Chung cư bắt buộc phải có trạm sạc xe điện?

Mới quy định bắt buộc với chung cư cao cấp

Theo ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng (Bộ Xây dựng), tại Phụ lục XII ban hành kèm Nghị định số 95/2024/NĐ-CP ngày 24/7/2024 đã quy định, chung cư xếp hạng 1 (chung cư cao cấp) phải có trụ sạc cho xe điện.

Nhu cầu trạm sạc xe điện ngày càng cao trong khi nhiều tòà nhà chung cư không bố trí trụ sạc xe điện.

Để được phân hạng 1, chung cư phải đáp ứng một số yêu cầu như khoảng cách đến các công viên hoặc khu vui chơi giải trí, các tiện ích bổ sung... Mỗi hai căn hộ cần có ít nhất một chỗ đỗ ô tô với diện tích chuẩn 25m² và phải trang bị trụ sạc cho xe điện.

Trước đó, tại Thông tư 09/2024 ngày 5/4/2024, Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) cũng đã có quy định cụ thể về trạm sạc cho xe điện.

Theo đó, Thông tư quy định số vị trí đỗ xe tối thiểu cho xe sạc điện phải chiếm 10% tổng vị trí đỗ xe. Với trạm dừng nghỉ loại 1 và loại 2 bắt buộc phải có vị trí đỗ xe cho xe sạc điện. Với loại 3 và 4 thì khuyến khích nên có. Việc đặt trụ sạc, thiết bị sạc phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và từng giai đoạn đầu tư.

Tuy nhiên, theo luật sư Lê Hữu Linh, Đoàn luật sư Hà Nội, với quy định như hiện nay, chỉ chung cư hạng 1 mới phải bố trí trạm, trụ sạc xe điện là chưa đủ.

"Nếu như vậy chúng ta chỉ coi hạ tầng trạm sạc xe điện là món hàng cao cấp để phục vụ riêng người giàu. Trong khi ở Hà Nội, TP.HCM hay các đô thị lớn, người dân sống tập trung ở các khu chung cư bình dân, nhà ở riêng lẻ trong ngõ, ngách, thậm chí là các tập thể cũ kỹ chật chội cũng có nhu cầu sở hữu xe điện", luật sư nói và cho rằng, cần mở rộng bố trí trạm sạc trong công trình, dự án xây mới.

Cần mở rộng cả chung cư bình dân

Theo luật sư Linh, với các tòa nhà, chung cư hiện hữu cũng phải quy định tỷ lệ trạm, trụ, sạc/tổng chỗ đỗ xe. Từ đó, có phương án cải tạo, lắp đặt hạ tầng sạc. Có như vậy, người dân mới an tâm chuyển đổi.

Thực tế, các loại xe điện, kể cả xe máy lẫn ô tô đang được bình dân hóa bởi giá bán chỉ ngang, thậm chí rẻ hơn xe xăng. Một chiếc xe đạp điện có giá trên dưới 10 triệu đồng, còn xe máy điện khoảng 15-50 triệu đồng. Với ô tô điện, xe VinFast VF3 chỉ dưới 300 triệu đồng và cũng là mẫu bán ra hàng nghìn chiếc mỗi tháng.

Trong khi xe điện ngày càng bình dân hóa thì hạ tầng trạm sạc vẫn chưa được phổ biến tại các khu dân cư. Thậm chí, cư dân ở nhiều khu chung cư còn phản đối, không cho sạc xe điện tại hầm tòa nhà do chưa có các tiêu chuẩn, quy chuẩn dẫn đến lo ngại cháy nổ.

PGS.TS Nguyễn Thành Công, giảng viên cao cấp ngành Kỹ thuật ô tô, Đại học Giao thông vận tải cho rằng, cần khẩn trương thực hiện các nghiên cứu, đánh giá tác động, sau đó xây dựng các giải pháp phát triển hạ tầng sạc điện cho phương tiện. Có thể có nhiều giải pháp cần được áp dụng đồng thời cho phù hợp với đặc điểm ở Việt Nam.

Về mặt kỹ thuật phương tiện, cần khuyến khích sử dụng các loại phương tiện sử dụng công nghệ sạc tiên tiến như sạc nhanh DC, sạc không dây, sạc V2G hay công nghệ pin tiên tiến, hoặc công nghệ hoán đổi pin.

Sẽ có quy chuẩn chỗ đỗ xe điện và trạm sạc

Theo ông Tạ Quang Vinh, để tăng cường tỷ lệ trạm/trụ sạc đáp ứng nhu cầu người dân, Bộ Xây dựng đã giao Cục Kết cấu hạ tầng phối hợp với Viện Khoa học công nghệ xây dựng và Vụ Khoa học, công nghệ môi trường và vật liệu xây dựng hoàn thiện nội dung "Quy chuẩn quốc gia về Hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật Công trình bãi đỗ xe". Trong đó, có tính toán và quy định về tỷ lệ chỗ đỗ xe điện và tỷ lệ trạm sạc/trụ sạc.

Quy chuẩn này đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến rộng rãi, dự kiến hoàn thành thẩm định, ban hành trong tháng 9/2025.

Dự thảo quy định một số nội dung chính như: Đối với bãi đỗ xe cải tạo, nâng cấp phải có tối thiểu 5% tổng chỗ đỗ có lắp đặt trụ sạc và 10% chỗ đỗ phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng cho việc lắp đặt trụ sạc xe điện; bãi đỗ xe xây mới phải có tối thiểu 10% tổng chỗ đỗ xe có lắp đặt trụ sạc và 20% chỗ đỗ phải có cơ sở hạ tầng kỹ thuật sẵn sàng cho việc lắp đặt trụ sạc xe điện.

Bộ Xây dựng cũng giao Viện Khoa học công nghệ xây dựng nghiên cứu, hoàn thành sửa đổi, bổ sung QCVN 01: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng. Trong đó quy định về nội dung quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, tỷ lệ, chỉ tiêu nhằm khuyến khích phát triển trạm/trụ sạc xe điện, thúc đẩy giao thông xanh.

Trao đổi với Báo Xây dựng, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng Tống Văn Nga cũng cho rằng: "Nếu bây giờ bỏ hết xe xăng đi thì sẽ không đủ chỗ để sạc. Nhà nước đã có chủ trương thì phải đồng bộ, tức là chỗ nào cũng phải có điểm sạc, người nào cũng phải được tiếp cận nhưng trước hết phải đảm bảo an toàn".

Vì vậy cần mở rộng các hạng công trình như chung cư hạng 2, 3 và 4 phải được bố trí trạm/trụ sạc riêng. Tương tự, đối với chung cư, tòa nhà cũ hiện hữu cần phải rà soát, có quy định bố trí hạ tầng sạc độc lập, tách rời khỏi bãi xe hiện hữu.

Đỗ Quang