ảnh: Reuters.

Nga có hợp đồng với Ukraine về vận chuyển 40 bcm/năm, hợp đồng này sẽ hết hạn vào năm 2024.

Tuy nhiên, kể từ tháng 5/2022, Nga chỉ vận chuyển 40% khối lượng trong hợp đồng và được cho là phải trả cho Ukraine 800 triệu đôla hàng năm thay vì hơn 1 tỷ đôla, vốn được yêu cầu theo các điều khoản hợp đồng.

Kể từ khi chiến sự ở Ukraine nổ ra, Nga đã chuyển từ nhà xuất khẩu khí đốt lớn nhất châu Âu thành một nhà cung cấp nhỏ, cung cấp khoảng 24 tỷ m3/năm cho châu Âu thông qua Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ. Kể từ tháng 2/2023, khối lượng khí đốt bán ra thấp hơn 80% so với những gì quốc gia này đã bán trước đó.

EU ấn định 2027 sẽ là năm “cách ly” dần khí đốt của Nga, tuy nhiên ông Boltz tin rằng điều này có thể được thực hiện sớm hơn nhiều.

Khoảng 12 tỷ m3 khí đốt của Nga được xuất khẩu hàng năm qua Ukraine và hai nước bao tiêu chính là Áo và Slovakia, mỗi nước chiếm khoảng 4-5 bcm/năm.

Khối lượng nhỏ được chảy vào Áo qua Ukraine cũng đã kết thúc ở Đức, Hungary và Slovenia. Italy cũng đã nhập khẩu khí đốt trong quý đầu tiên của năm nhưng nước này đang tích cực làm việc để đa dạng hóa và tuyên bố rằng họ sẽ không còn mua khí đốt của Nga sau cuối năm 2023.

Ông Boltz, cùng với Gerhard Roiss, cựu Giám đốc điều hành OMV của Áo, hiện đã chuẩn bị một đề xuất cho Chính phủ Áo về các bước loại bỏ dần hàng nhập khẩu của Nga vào nước này.

“Khoảng 2-3 bcm khí đốt có thể được nhập khẩu dưới dạng LNG [tái khí hóa] qua Italy và lượng tương tự có thể đến từ Biển Bắc hoặc từ LNG qua Đức. Chúng tôi đề xuất nên bắt đầu dự trữ khí đốt ngay từ bây giờ nếu muốn mua với giá hợp lý”.

Bên cạnh đó, những người mua ở Trung Âu cũng cần xem xét nhu cầu của Ukraine. Nước này đã ngừng nhập khẩu khí đốt của Nga vào năm 2015 nhưng một số lượng khí đốt quá cảnh đến Trung Âu đã từng được chuyển ngược trở lại Ukraine.

Một giải pháp khác cho Áo có thể xem xét là mua một số tùy chọn về lượng khí đốt.

Ông Boltz đồng ý rằng trong khi việc cấm đường ống dẫn khí đốt của Nga 'khá đơn giản', thì các biện pháp trừng phạt đối với việc nhập khẩu LNG của Nga gặp nhiều thách thức hơn.

Hơn 18 tỷ m3/năm LNG của Nga đã được nhập khẩu vào châu Âu (trừ Thổ Nhĩ Kỳ) vào năm ngoái, chủ yếu bởi các công ty ở Pháp, Tây Ban Nha hoặc Bỉ.

Ông nói rằng ngay cả khi EU xem xét lệnh cấm LNG, Nga sẽ có thể chuyển hướng nhiên liệu sang các thị trường khác trên toàn cầu.

Khánh Vy (Theo HSNW)