Chi phí xanh hóa công trình tốn 50%, ngành xây dựng chần chừ chuyển đổi

Các công trình xanh đang dần trở thành “thước đo” cho chất lượng dự án và trách nhiệm của doanh nghiệp. Ảnh minh họa: TL

Theo thông cáo báo chí, tại Diễn đàn “Phát triển bền vững ngành xây dựng Việt Nam - VSCF 2025 (Vietnam Sustainable Construction Forum)” do Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng TPHCM (SACA) tổ chức vừa qua, Tiến sĩ, kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, cho biết TPHCM hiện đang lún trung bình khoảng 13 mm mỗi năm, trong khi mực nước biển tiếp tục dâng. Nếu đô thị vẫn phát triển theo cách cũ, thiếu thích ứng với biến đổi khí hậu, rủi ro sẽ ngày càng lớn.

Do đó, phát triển bền vững không còn là lựa chọn, mà là con đường duy nhất để tránh những tổn thất dài hạn.

Theo ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch SACA, trong toàn bộ hệ sinh thái xây dựng gồm xây dựng, vật liệu xây dựng, thi công hạ tầng và bất động sản, lượng phát thải hiện chiếm khoảng 37-38% tổng phát thải của nền kinh tế. Với tỷ trọng này, nếu ngành xây dựng không chuyển đổi thành công, mục tiêu Net Zero của Việt Nam vào năm 2050 sẽ chịu tác động rất lớn.

Không chỉ dừng ở áp lực chính sách, thị trường đang trở thành “bộ lọc” ngày càng khắt khe. Trong thời gian tới, các tòa nhà hạng A, B nếu không đáp ứng tiêu chí xanh có thể phải đối mặt với giá thuê giảm, tỷ lệ trống tăng, thậm chí khó tìm được khách thuê. Áp lực cạnh tranh buộc các chủ đầu tư phải tái cấu trúc theo mô hình xanh nếu muốn duy trì vị thế.

Theo ông Kỳ, doanh nghiệp vẫn đang vấp phải nhiều rào cản, trong đó lớn nhất là tâm lý ngại thay đổi và bài toán chi phí. Việc cải tạo công trình hiện hữu để đáp ứng tiêu chí xanh là khoản đầu tư rất lớn. Theo kinh nghiệm quốc tế, chi phí này có thể lên tới khoảng 50% so với xây mới. Trong khi đó, tại Việt Nam, các tiêu chí xanh vẫn chưa trở thành điều kiện bắt buộc để nhà máy, khu đô thị hay tòa nhà được phép vận hành, khiến động lực chuyển đổi chưa đủ mạnh.

Trên thị trường bất động sản, ngày càng nhiều dự án tại Việt Nam từ nhà máy, khu công nghiệp đến bất động sản thương mại và nhà ở được trao các chứng nhận xanh quốc tế. Điều này phản ánh sự chủ động doanh nghiệp trong việc đi trước để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về tiết kiệm năng lượng, sử dụng tài nguyên hiệu quả và giảm phát thải. Theo ông Bùi Bá Nghiệp, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn High Rise, dự án căn hộ thông minh The Aspira của doanh nghiệp đã được trao chứng chỉ EDGE - hệ thống chứng nhận công trình xanh do Tổ chức tài chính quốc tế (IFC) sáng lập và được đánh giá độc lập bởi SGS.

Với thiết kế thông minh và lựa chọn vật liệu phù hợp, dự án đạt mức tiết kiệm năng lượng, nước và giảm carbon hàm chứa vượt yêu cầu tối thiểu của EDGE. Đặc biệt, lượng carbon hàm chứa trong vật liệu xây dựng tại cả hai khối tháp A và B giảm hơn 40%.

Những dự án như vậy cho thấy chuyển đổi xanh không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn là nền tảng để nâng cao chất lượng, giá trị dài hạn của ngành xây dựng Việt Nam.

Hoài Hương