Hàng trăm ngàn học sinh chuyển hướng
Theo Quyết định 522 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về phân luồng học sinh phổ thông, đến năm 2025 có ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp THCS sẽ tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Các tỉnh, thành phố trên cả nước đã tổ chức kỳ thi tuyển vào lớp 10 công lập với chỉ tiêu tuyển sinh tuân thủ theo Quyết định 522 này.
Hà Nội và TP HCM với tổng số học sinh lớp 9 chiếm gần 250.000 đã công bố điểm chuẩn trúng tuyển vào lớp 10 các trường THPT công lập trên địa bàn. Theo đó, Hà Nội chỉ có khoảng 60% và TP HCM có 67% học sinh lớp 9 được trúng tuyển vào lớp 10 công lập. Điều đó có nghĩa là chỉ riêng tại 2 thành phố lớn nhất nước này đã có khoảng gần 100.000 học sinh lớp 9 sẽ phải chuyển hướng khỏi hệ thống giáo dục phổ thông công lập.
Hướng đi nào cho các em là bài toán khiến các bậc phụ huynh và những người làm giáo dục hết sức quan tâm tại thời điểm này.
Hai Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và TP HCM đều cho biết các hướng tuyển học sinh tốt nghiệp THCS hoàn toàn có đủ chỉ tiêu để tuyển tất cả học sinh lớp 9 không trúng tuyển vào lớp 10 công lập. Theo công bố của Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, năm học 2024-2025, các trường THPT tư thục, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục thường xuyên và trường cao đẳng, trung cấp có tuyển học sinh tốt nghiệp THCS với gần 50.000 chỉ tiêu. Chỉ riêng năm 2024 đã có hơn 14% học sinh lớp 9 của TP HCM (hơn 16.000 học sinh) chủ động không đăng ký thi tuyển lớp 10 công lập và chọn ngã rẽ khác.
Học tiếp lớp 10 tại các trường THPT tư thục hiện nay vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều học sinh (các trường THPT tư thục vẫn thuộc hệ thống giáo dục phổ thông). Việc chọn hướng đi này nằm trong xu thế nhắm đến con đường đại học khi học sinh tốt nghiệp THPT, chưa kể do góc nhìn của phụ huynh cho rằng học sinh tốt nghiệp THCS đa phần có vóc dáng nhỏ bé chưa thích hợp với việc học nghề.
Thực tế cho thấy trong vài năm gần đây, việc tuyển các học sinh tốt nghiệp THCS vào các trường trung cấp, cao đẳng thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp đã có vẻ khởi sắc. Với mô hình đào tạo 9+5, nhiều trường cao đẳng tuyển học sinh tốt nghiệp THCS để đào tạo liên thông, trong quá trình học học sinh cũng được học các môn văn hóa để thi tốt nghiệp THPT.
Bên cạnh những hướng đi trên, các gia đình có điều kiện cũng có thể cho con em du học sớm sau khi tốt nghiệp THCS do điều kiện về giới hạn độ tuổi du học ngày càng được nới lỏng.
Tuy nhiên, cuối cùng vẫn phải thấy rằng việc hướng nghiệp cho học sinh là điều hết sức cần thiết. Bởi lẽ, nếu không làm tốt công tác hướng nghiệp sẽ dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học sau khi tốt nghiệp THCS, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
