Chính sách dân số - Nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững

TRIỂN KHAI ĐỒNG BỘ, HIỆU QUẢ TỪ TỈNH ĐẾN CƠ SỞ

Đoàn giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh vừa tổ chức đợt giám sát chuyên đề nhằm đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 26. Qua giám sát thực tế tại nhiều huyện, thị, thành, có thể thấy công tác triển khai, tổ chức thực hiện Nghị quyết 26 nhận được sự quan tâm tích cực từ UBND tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể và các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Sự chỉ đạo kịp thời, sâu sát là yếu tố quan trọng giúp chính sách đi vào cuộc sống.

Đoàn giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Tiền Giang làm việc tại huyện Chợ Gạo.

Cụ thể, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành Công văn 488 ngày 25-1-2022 để triển khai nghị quyết, cùng với Kế hoạch 41 ngày 8-2-2022 về tổ chức bộ máy, mạng lưới, cơ chế phối hợp liên ngành làm công tác dân số và phát triển.

Sở Y tế, với vai trò là cơ quan chuyên môn đã tích cực tham mưu và ban hành nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết. Điển hình là Công văn 666 ngày 10-2-2022 về việc triển khai thực hiện nghị quyết và Công văn 1102 ngày 7-3-2022 hướng dẫn quy trình xét chọn, hợp đồng trách nhiệm đối với CTV dân số gia đình và trẻ em.

Sở Y tế cũng phối hợp với các sở, ngành liên quan để tham mưu số lượng và hướng dẫn quy trình cho CTV; đồng thời, tổ chức theo dõi, kiểm tra việc thực hiện chính sách và tổng hợp báo cáo định kỳ hằng năm.

Đặc biệt, công tác tập huấn cho đội ngũ CTV được chú trọng. Trong 3 năm từ 2022 - 2024, Sở Y tế đã tổ chức 28 lớp tập huấn, với 1.435 lượt người tham dự. Điều này cho thấy sự quan tâm đến việc nâng cao năng lực cho lực lượng nòng cốt ở cơ sở. Các sở, ngành liên quan cũng tích cực phối hợp, hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương triển khai nghị quyết.

Ở cấp cơ sở, UBND và trung tâm y tế các huyện, thành phố, thị xã đều ban hành văn bản triển khai Nghị quyết 26 và tổ chức các hoạt động truyền thông với nhiều hình thức phong phú như: Loa phóng thanh, truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, viết tin, bài, nói chuyện chuyên đề.... Nhờ đó, nhận thức của cán bộ, công chức và các tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng của CTDS được nâng cao, góp phần thực hiện tốt các mục tiêu, chỉ tiêu về CTDS trong thời gian qua.

HIỆU QUẢ TỪ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VÀ KHEN THƯỞNG

Theo Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh Nguyễn Thị Tuyết Vân, Nghị quyết 26 đã mang lại một số kết quả thiết thực. Về mức hỗ trợ CTV dân số, gia đình và trẻ em, toàn tỉnh hiện có 2.036 CTV, mỗi người được hưởng mức hỗ trợ 450.000 đồng/người/tháng.

Đoàn giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Tiền Giang làm việc tại huyện Cai Lậy.

Mức hỗ trợ này tuy không nhiều nhưng đã giúp cơ sở tăng cường củng cố đội ngũ CTV dân số, gia đình và trẻ em đảm bảo đúng, đủ theo quy định; đồng thời, động viên, khích lệ tinh thần làm việc cho đội ngũ này, từ đó chất lượng công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình… từng bước được nâng lên.

Về chính sách khen thưởng, hỗ trợ tập thể, cá nhân, dù còn một số hạn chế, Nghị quyết 26 đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Trong 3 năm (2022 - 2024), có 9.592 phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi đã được khen thưởng, kèm hỗ trợ bằng tiền là 1.000.000 đồng/người.

Đối với tập thể, xã Thạnh Hòa, huyện Tân Phước là điển hình với 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh con sinh đủ 2 con, được khen thưởng kèm hỗ trợ 30.000.000 đồng theo quy định.

Đồng chí Nguyễn Thị Tuyết Vân cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình triển khai Nghị quyết 26 vẫn còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế cần khắc phục để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác dân số trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.

Ghi nhận từ ý kiến của nhiều lãnh đạo huyện nơi Đoàn giám sát đến làm việc cho thấy, mức hỗ trợ đội ngũ CTV dân số, gia đình và trẻ em hằng tháng còn thấp (450.000 đồng/tháng) và không có các chế độ đãi ngộ khác như: Bảo hiểm, khen thưởng, điều này dẫn đến tình trạng số lượng CTV ở cơ sở thường xuyên biến động, thiếu ổn định, nhiều người nghỉ việc hoặc chuyển đổi công việc, làm ảnh hưởng đến tính liên tục trong CTDS.

Về chính sách khuyến khích sinh đủ 2 con, mặc dù tỉnh đã tập trung tuyên truyền, mức sinh trên địa bàn tỉnh vẫn còn thấp (năm 2024 là 1,72 con) so với mức sinh thay thế là 2,1 con. Mức khen thưởng 1 triệu đồng cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được đánh giá là còn rất thấp so với chi phí sinh và nuôi dạy con hiện nay, do đó chưa thực sự khuyến khích được các cặp vợ chồng trẻ sinh con hoặc sinh đủ 2 con.

Ngoài ra, áp lực kinh tế, chất lượng môi trường sống, gánh nặng việc làm, nhà ở, tâm lý và sức khỏe, thiếu người chăm sóc con nhỏ cũng là những nguyên nhân ảnh hưởng đến quyết định sinh con của các cặp vợ chồng...

Để khắc phục những hạn chế và phát huy tối đa hiệu quả của chính sách dân số, Đoàn giám sát Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Tiền Giang đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất quan trọng. Cụ thể, đối với Trung ương, kiến nghị Chính phủ nghiên cứu cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích cặp vợ chồng sinh đủ hai con như: Mua nhà ở xã hội, xây dựng trường mầm non ở các khu, cụm công nghiệp, phù hợp với Chương trình điều chỉnh mức sinh đến năm 2030.

Đồng thời, Chính phủ hoặc địa phương cần ban hành chính sách hỗ trợ chi phí khám sức khỏe trước khi kết hôn, hỗ trợ chi phí sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh, tiêm vắc xin ngoài Chương trình tiêm chủng quốc gia cho trẻ em và hỗ trợ miễn phí khám thai, viện phí khi mang thai và sinh con thứ 2…

Đề nghị HĐND tỉnh tiếp tục duy trì chính sách khen thưởng theo hướng sửa đổi, bổ sung nghị quyết hoặc ban hành nghị quyết mới. Cụ thể, nâng mức hỗ trợ cho CTV dân số từ 450.000 đồng/tháng lên bằng mức y tế ấp (702.000 đồng/tháng).

Nâng mức hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi từ 1 triệu đồng lên 3 triệu đồng nhằm khuyến khích người dân sinh đủ 2 con để đạt mức sinh thay thế. Khuyến khích khen thưởng trường hợp sinh lần thứ nhất là 1 con, tiếp theo sinh lần thứ 2 là sinh đôi (dưới 35 tuổi) để đạt mục tiêu mức sinh thay thế.

Đề nghị UBND tỉnh tổ chức sơ kết kết quả triển khai Nghị quyết 26 để đánh giá hiệu quả và có giải pháp phù hợp để khắc phục khó khăn, hạn chế. Ban hành hướng dẫn thống nhất quy định lại hồ sơ thủ tục khen thưởng phù hợp với chính sách khuyến khích phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; tránh các yêu cầu không cần thiết hoặc mỗi nơi làm mỗi kiểu.

Đồng thời, chỉ đạo Sở Y tế và các ngành liên quan phối hợp địa phương, thường xuyên hỗ trợ tài liệu tuyên truyền, tổ chức tập huấn, hướng dẫn lại cho CTV về nhiệm vụ, kỹ năng hoạt động và trang bị dụng cụ làm việc.

Tăng cường kiểm tra, rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của CTV; mạnh dạn đề xuất củng cố, kiện toàn và thành lập mới đội ngũ CTV theo tiêu chuẩn phù hợp tình hình thực tế địa phương. Chỉ đạo UBND cấp xã, quan tâm hơn đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của CTV; phân công cán bộ, công chức chuyên trách xã theo dõi, kiểm tra, nắm tình hình, kịp thời hỗ trợ khi cần thiết, góp phần cải thiện các mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng về CTDS của tỉnh trong thời gian tới.

THU HOÀI