Chỉ FIFA mới cứu nổi bóng đá Malaysia

FIFA quyết định điều tra mở rộng với FAM.

Vụ bê bối làm giả hồ sơ của bảy cầu thủ nhập tịch không phải chuyện nhỏ. Nó là biểu tượng cho một hệ thống quản trị long lẻo đến mức việc “chỉnh sửa giấy tờ cho kịp thời hạn” bị xem như điều bình thường. Khi FIFA đưa ra án phạt, thế giới hiểu rằng vấn đề ở Malaysia đã đi quá xa.

Giới làm bóng đá ở Zurich (Thụy Sĩ) nhìn vào bộ hồ sơ đó và cũng phải tự hỏi: “Thật sự ai đã thông qua thứ này?”. Những lời giải thích từ FAM sau đó chỉ làm tình hình tệ hơn. “Điều chỉnh hành chính”, “áp lực thời gian”… nghe như lời biện hộ của một thủ môn cố bắt cú đá phạt bằng… chiếc rổ đựng mì. Thay vì trấn an, họ khiến người hâm mộ cảm thấy bất an hơn.

Nhưng giữa hỗn loạn vẫn còn tia hy vọng. Một Ủy ban Chuẩn hóa do FIFA chỉ định có thể là cơ hội tốt nhất để Malaysia làm lại từ đầu. Và không, FIFA không cử ủy ban chỉ vì “mọi việc trông tệ”. Họ chỉ làm khi một liên đoàn không còn đáp ứng được tiêu chuẩn quản trị bắt buộc.

Trong trường hợp của FAM, điều đó có nghĩa là không hợp tác đầy đủ với điều tra, không xử lý các điểm yếu đã được FIFA cảnh báo, để người ngoài can thiệp vào quyết định chuyên môn, không đảm bảo tính minh bạch trong phê duyệt hồ sơ, hoặc đơn giản là bất lực trong việc lập lại trật tự sau một vụ bê bối lớn.

Nếu FAM không đáp ứng yêu cầu, FIFA sẽ vào cuộc. Họ đình chỉ toàn bộ lãnh đạo, lập một ủy ban tạm quyền, tiến hành kiểm toán, siết chặt quy trình và tổ chức bầu cử minh bạch. Đó là một cuộc tái thiết toàn diện, và FIFA là người bấm nút “khởi động lại”.

FAM đang trong tâm bão.

Lịch sử chứng minh mô hình này hiệu quả. Ghana, Trinidad & Tobago, Namibia và Pakistan đều từng trải qua Ủy ban Chuẩn hóa. Không nơi nào sụp đổ. Ngược lại, họ sửa được những vấn đề kéo dài hàng chục năm, những vấn đề mà lãnh đạo cũ luôn né tránh vì đụng chạm lợi ích.

Malaysia đang ở vị trí tương tự. Niềm tin công chúng cạn kiệt. Cấu trúc quản trị rối rắm. Lãnh đạo thì khẳng định “mọi thứ vẫn trong kiểm soát” trong khi dư luận thấy rõ ngôi nhà đang cháy.

Một số tiếng nói đề nghị chính phủ can thiệp. Nhưng đó là điều tệ nhất có thể xảy ra. Với FIFA, sự can thiệp của chính phủ là “vũ khí hạt nhân”. Nó kéo theo án treo, đội tuyển bị cấm thi đấu quốc tế, CLB bị loại khỏi AFC, và ngừng nhận tài trợ. Người chịu thiệt không phải lãnh đạo, mà là cầu thủ, CLB và người hâm mộ.

Ủy ban Chuẩn hóa tránh được tất cả điều đó. Nó thay thế lãnh đạo mà vẫn tuân thủ luật FIFA. Nó thiết lập lại kỷ luật. Nó đưa bóng đá Malaysia thoát khỏi ảnh hưởng của phe phái và quyền lực sau cánh gà. Và quan trọng nhất, nó tạo nên một môi trường nơi mọi quyết định được đưa ra vì bóng đá, không vì sự mặc cả.

Hãy tưởng tượng một FAM được điều hành bởi những người không nợ ai ân huệ, không sợ mất phiếu, và không cần bào chữa cho việc thay đổi giấy tờ vào phút chót. Hai năm không tranh cãi, không phe phái, không đấu đá. Một khoảng thời gian để bóng đá Malaysia tự "gột rửa", thở lại và xây dựng mới.

Dàn cầu thủ nhập tịch Malaysia đang vướng bê bối.

Chờ FAM tự làm sạch mình là ảo vọng. Một ủy ban chuẩn hóa không “xin phép”. Họ tới với mệnh lệnh, thời hạn và cây chổi. Một số cái tôi sẽ tổn thương. Sẽ có người đột nhiên đưa ra lý do “cá nhân” để rời vị trí. Nhưng bóng đá Malaysia không cần sự tự ái lúc này. Họ cần trách nhiệm. Họ cần người lớn trong phòng họp nói thẳng: “Đủ rồi.”

Nếu Malaysia muốn một cuộc cải tổ thực sự, không phải bản thuyết trình đầy từ khóa màu mè, thì Ủy ban Chuẩn hóa là lựa chọn duy nhất có hiệu quả được chứng minh.

Hãy để FIFA cầm lái trong 24 tháng. Hãy để họ gỡ bỏ những mảng mục ruỗng. Hãy để họ xây lại từ nền móng.

Vì tiếp tục sống với bê bối, ngụy biện và “điều chỉnh hành chính” thêm 10 năm nữa là điều mà bóng đá Malaysia không còn đủ sức để chịu đựng.

Hà Trang