Chính quyền Mỹ nối lại kênh đối thoại với Belarus, tín hiệu xoay trục trong 'ván cờ' Đông-Tây?

Đặc phái viên Mỹ về Ukraine Keith Kellogg. (Nguồn: NYT)

Người phát ngôn của ông Lukashenko xác nhận với hãng tin TASS rằng quyết định ân xá được đưa ra sau yêu cầu từ ông Trump.

New York Times đưa tin, Tổng thống Donald Trump đã cử một đặc phái viên tới Belarus cùng ngày để hội đàm với Tổng thống Aleksandr G. Lukashenko, người được coi là thân cận với Nga và là nhân vật có vai trò quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị kéo dài giữa Đông và Tây tại không gian hậu Xô viết.

Đặc phái viên là Trung tướng nghỉ hưu Keith Kellogg, cố vấn của ông Trump về các vấn đề liên quan Nga và Ukraine. Ông đã có cuộc gặp với Tổng thống Lukashenko tại thủ đô Minsk, đánh dấu cuộc tiếp xúc cấp cao đầu tiên giữa một đại diện Nhà Trắng và lãnh đạo Belarus trong hơn 5 năm qua.

Chuyến thăm của ông Kellogg cho thấy sự chuyển hướng đáng chú ý của chính sách hiện tại so với thời chính quyền ông Joe Biden, vốn tập trung vào cô lập Belarus thông qua các biện pháp trừng phạt kinh tế.

Hiện chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy Washington sẽ nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Minsk. Tuy nhiên, theo ông John Coale, phó đặc phái viên, chuyến thăm đã góp phần thúc đẩy việc trả tự do cho 14 người bị giam giữ tại Belarus vì lý do chính trị. “Mỹ hiện đã đủ mạnh để có thể tiến hành những bước đi như thế này”, ông Coale chia sẻ trong một đoạn video đăng tải trên mạng xã hội.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Lukashenko, bên cạnh người đứng đầu cơ quan an ninh KGB, tiếp đón ông Kellogg với thái độ cởi mở và cho biết chuyến thăm đã thu hút sự chú ý lớn từ dư luận quốc tế. Ông bày tỏ mong muốn nối lại đối thoại với Washington: “Chúng ta không thể cùng ngồi xuống và thảo luận bình thường về các vấn đề về quan hệ giữa Belarus và Mỹ hay sao?”.

Mục tiêu chính của ông Kellogg trong chuyến đi lần này được cho là nhằm vận động sự ủng hộ từ Belarus đối với các nỗ lực hướng tới một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Nga và Ukraine.

Với nền kinh tế phụ thuộc lớn vào nguồn năng lượng từ Nga, Belarus đã tìm cách trấn an Moskva trước chuyến thăm của ông Kellogg rằng quan điểm chiến lược của nước này vẫn không thay đổi.

Trong số những người được thả có ông Sergei Tikhanovsky, chồng của bà Svetlana Tikhanovskaya, lãnh đạo phe đối lập Belarus. Ông Tikhanovsky bị bắt giữ trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, dẫn đến việc bà Tikhanovskaya ra tranh cử thay chồng, sau đó là làn sóng biểu tình quy mô lớn phản đối kết quả bầu cử. Bà hiện đang sống lưu vong tại Lithuania.

Việc phóng thích các tù nhân diễn ra trong bối cảnh cộng đồng quốc tế tiếp tục quan tâm tới tình hình nhân quyền tại Belarus, đặc biệt sau cuộc bầu cử gây tranh cãi năm 2020 và làn sóng đàn áp các nhân vật đối lập cũng như giới hoạt động xã hội.

(theo NYT, Reuters)

Hạ Nhi