Chuẩn bị ra mắt 'khách sạn' trên vũ trụ đầu tiên

Trên thực tế, cuộc sống ngoài quỹ đạo chưa bao giờ dễ chịu. Các phi hành gia trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) phải sống trong một ống kim loại chật hẹp, ồn ào và thường có mùi khó chịu, lao vun vút quanh Trái đất.

Haven-1 (ảnh), dự kiến ra mắt vào năm tới, sẽ trở thành trạm vũ trụ tư nhân đầu tiên trên thế giới, sẽ thay thế Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) cho cả các phi hành gia chính phủ và phi hành đoàn tư nhân

Tuy nhiên, khi ISS đang tiến đến cuối vòng đời, một công ty tư nhân đã lên kế hoạch biến hành trình lên vũ trụ trở nên sang trọng hơn với mục tiêu ra mắt ngay năm 2026.

Haven-1 - Trạm vũ trụ tư nhân đầu tiên trên thế giới

Haven-1, trạm vũ trụ tư nhân đầu tiên trên thế giới, được thiết kế với giường cỡ queen, phòng tập thể thao hiện đại và cả nội thất ốp gỗ phong. Trạm này do Vast, một công ty khởi nghiệp không gian của Mỹ, phát triển và có thể sẽ được phóng vào quỹ đạo từ năm 2026.

Không giống như nội thất cứng nhắc trên ISS, Haven-1 sẽ có những bức tường mềm mại, có đệm lót và cả ốp gỗ, mang lại trải nghiệm sống thoải mái hơn trong không gian

Cũng như ISS, phi hành gia sẽ sống trên phòng thí nghiệm bay này để thực hiện nghiên cứu khoa học và thử nghiệm các kỹ thuật sản xuất trong môi trường vi trọng lực. Nhưng khác với điều kiện khắc khổ trên ISS, Haven-1 hứa hẹn sẽ mang lại sự thoải mái hơn với thiết kế mềm mại, đệm lót, và nhất là lấy con người làm trung tâm.

Cập nhật mới nhất là Vast đã bắt tay với hãng đồng hồ Thụy Sĩ IWC Schaffhausen, biến thương hiệu này thành đối tác đo thời gian chính thức cho trạm.

Haven-1 sẽ có đường kính 4,4 mét và thể tích sử dụng là 45 mét khối. Con số này chỉ bằng một phần tám kích thước của ISS

So với cấu trúc đồ sộ của ISS, Haven-1 khá nhỏ gọn: đường kính 4,4 mét, thể tích sử dụng 45m³ – tương đương không gian bên trong một chiếc xe buýt 1 tầng và chỉ bằng 1/8 thể tích 388m³ của ISS. Nhưng kích thước khiêm tốn không ngăn Haven-1 mang lại trải nghiệm vượt trội.

Một trong những vấn đề lớn nhất khi sống ngoài vũ trụ là giấc ngủ. Trên ISS, may mắn thì phi hành gia được ngủ trong khoang kiểu hộp điện thoại, còn lại phải chui vào túi ngủ buộc vào tường để tránh bị trôi nổi.

Khi không có trọng lực để giữ cơ thể ở trạng thái nằm ngang, việc ngủ trong không gian luôn là một thách thức đối với các phi hành gia. Tuy nhiên, Vast hy vọng sẽ giải quyết vấn đề này với một hệ thống giường ngủ độc đáo đang chờ cấp bằng sáng chế

Trái lại, Haven-1 cung cấp 4 hệ thống giường ngủ độc quyền (đang chờ cấp bằng sáng chế), được bố trí xung quanh hành lang trung tâm. Giường có kích thước gần bằng giường queen, phân bổ áp lực đều khắp cơ thể, phù hợp cả người nằm nghiêng lẫn nằm ngửa.

Phần lớn diện tích còn lại dành cho không gian chung, với một bàn gấp có thể thu vào sàn khi không dùng đến. Tại đây, phi hành gia có thể ngắm nhìn Trái đất qua cửa sổ quan sát rộng 1,2 mét, làm việc ở các trạm thí nghiệm, nghỉ ngơi, ăn uống hoặc tập luyện tại phòng gym hiện đại.

Một phi hành đoàn gồm 4 phi hành gia sẽ sống trên Haven-1 trong tối đa 30 ngày mỗi lần, thực hiện các thí nghiệm khoa học và thử nghiệm quy trình sản xuất trong môi trường vi trọng lực

Trong môi trường không trọng lực, phi hành gia buộc phải tập luyện nhiều giờ mỗi ngày để tránh mất cơ và loãng xương. Haven-1 trang bị hệ thống dây kháng lực gắn tường, cho phép tập cả bài tập tuyến tính và xoay tròn, tập trung cho cả phần trên và dưới cơ thể.

Đặc biệt, khác hẳn thiết kế thuần chức năng của ISS, Haven-1 còn mang tính thẩm mỹ với mảng tường ốp gỗ, tạo cảm giác ấm áp và gần gũi như một phòng khách.

Các thành viên phi hành đoàn có thể giữ dáng và tránh bị teo cơ bằng cách sử dụng phòng tập gym hiện đại với hệ thống dây kháng lực được lắp đặt trên tường của khu vực sinh hoạt chính

Có tính khả thi không

Dù Vast chưa công bố chi phí xây dựng, công ty dự kiến sẽ đầu tư khoảng 1 tỉ USD trước khi Haven-1 ra mắt. Giám đốc điều hành Max Haot khẳng định: “Chúng tôi đang xây dựng trạm vũ trụ sáng tạo nhất trong vũ trụ”.

Tuy vậy, Haven-1 không được thiết kế cho cư trú dài hạn. Vast mô tả đây là trạm “tối thiểu khả thi”, nhằm nhanh chóng triển khai như bằng chứng cho các dự án lớn hơn.

Khu vực sinh hoạt này cũng sẽ là nơi đặt hệ thống phòng thí nghiệm, nơi phi hành đoàn sẽ làm việc hằng ngày

Mỗi tour trên Haven-1 sẽ đón 4 phi hành gia trong 10 đến 30 ngày. Khi trạm không có người, nó sẽ được dùng để thử nghiệm công nghệ tạo trọng lực nhân tạo - bước đệm cho sự sống lâu dài ngoài vũ trụ.

Vast, công ty đứng sau Haven-1, đã hợp tác với SpaceX để trạm vũ trụ có thể được tiếp tế bởi tàu vũ trụ Crew Dragon, hiện đang được NASA sử dụng để tiếp cận ISS

So với ISS, nơi phi hành gia lưu trú nhiều tháng, thời gian ngắn ngủi này không dành cho nghiên cứu chuyên sâu, nhưng cách tiếp cận nhanh có thể giúp Vast trở thành công ty tư nhân đầu tiên phóng trạm vũ trụ. Ông Haot nhấn mạnh: “Đây không phải hình minh họa - đây là thiết kế thật sự, đang được xây dựng ngay lúc này”.

Trong tương lai, Vast kỳ vọng phát triển Haven-2, trạm vũ trụ lớn hơn, mô đun hóa dựa trên thiết kế ISS, với thể tích 500m³, đủ chỗ cho 12 phi hành gia sống lâu dài.

Vast cho biết trạm vũ trụ sẽ sẵn sàng phóng sớm nhất vào năm sau, sau khi hoàn thành một thử nghiệm hệ thống trên quỹ đạo vào cuối năm nay

Còn hiện tại, trước khi Haven-1 ra mắt, Vast sẽ phóng vệ tinh Haven Demo trong năm nay để thử nghiệm các hệ thống cốt lõi như động cơ đẩy, máy tính bay và phần mềm điều hướng.

Nếu thành công, Haven-1 không chỉ mở ra kỷ nguyên du hành vũ trụ tư nhân sang trọng, mà còn đặt nền móng cho tham vọng sống trong không gian của loài người.

Bùi Tú