Chiến lược quân sự toàn cầu của Nga đảo lộn sau vụ tấn công chưa từng có

Đợt tấn công phối hợp hôm 1/6 bằng máy bay không người lái Ukraine vào các sân bay của Nga, nơi đặt nhiều máy bay ném bom chiến lược Tupolev, đã làm hư hại hoặc phá hủy một phần đáng kể phi đội máy bay chiến đấu mà Mátxcơva sử dụng để triển khai các cuộc tấn công bằng tên lửa dẫn đường vào Ukraine.

Đây cũng là những máy bay mà Nga sẽ sử dụng để tấn công kẻ thù trong trường hợp xảy ra chiến tranh hạt nhân.

Một chiếc máy bay ném bom chiến lược hạng nặng Tupolev Tu-95 của Nga. (Ảnh: Wikipedia)

Những chiếc máy bay Tupolev ra đời từ nhiều thập kỷ trước, và Nga hiện nay không sản xuất nữa. Một số nhà quan sát cho rằng điều này nghĩa là Nga đã mất đi nền tảng thể hiện sức mạnh quân sự ở bên ngoài biên giới của mình.

Các máy bay mới của Nga hiện đại và nhanh hơn nhưng thiếu những đặc điểm quan trọng của những phi đội máy bay ném bom vừa bị phá hủy, đáng kể nhất là tầm bay và số lượng đạn dược có thể mang theo.

Cuộc tấn công của Ukraine dường như cũng đã phá hủy một chiếc máy bay Antonov hiếm hoi mà Nga sử dụng để chỉ huy và kiểm soát trên không – năng lực rất quan trọng trong chiến tranh hiện đại.

Trong số hơn 100 máy bay ném bom Tupolev mà Nga sở hữu, Ukraine khẳng định họ đã làm hỏng hoặc phá hủy hơn 40 chiếc. Sẽ cần thêm thời gian để có đánh giá đầy đủ, nhưng các nhà phân tích dựa trên hình ảnh vệ tinh và video từ nguồn mở đã đếm được ít nhất 14 máy bay bị hư hỏng. Không rõ Nga có bao nhiêu chiếc Tu-22 và Tu-95 đang hoạt động trước khi Ukraine triển khai vụ không kích.

Nga xác nhận một số tổn thất tại các căn cứ không quân, nhưng cũng khẳng định đã đẩy lùi một phần cuộc tấn công mà họ gọi là khủng bố.

Trung tướng Vasyl Maliuk, người đứng đầu cơ quan an ninh và tình báo của Ukraine (SBU), cho biết đích thân Tổng thống Volodymir Zelensky đã chỉ đạo thực hiện cuộc tấn công phá hủy đội máy bay chiến đấu của Nga.

Các nhà phân tích cho rằng trong ngắn hạn, Nga sẽ buộc phải xem xét lại cách thức vận hành, cất trữ và bảo vệ phi đội máy bay ném bom chiến lược còn lại của mình.

Giống như Mỹ, Nga thường để các máy bay ném bom tầm xa đậu trên bãi mở và dễ nhìn thấy, vì lý do hoạt động và như một phần của các thỏa thuận giải trừ vũ khí hạt nhân với Washington từ khoảng cuối Chiến tranh Lạnh.

Mátxcơva buộc phải di dời hầu hết máy bay đến các căn cứ nằm cách xa Ukraine sau khi Kiev thực hiện hàng loạt vụ tấn công vào trong đất Nga.

Các căn cứ bị tấn công hôm 1/6 nằm cách xa Ukraine, vì vậy càng gây bất ngờ cho các nhà quan sát. Nơi xa nhất cách Kiev khoảng 4.800 km.

Di dời ra xa Ukraine nghĩa là các máy bay ném bom của Nga phải thực hiện chuyến bay dài hơn để đến được mục tiêu. Điều này tạo cơ hội cho các cơ quan tình báo Ukraine và phương Tây dễ quan sát và chuẩn bị đối phó hơn, đồng thời làm tăng thêm tính phức tạp cho Nga khi lên kế hoạch tấn công.

Hiện tại, giới quan sát cho rằng Nga sẽ cần dành nhiều nguồn lực hơn để bảo vệ máy bay ném bom và các tài sản quân sự có giá trị khác. Nước này có hệ thống phòng không rộng lớn được nâng cấp trong những năm gần đây, nhưng vẫn không có đủ thiết bị để bao phủ toàn bộ đất nước rộng lớn và đối phó với mọi mối đe dọa, từ tên lửa tầm xa đến máy bay không người lái cỡ nhỏ và chậm như những máy bay được sử dụng hôm 1/6.

Thiệt hại liên tiếp

Ông Zelensky cho biết đợt tấn công vào 4 căn cứ của Nga vừa qua đã được chuẩn bị và tiến hành bên trong nước Nga. Phát biểu này có vẻ nhằm gieo rắc nỗi sợ hãi với người dân Nga.

Các máy bay Nga bị Ukraine tấn công lần này đóng vai trò trong phi đội không quân của Nga gần giống những phi đội máy bay ném bom B-52 và B-1 của Mỹ. Mỹ còn có máy bay ném bom tàng hình B-2 và đang phát triển phiên bản kế nhiệm là B-21. Tu-95 bắt đầu bay từ những năm 1950 và nay đã quá cũ.

Máy bay ném bom của cả Nga và Mỹ đều là lực lượng đóng vai trò quan trọng trong khả năng triển khai vũ khí hạt nhân khi chiến tranh xảy ra. Hai trụ cột còn lại trong bộ ba hạt nhân là tàu ngầm và tên lửa trên bộ.

Giới phân tích phương Tây cho rằng Hải quân Nga đã gặp nhiều khó khăn trong những năm gần đây để duy trì và hiện đại hóa lực lượng của mình.

Thành công của Kiev trong vụ tấn công ngày 1/6 tiếp nối một loạt cuộc tấn công tầm xa nhằm vào các cơ sở năng lượng và quân sự của Nga.

Năm ngoái, Ukraine đã phá hủy một ăng-ten radar cảnh báo sớm mà Nga dùng để phát hiện khi bị kẻ thù tấn công bằng vũ khí hạt nhân.

Năm 2023 và trước đó, Ukraine gây thiệt hại nghiêm trọng cho cây cầu bắc qua eo biển Kerch bằng hàng loạt thiết bị không người lái và xe tải chở bom.

Thu loan

Theo WSJ