Chú trọng bảo vệ môi trường khi sản xuất điện
Những năm qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) luôn nỗ lực bảo đảm nguồn cung điện an toàn, ổn định, phục vụ hiệu quả sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân. Đồng thời, EVN cũng luôn tăng cường tuân thủ, làm tốt các quy định về bảo đảm môi trường tại các dự án đầu tư công trình điện, các nhà máy điện đang vận hành. Quá trình này, EVN luôn nhận được sự chỉ đạo và giám sát của các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương.
Đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội kiểm tra tại Trung tâm điều hành Nhà máy nhiệt điện thuộc Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân do Tập đoàn Điện lực Việt Nam quản lý.
Những năm qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) luôn nỗ lực bảo đảm nguồn cung điện an toàn, ổn định, phục vụ hiệu quả sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân. Đồng thời, EVN cũng luôn tăng cường tuân thủ, làm tốt các quy định về bảo đảm môi trường tại các dự án đầu tư công trình điện, các nhà máy điện đang vận hành. Quá trình này, EVN luôn nhận được sự chỉ đạo và giám sát của các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương.
Chuyển biến tích cực
Lãnh đạo EVN cho biết, đến nay, 100% các dự án công trình điện của EVN đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư đều đã lập kế hoạch và trình thẩm định, được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) hoặc xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường (BVMT) dự án. Dự án Nhiệt điện Quảng Trạch I, Ô Môn IV, Dung Quất I, Dung Quất III, các Dự án Thủy điện YaLy mở rộng, Hòa Bình mở rộng, Trị An mở rộng, thủy điện tích năng Bác Ái và các dự án điện mặt trời Phước Thái 1, Phước Thái 2, Phước Thái 3, Sê San 4 đều đã thực hiện lập Báo cáo ĐTM hoặc kế hoạch BVMT, được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) phê duyệt trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Ngoài ra, các dự án cũng đã được cấp giấy phép khai thác sử dụng nước mặt và nước biển theo đúng quy định của Luật Tài nguyên nước.
Đối với các dự án đường dây và trạm biến áp, trong năm 2020, EVN đã khởi công 93 dự án, hoàn thành 86 công trình lưới điện 110-500 kV, tất cả các dự án đều tuân thủ việc lập và được phê duyệt báo cáo ĐTM hoặc xác nhận Kế hoạch BVMT. Chín trong số 14 nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) của EVN đã lắp đặt và năm trong số 14 nhà máy đang triển khai lắp đặt các bảng điện tử hiển thị công khai số liệu quan trắc tự động khí thải, nước thải cho cộng đồng dân cư theo dõi, giám sát. Cụ thể: NMNĐ Thái Bình đã lắp đặt ngay từ khi vận hành chính thức năm 2017; NMNĐ Mông Dương 1 đã lắp đặt và đưa vào vận hành tháng 6-2020; NMNĐ Vĩnh Tân 2 đã lắp đặt và đưa vào vận hành trong tháng 8-2020. Trong tháng 10-2020, lần lượt các NMNĐ đã đưa bảng điện tử vào vận hành gồm: NMNĐ Vĩnh Tân 4 và Vĩnh Tân 4 mở rộng; Duyên Hải 1, Duyên Hải 3 và Duyên Hải 3 mở rộng; Ninh Bình. Đối với các NMNĐ còn lại đang thực hiện triển khai lắp đặt và dự kiến sẽ triển khai đồng thời với gói lắp đặt bổ sung các thiết bị quan trắc tự động theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP và dự kiến hoàn thành trước 31-12-2021.
Trong năm 2020, EVN đã rà soát và chỉ đạo các đơn vị bảo đảm bố trí nhân lực vận hành các công trình xử lý môi trường, cũng như công tác quản lý và BVMT tại các nhà máy điện. Các quy trình vận hành và xử lý sự cố quy định trách nhiệm của các bộ phận hoặc phân xưởng, vận hành viên trực tiếp tương ứng từng vị trí, đồng thời bao gồm công tác giám sát và phối hợp của các cán bộ phụ trách quản lý môi trường, an toàn và các lãnh đạo phân xưởng, nhà máy. Các nhà máy của EVN đều duy trì hoạt động định kỳ đón tiếp người dân, đại diện các đoàn thể, chính quyền địa phương đến tham quan hoạt động sản xuất điện; tìm hiểu và giám sát công tác BVMT nhà máy. Các nhà máy thủy điện thuộc EVN cũng đã lắp đặt và giám sát vận hành xả nước bằng ca-mê-ra, truyền trực tiếp hình ảnh về Ban Chỉ đạo trung ương về Phòng, chống thiên tai, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn địa phương và EVN. Hiện tại, công tác vận hành các hệ thống xử lý khí thải của các nhà máy nhiệt điện đều được duy trì ổn định, đạt hiệu suất xử lý theo thiết kế. EVN đang tiếp tục đầu tư dự án đầu tư nâng cấp, cải tạo hệ thống xử lý khí thải đối với một số các NMNĐ cũ như Phả Lại, Ninh Bình và một số nhà máy thuộc khu vực thay đổi điều chỉnh về quy hoạch đô thị.
Đẩy mạnh xử lý, tiêu thụ tro xỉ
Trong buổi kiểm tra Trung tâm Nhiệt điện Vĩnh Tân mới đây, Đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH, CN và MT) của Quốc hội đã nhận định: EVN đã nghiêm túc, quyết liệt thực hiện các yêu cầu về BVMT của Đoàn giám sát Ủy ban KH, CN và MT. Theo đó, EVN đã hoàn thiện các thủ tục về BVMT theo pháp luật; triển khai lắp đặt một số bảng điện tử hiển thị công khai thông số quan trắc môi trường. EVN cũng đã tổ chức rà soát và triển khai quan trắc môi trường liên tục với một số thông số; đầu tư trang thiết bị BVMT. Cùng đó, EVN đã đẩy mạnh tiêu thụ tro xỉ và đạt được những kết quả tích cực nhất định. Đoàn giám sát yêu cầu EVN tiếp tục thực hiện các thủ tục BVMT với các dự án đầu tư mới. EVN cần chỉ đạo các đơn vị áp dụng hệ thống quản lý chất lượng môi trường ISO 14001; triển khai quan trắc môi trường liên tục với đầy đủ thông số và tiếp tục kết nối về các cơ quan quản lý nhà nước; tiếp tục đẩy mạnh tiêu thụ tro xỉ (TTTX), giảm tải bãi chứa; thực hiện quản lý ngày càng tốt hơn các chất thải công nghiệp và chất thải nguy hại; tiếp tục trồng thêm cây xanh tại khu vực các NMNĐ; đề nghị tỉnh Bình Thuận tiếp tục quan tâm tạo điều kiện, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp TTTX...
Lãnh đạo UBND tỉnh Bình Thuận cho biết: qua giám sát của tỉnh thời gian qua, tình hình môi trường tại Trung tâm Điện lực (TTĐL) Vĩnh Tân nhìn chung ổn định, các thông số quan trắc môi trường nước thải, khí thải đều nằm trong giới hạn cho phép. Đặc biệt, không còn tình trạng bụi than xuất hiện tại khu vực xóm 7, xã Vĩnh Tân (khu vực quanh TTĐL Vĩnh Tân) như vài năm trước. Đại diện Bộ TN và MT ghi nhận, nhờ thực hiện đầy đủ việc che chắn bụi trên các dây chuyền tải than, phun tưới tại kho than, thực hiện nghiêm túc các biện pháp quản lý từ xa với công tác môi trường...; do đó, môi trường tại TTĐL Vĩnh Tân đã được cải thiện. Đến nay, Bộ cũng không còn nhận được các ý kiến phản ánh về môi trường tại TTĐL Vĩnh Tân. Phó Tổng Giám đốc EVN Phạm Hồng Phương cho biết, EVN luôn chấp hành các yêu cầu BVMT theo quy định pháp luật. Toàn Tập đoàn triển khai công tác này một cách thực chất, nghiêm túc, gắn với việc phát triển bền vững, lâu dài. Hiện nay, Tập đoàn đã hoàn thiện đầy đủ tất cả các thủ tục về môi trường theo quy định.
Nhằm bảo đảm an toàn các công trình bãi chứa tro xỉ, phương tiện vận chuyển tro xỉ phát sinh, các NMNĐ than đã xây dựng quy trình thực hiện thu gom, vận chuyển tro xỉ, lưu trữ tại bãi và trình UBND tỉnh phê duyệt. Thường xuyên kiểm tra, giám sát và phối hợp các nhà thầu vận chuyển tại bãi xỉ nhằm bảo đảm thu gom, vận chuyển và xử lý tro xỉ (XLTX) theo đúng quy trình. EVN cũng đã thường xuyên chỉ đạo và giám sát các đơn vị quản lý bãi xỉ bảo đảm vận hành an toàn, kiểm soát và thường xuyên quan trắc định kỳ công trình; tuyệt đối không để xảy ra hiện tượng lún, biến dạng hoặc có nguy cơ vỡ đập bãi xỉ.
Để đẩy mạnh công tác tiêu thụ tro xỉ tại các NMNĐ trong EVN một cách thống nhất, Tập đoàn đã có Chỉ thị số 2915/CT-EVN về việc xử lý, TTTX của các NMNĐ, đồng thời ban hành Hồ sơ mẫu mời XLTX và hướng dẫn các đơn vị rà soát các hợp đồng TTTX với tất cả các đối tác, làm việc với các đối tác về các điều khoản thưởng phạt và ký quỹ thực hiện, ký bổ sung phụ lục hợp đồng. Đến nay, tất cả các NMNĐ trong Tập đoàn đã ký hợp đồng TTTX, thạch cao ngắn hạn/dài hạn với các đối tác tiếp nhận và TTTX. Việc lựa chọn các đối tác tiếp nhận, XLTX phải ngoài việc có năng lực, có giải pháp khả thi, có kế hoạch tiếp nhận, XLTX trong dài hạn, Tập đoàn cũng chỉ đạo các đơn vị yêu cầu các đối tác phải cam kết tuân thủ các quy định về BVMT và chịu trách nhiệm công tác quản lý môi trường trong toàn bộ quá trình tiếp nhận, vận chuyển và xử lý, TTTX.
Đến ngày 31-12-2020, tổng khối lượng tro xỉ phát sinh của các NMNĐ thuộc EVN là 8,51 triệu tấn, trong đó có 7,14 triệu tấn tro bay và 1,37 triệu tấn xỉ đáy lò, 120 nghìn tấn thạch cao. Tổng khối lượng tro xỉ đã được các đối tác tiếp nhận và tiêu thụ là 7,1 triệu tấn, đạt 83,46% khối lượng phát sinh (tỷ lệ này năm 2019 chỉ là 68,85%). Một số NMNĐ đã có cố gắng, nỗ lực trong công tác tăng cường tiêu thụ tro xỉ, nổi bật là NMNĐ Duyên Hải 1 và 3 (tỷ lệ tiêu thụ tro xỉ đạt 83,36% trong khi năm 2019 chỉ là 65%, tăng hơn 18%). Hiện nay, phần lớn khối lượng tro xỉ phát sinh tại NMNĐ Duyên Hải 1, 3 và 3 mở rộng đã được tiêu thụ.
