Chính quyền địa phương 2 cấp: Nâng niềm tin thành điểm tựa

Trung tâm phục vụ hành chính công xã Quảng Trực (Lâm Đồng). (Ảnh: Kha Phạm/TTXVN)

Cùng với cả nước, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025 ở những xã biên giới Tây Nguyên - nơi cột mốc chủ quyền in dấu trên đất đỏ, sông Sêrêpôk cuộn qua buôn làng, rừng già nối dài sang đất bạn, đổi thay hiện rõ: thủ tục hành chính rút ngắn, dịch vụ công đến gần dân hơn, hệ thống chính trị cơ sở được củng cố, quốc phòng - an ninh thêm vững chắc.

Tại Quảng Trực (Lâm Đồng) và Buôn Đôn (Đắk Lắk) – hai xã có tuyến biên giới dài nhất của mỗi tỉnh – hiệu quả của bộ máy mới không chỉ đo bằng hồ sơ xử lý, mà còn bằng niềm tin của dân, bằng sự bình yên trên từng cột mốc, buôn làng.

Cán bộ xuống tận bon

Xã Quảng Trực, nơi có gần 42km đường biên giới và cửa khẩu Bu Prăng, buổi sáng giữa tháng 8, cả Chủ tịch và Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân xã đều đã xuống tận bon gặp dân.

“Thay vì để bà con đi cả chục cây số lên xã thì cán bộ xã xuống tận dân sẽ tiện hơn” – ông Nguyễn Trung Thành, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã nói.

Câu nói ấy là minh chứng cho quyết tâm chuyển từ “hành chính quản lý” sang “hành chính phục vụ”. Ngay từ khi bắt đầu, Quảng Trực đã vận hành bộ máy mới với cường độ cao: kiện toàn các phòng, ban, lập Trung tâm Phục vụ hành chính công; lắp đặt thiết bị họp trực tuyến, kết nối dữ liệu với tỉnh. Hệ thống hành chính hoạt động như “mạch máu” thông suốt từ Trung ương xuống tận cơ sở.

Đến nay, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Quảng Trực đã tiếp nhận 2.128 hồ sơ cho tổ chức, cá nhân, từ bảo hiểm y tế, bảo trợ xã hội, hộ tịch, đất đai, thuế đến đăng ký kinh doanh.

Riêng dịch vụ công có 136 hồ sơ bảo hiểm y tế, 86 xác nhận hộ nghèo/cận nghèo, 48 hồ sơ đất đai, 66 trường hợp quản lý cư trú – lưu trú người nước ngoài và 623 trường hợp làm sạch dữ liệu dân cư. Người dân “đi một lần là xong”, giảm đáng kể thời gian đi lại.

Không khí làm việc ở đây cũng trở nên gần gũi và nhiều tiếng cười hơn. Em Thị Tra (dân tộc M’Nông, sinh năm 2007) đến làm thủ tục nhưng điện thoại hết pin.

Ngay lập tức, công chức Trung tâm Phục vụ hành chính công đã lên phòng của đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã mượn sạc dự phòng để giúp em hoàn tất hồ sơ. Một hành động nhỏ nhưng thể hiện tinh thần phục vụ tận tình, vì dân.

Còn ông Nguyễn Trung Thành Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã không ngồi chờ ở phòng làm việc. Bất kỳ lúc nào có thời gian, không vướng giải quyết công việc, ông đều xuống thẳng Trung tâm để ký hồ sơ. “Để anh em không mất thời gian cầm hồ sơ chạy lên chạy xuống, tập trung giải quyết được nhiều việc hơn cho dân”, ông Thành chia sẻ.

Xã Buôn Đôn là địa phương có hơn 45 km đường biên giáp Campuchia (không có cửa khẩu), diện tích trên 111.000 ha, gần 97% là đất rừng; đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tới 76,8%. Toàn xã có hơn 6.500 nhân khẩu nhưng tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo vẫn ở mức trên 43%.

Từ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Văn phòng Hội đồng Nhân dân–Ủy ban Nhân dân xã Buôn Đôn đã tiếp nhận hơn 1.100 văn bản đến, ban hành gần 200 văn bản đi.

Trung tâm Phục vụ hành chính công xử lý 468 hồ sơ (461 hồ sơ trực tuyến), đã giải quyết 463 hồ sơ, 100% đều được số hóa. Công tác an sinh xã hội triển khai 22 hồ sơ bảo trợ qua dịch vụ công, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền Nghị định 176/2025/NĐ-CP về trợ cấp hưu trí xã hội.

Ra về sau khi hoàn thành thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã chỉ trong một buổi sáng, chị H’Nương GLan (buôn Ea Mar, xã Buôn Đôn) vui vẻ nói: “Trước đây, bà con đi làm giấy tờ phải mất cả ngày lên huyện. Nay nhiều việc giải quyết ngay được tại xã, cán bộ gần gũi, xử lý nhanh. Bà con thấy Nhà nước quan tâm thì càng tin tưởng hơn.”

Người dân tìm hiểu quy trình giải quyết thủ tục hành chính tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã biên giưới Buôn Đôn (Đăk Lăk). (Ảnh: Kha Phạm/TTXVN)

Nâng niềm tin thành điểm tựa

Chị H’Mía (người M’Nông, xã Quảng Trực) chia sẻ: “Người dân tin tưởng Nhà nước hơn nhiều rồi, vì thấy cán bộ xuống tận bon bày cho làm hết thủ tục, giấy tờ hành chính. Cái này làm dân yên tâm, đồng thuận giữ buôn làng, làm ăn phát triển”.

Niềm tin của người dân không phải tự nhiên có, mà đến từ những thay đổi cụ thể: cán bộ xã xuống tận bon giải thích, hồ sơ được xử lý ngay, bà con không còn cảnh phải bỏ nương rẫy, đi lại nhiều ngày để giải quyết thủ tục. Chị Nghiêm Thị Xuân, dân tộc Hoa (bon Bu Lum, xã Quảng Trực), vừa hoàn tất thủ tục hộ cận nghèo trong 30 phút cho biết: “Làm sổ hộ cận nghèo thì không vui, nhưng chính quyền làm nhanh, rõ ràng thì bà con rất mừng.”

Thực tế cho thấy, ở biên giới, hiệu lực chính quyền không chỉ đo bằng số hồ sơ, mà còn bằng sự ổn định xã hội, sự đoàn kết cộng đồng. Khi người dân tin tưởng, họ đồng hành cùng chính quyền giữ rừng, giữ bản, giữ biên cương. Những “vành đai mềm” ấy – chính là lòng dân, là sự gắn kết giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.

Anh Lê Việt, từ tỉnh Gia Lai đến lập nghiệp tại Quảng Trực chia sẻ: “Trước đây đi làm khai sinh, nhập hộ khẩu phải bỏ việc cả ngày, nhiều khi không chắc xong. Nay thì khác, đến Trung tâm Phục vụ hành chính công thấy ai cũng vui, thủ tục được giải quyết trong một buổi. Người dân cảm nhận được ý chí, quyết tâm của Đảng, chuyển từ "Lấy dân làm gốc" sang "Dân là gốc.”

Dẫu vậy, bộ máy mới cũng đang đối diện với nhiều khó khăn. Riêng xã Quảng Trực còn thiếu 10 biên chế ở những vị trí then chốt như kế toán, y tế - giáo dục, luật - công thương, công nghệ thông tin, văn thư.

Một số công chức xin nghỉ, dẫn đến tình trạng kiêm nhiệm chồng chéo, ảnh hưởng tiến độ xử lý hồ sơ. Trang thiết bị chuyển giao cũng đã xuống cấp, máy tính cấu hình thấp, máy in - scan cũ kỹ.

Ở Buôn Đôn, điều kiện cơ sở vật chất còn eo hẹp hơn: nơi làm việc chật hẹp, xuống cấp; công chức phải xử lý hồ sơ trong tình trạng thiếu phòng, tận dụng cả hội trường. Thiết bị hành chính thiếu và yếu, đường truyền Internet thường xuyên chập chờn.

Ngay cả “cửa sổ chính quyền” - Trung tâm Phục vụ hành chính công cũng bộc lộ hạn chế như: phần mềm chưa đồng bộ, dữ liệu dân cư chưa sạch, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến còn thấp. “Nhiều người dân vùng biên chưa quen dùng smartphone hoặc chưa định danh điện tử, khiến giao dịch trực tuyến không trơn tru. Bộ phận một cửa thiếu ít nhất 2 công chức chuyên trách dịch vụ công và công nghệ thông tin”, ông Nguyễn Cảnh Tùng, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Buôn Đôn nói.

Từ thực tế triển khai, các xã đề xuất: bổ sung biên chế còn thiếu, đầu tư nâng cấp trụ sở và thiết bị, cấp chữ ký số cho toàn bộ công chức, đồng bộ nền tảng số, phổ cập định danh điện tử cho người dân. Những kiến nghị này không chỉ dừng ở việc “xin thêm”, mà đi đúng trọng tâm cải cách: con người – cơ sở vật chất – nền tảng số – quy trình.

Trong các kiến nghị hằng tuần về công tác cải cách hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, ông Nguyễn Trung Thành kiến nghị Công an tỉnh Lâm Đồng cấp máy định danh điện tử cho địa phương hoặc “mượn máy định danh lưu động từ Công an huyện Tuy Đức để tổ chức các đợt đăng ký tập trung” tại xã.

Quảng Trực và Buôn Đôn - hai xã nơi phên dậu Tây Nguyên đang gánh trách nhiệm đặc thù: vừa phục vụ dân sinh, vừa quản lý cư trú, đất đai, kinh doanh, vừa giữ vững an ninh biên giới. Sau gần hai tháng triển khai, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã cho thấy ưu thế: thủ tục gần dân hơn, điều hành thông suốt hơn, niềm tin của nhân dân được củng cố.

Bí thư Đảng ủy xã Buôn Đôn Nguyễn Công Dũng nhấn mạnh: Để "bứt tốc", cấp xã cần được tiếp sức từ trên. Đó là biên chế đủ, cơ sở vật chất đồng bộ, hạ tầng số vững, chính sách đãi ngộ phù hợp.

Khi những "nút thắt" được tháo gỡ, chính quyền cơ sở sẽ thật sự là điểm tựa của dân và ở nơi phên dậu, mỗi thủ tục đúng hạn, mỗi dữ liệu được làm sạch, mỗi cán bộ xuống tận dân - tất cả sẽ trở thành những "vành đai, cột mốc mềm", giữ vững biên cương bằng lòng tin và pháp quyền”./.

(TTXVN/Vietnam+)