Chính phủ đóng cửa, nông dân Mỹ oằn mình giữa mùa vụ

Việc chính phủ liên bang Mỹ chính thức đóng cửa từ nửa đêm thứ Tư đã ngay lập tức tạo ra những tác động rõ rệt đến nông dân trên khắp cả nước. Những khoản thanh toán hỗ trợ bị đình trệ, việc tiếp cận vốn vay liên bang bị ngừng lại, trong khi đây là thời điểm cao điểm của mùa thu hoạch mùa Thu. Đối với những người nông dân sản xuất vốn đang phải chịu sức ép từ giá cây trồng thấp, nợ nần kỷ lục và ảnh hưởng của chiến tranh thương mại, cú sốc này càng trở nên nặng nề.

Sự gián đoạn xuất hiện khi Cộng hòa và Dân chủ không tìm được tiếng nói chung về ngân sách duy trì hoạt động chính phủ. Cho đến khi một bên có đủ phiếu ủng hộ, tình trạng này vẫn tiếp diễn, và nông dân Mỹ phải chịu tác động trực tiếp nhất.

Hàng loạt khoản thanh toán và vốn vay nông nghiệp bị đình trệ ngay giữa mùa thu hoạch, đẩy người nông dân Mỹ vào tình cảnh khó khăn chồng chất. Ảnh: emergingag.com

Chad Hart, nhà kinh tế nông nghiệp tại Đại học bang Iowa, cho rằng ngay cả sự gián đoạn ngắn ngủi cũng có thể gây hỗn loạn đối với người nông dân. Ông nhấn mạnh chi phí vận hành máy móc trong mùa thu hoạch rất lớn, và việc hỗ trợ bị ngừng đột ngột khiến nhiều người rơi vào thế khó.

Theo kế hoạch đóng cửa của Bộ Nông nghiệp Mỹ, khoảng một nửa trong số 85.907 nhân viên bị buộc nghỉ tạm thời. Điều đó đồng nghĩa với việc hàng loạt hoạt động quan trọng bị đình lại, trong đó có xử lý khoản vay, giải ngân viện trợ thiên tai và thanh toán bảo tồn đất đai. Một số hoạt động vẫn được coi là thiết yếu, chẳng hạn các chương trình dinh dưỡng hoặc kiểm tra thực phẩm, nhưng phần lớn công việc gắn trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp bị ngưng trệ.

Nông dân Tim Wells ở Arkansas cho biết ông dự kiến nộp đơn xin hỗ trợ thiên tai để khắc phục thiệt hại do thời tiết nhưng không thể thực hiện vì chính phủ ngừng tiếp nhận hồ sơ mới. Ông cũng lo ngại việc chậm thanh toán từ một dự án bảo tồn mà ông đã tham gia. Wells nói rằng với tình hình nông nghiệp hiện nay, bất kỳ sự trì hoãn nào cũng gây thêm gánh nặng cho người sản xuất.

Trước thời điểm đóng cửa, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã kịp phát hành một phần khoản hỗ trợ 10 tỷ USD trong Chương trình hàng hóa khẩn cấp. Một số nông dân xác nhận họ nhận được tiền vào tối thứ Ba, tuy không lớn nhưng giúp tạm thời vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, việc giải ngân chỉ diễn ra nhỏ giọt và không thể bao phủ toàn bộ những nhu cầu cấp bách hiện nay.

Thời điểm chính phủ đóng cửa được đánh giá là đặc biệt bất lợi cho nông dân bởi đây là giai đoạn họ cần vốn vay để thanh toán chi phí thu hoạch, mua phân bón, nhiên liệu và lên kế hoạch cho vụ mới.

Zach Ducheneaux, quản trị viên Cơ quan Dịch vụ Nông trại dưới thời chính quyền ông Biden, cho biết những người có ý định vay vốn để mở rộng sản xuất hoặc mua thêm đất có thể đánh mất cơ hội vì hệ thống giải ngân bị tạm dừng.

Trong khi đó, bức tranh kinh tế nông nghiệp vẫn ảm đạm khi căng thẳng thương mại với Trung Quốc khiến thị trường đậu nành lớn nhất thế giới quay lưng với hàng hóa Mỹ và chuyển sang nhập khẩu từ Brazil. Sản lượng ngô được dự báo đạt mức kỷ lục, gây áp lực giảm giá, trong khi chi phí cho hạt giống, phân bón và các yếu tố đầu vào khác tăng cao. Sự kết hợp giữa giá nông sản thấp, chi phí tăng và việc thiếu nguồn vốn vay khiến nông dân phải đối diện với bài toán khó khăn hơn bao giờ hết.

Tác động của việc chính phủ đóng cửa không chỉ dừng ở nông nghiệp. Hàng trăm nghìn công chức liên bang phải nghỉ tạm thời, nhiều dịch vụ ngưng hoạt động.

Thư tín, trợ cấp An sinh Xã hội và Medicare - chương trình bảo hiểm y tế liên bang cho người từ 65 tuổi trở lên hoặc người khuyết tật - vẫn duy trì, nhưng các lĩnh vực khác như hỗ trợ cựu chiến binh, xử lý hồ sơ tòa án, trợ cấp giáo dục, dọn dẹp tại các điểm Superfund - chương trình xử lý các khu vực ô nhiễm nặng do hóa chất, chất thải nguy hại - và phân tích dữ liệu kinh tế đều bị ảnh hưởng.

Các chương trình dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em thu nhập thấp có nguy cơ gián đoạn nếu tình trạng kéo dài. Một số công viên quốc gia có thể đóng cửa vì thiếu nhân lực vệ sinh, rác thải chất đống, cơ sở xuống cấp. Ngọn đuốc Tượng Nữ thần Tự do cũng có thể tắt nếu ngân sách bổ sung không được cấp.

Tại New York, một số bệnh viện chờ đợi khoản hoàn trả từ chính phủ liên bang nhưng chưa có kết quả. Nhân viên kiểm soát không lưu và Cục An ninh Giao thông phải tiếp tục làm việc mà không được trả lương. Nỗi lo lắng ngày càng lan rộng khi nhiều chính sách an sinh có nguy cơ bị đình trệ nếu tình trạng này không sớm được giải quyết.

Trong khi nông dân ở các bang nông nghiệp cảm thấy sức ép trực tiếp từng ngày, thì ở nhiều bang khác, người dân bắt đầu thấy tác động ở mức độ xã hội rộng hơn. Những bế tắc về chính trị tại Quốc hội khiến nhiều khoản ngân sách liên bang bị treo lại, làm gia tăng sự bất định trong đời sống kinh tế - xã hội. Đối với nông dân, sự chậm trễ này đồng nghĩa với việc mùa vụ, vốn đã nhiều rủi ro, càng trở nên khó đoán định hơn.

Tùng Lâm (Theo The New York Times, CNN)