Chuỗi liên kết chăn nuôi và dược liệu mở cơ hội thoát nghèo cho người dân Đông Giang

Gần ba năm nay, anh Ating Bơi, người dân tộc thiểu số ở thôn ADuông (xã Đông Giang), vẫn đều đặn bắt đầu ngày mới bằng việc chăm sóc đàn hươu của mình. Đây là kết quả của mô hình chăn nuôi hươu lấy nhung mà anh là một trong những hộ đầu tiên mạnh dạn tham gia, sau khi được tiếp cận chương trình tập huấn do huyện Đông Giang (cũ) phối hợp với HTX Đầu tư và phát triển nhung hươu Hương Sơn (Hà Tĩnh) triển khai.

Cùng HTX nuôi hươu lấy nhung

Theo chia sẻ của anh Ating Bơi, bản thân anh ban đầu được hỗ trợ 5 con giống ban đầu, gồm 3 con đực và 2 con cái. Về phía HTX lo luôn con giống, tập huấn kỹ thuật và bao tiêu đầu ra.

Liên kết cùng HTX nuôi hươu lấy nhung giúp tăng thu nhập cho người dân xã Đông Giang.

“Sau 2 mùa nhung hươu, tôi thu được hơn 5kg nhung, bán được hơn 10 triệu đồng. So với cây keo, thu nhập từ mô hình này ổn định và ít rủi ro hơn”, anh Bơi nói.

Không chỉ có anh Bơi, nhiều hộ dân ở thôn ADuông cũng có mối liên kết chăn nuôi hươu lấy nhung với HTX Đầu tư và phát triển nhung hươu Hương Sơn. Mặc dù ở tận Hà Tĩnh nhưng HTX này thường xuyên hướng dẫn người dân nơi đây kỹ thuật chăm sóc, chuẩn bị thức ăn cho hươu.

Bên cạnh đó, HTX còn liên kết với các hộ dân tại xã Đông Giang nhằm chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi hươu, đồng thời cung ứng giống cho họ và đứng ra thu mua, bao tiêu các sản phẩm đầu ra (như nhung hươu).

Do vậy, từ chỗ nuôi vài con, đến nay mô hình nuôi hươu lấy nhung ở xã Đông Giang đã thu hút 25 hộ dân tham gia với hơn 150 con. Trong đó, riêng tại thôn ADuông, mô hình nuôi hươu sao lấy nhung được nhân rộng với 10 hộ tham gia cùng 50 con hươu. Những chuồng trại được xây dựng từ năm 2023 dần mang lại thu nhập cho người dân.

Nhờ liên kết với HTX mà người dân nuôi hươu lấy nhung ở xã Đông Giang yên tâm hơn, không còn phải lo bị thương lái ép giá, nhất là những thời điểm có nguồn cung lớn.

Theo đó, 100% nhung hươu sau thu hoạch được HTX thu mua kịp thời để tiêu thụ. Với sự hợp tác này, nông dân xã Đông Giang được bao tiêu sản phẩm tại chỗ với mức giá cao so với mặt bằng chung, trong khi HTX đảm bảo nguồn nguyên liệu chất lượng, phục vụ cho quy trình sản xuất. Điều này đã giúp nhiều hộ nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.

Giúp bà con yên tâm sản xuất

Việc liên kết giữa người dân, đồng bào dân tộc thiểu số với HTX trong mô hình chăn nuôi hươu lấy nhung như ở xã Đông Giang luôn nhận được sự quan tâm hỗ trợ, khuyến khích từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX Tp. Đà Nẵng cũng như Liên minh HTX tỉnh Quảng Nam trước đây. Nhất là cụ thể hóa hỗ trợ bằng việc tạo mối liên kết chặt chẽ giữa người dân địa phương với HTX nhằm tạo động lực cho bà con phát triển sản xuất, chăm sóc đàn hươu đạt chất lượng cao, đảm bảo được nguồn nguyên liệu nhung hươu cung ứng cho HTX.

Thời gian tới xã Đông Giang sẽ tiếp tục tập trung phát triển triển nghề chăn nuôi hươu lấy nhung theo hướng liên kết chặt chẽ với HTX.

Bên cạnh đó là việc hỗ trợ cho bà con địa phương chăn nuôi hươu cùng với HTX tiếp cận những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới trong nghề nuôi hươu. Nhất là tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền về quy trình chăn nuôi đảm bảo an toàn dịch bệnh, kỹ thuật cắt lộc nhung, mở rộng quy mô chăn nuôi, chế biến sâu sản phẩm từ nhung hươu.

Trong thời gian tới xã Đông Giang sẽ tiếp tục tập trung phát triển triển nghề chăn nuôi hươu lấy nhung theo hướng liên kết chặt chẽ với HTX nhằm nâng cao, cải tạo chất lượng đàn giống và chế biến sâu các sản phẩm từ nhung hươu. Sau quá trình tìm hiểu thực tế và học hỏi kinh nghiệm tại địa phương (như ở Hà Tĩnh), xã cũng đang hướng tới việc kêu gọi HTX, doanh nghiệp chủ trì tham gia dự án liên kết nuôi hươu sao.

Ngoài mô hình nêu trên, ở xã Đông Giang cũng đang phát triển chuỗi liên kết trồng cây dược liệu nhằm cải thiện sinh kế cho người dân, đồng bào dân tộc thiểu số. Nhờ đó, diện tích cây quế trong xã đã đạt hơn 200ha và cây ba kích khoảng 20ha, tất cả đều có sự hỗ trợ của các đơn vị liên kết trong và ngoài địa phương.

Ông Nguyễn Thanh Tân, Phó chủ tịch UBND xã Đông Giang, cho biết các đơn vị này không chỉ cung cấp đầu vào mà còn trực tiếp tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ cho người dân. Quan trọng hơn, họ cam kết thu mua sản phẩm sau thu hoạch, giúp bà con yên tâm sản xuất, tránh tình trạng được mùa mất giá hay bị thương lái ép giá.

Theo ông Tân, vai trò cầu nối của chính quyền cơ sở được phát huy rõ nét trong các chuỗi liên kết. Chính quyền xã đã lập danh sách các hộ đăng ký, phối hợp tổ chức tập huấn và giám sát chặt chẽ quy trình triển khai để bảo đảm các mô hình vận hành đúng kỹ thuật, đạt hiệu quả. Nhờ cách làm này, số hộ tham gia liên kết ngày càng tăng, đặc biệt trong lực lượng thanh niên và phụ nữ.

Sẽ là hướng đi bền vững

Ông Nguyễn Thanh Tân cho rằng bài toán khó nhất trong phát triển kinh tế vùng cao chính là đầu ra sản phẩm và kỹ năng sản xuất hạn chế của người dân. Do đó, khi địa phương làm cầu nối và HTX, doanh nghiệp cam kết đồng hành, liên kết chuỗi giá trị sẽ là hướng đi bền vững, tạo sinh kế ổn định, từng bước xóa bỏ tư duy sản xuất manh mún nhỏ lẻ.

Xã Đông Giang cũng đang ưutiên phát triển chuỗi liên kết trồng cây dược liệu nhằm cải thiện sinh kế cho người dân, đồng bào dân tộc thiểu số.

Có thể nói việc triển khai các mô hình kinh tế, sản xuất theo hướng chuỗi liên kết như chăn nuôi hươu sao lấy nhung hay trồng cây dược liệu là mục tiêu quan trọng của xã Đông Giang để giảm tỷ lệ hộ nghèo hiện tại.

Hoặc như mô hình sản xuất kết hợp chăn nuôi với trồng dược liệu cũng cho thấy triển vọng khá lớn. Điển hình như anh BNướch Ngang, người dân tộc thiểu số ở thôn ADuông (xã Đông Giang) đang trồng 1,5ha ba kích tím với tổng số 18.000 cây, ngoài ra còn một diện tích lớn quế, cây ăn quả được trồng xen kẽ. Gần đó là chuồng hươu sao gồm 10 con, nuôi lấy nhung định kỳ 2 lần/năm.

“Nhờ mô hình sản xuất này mà nhà tôi thoát nghèo, đời sống đã ổn định hơn”, anh Ngang chia sẻ.

Anh Ngang nhớ lại thời điểm vài năm trước, với chủ trương của chính quyền địa phương khuyến khích nông dân phát triển vườn - rừng, anh đăng ký và được Nhà nước hỗ trợ hơn 3.000 cây giống ba kích tím. Sau những năm vất vả học hỏi từ nhiều nơi để trồng thành công ba kích tím, anh nhân rộng mô hình cho 61 hộ trên địa bàn với tổng 237.000 cây.

Có thể nói sau khi sáp nhập, các xã miền núi như xã Đông Giang có nhiều điều kiện hơn nữa để phát triển các chuỗi liên kết chăn nuôi và trồng dược liệu. Không những vậy, việc kết nối và phát triển các chuỗi liên kết này sẽ càng thuận lợi với nhiều nguồn lực từ Tp. Đà Nẵng.

Hơn nữa, để phát triển mạnh chuỗi liên kết thì chính quyền và người dân xã Đông Giang mong muốn cơ sở hạ tầng được đầu tư, đường giao thông được nâng cấp để thúc đẩy giao thương giữa các vùng. Song song đó, xã sẽ tập trung các mô hình liên kết chăn nuôi, trồng cây dược liệu…theo nhóm gồm 2-3 hộ có quyết tâm sản xuất, tạo sự liên kết và hỗ trợ lẫn nhau, hướng tới nhân rộng các mô hình thành công.

Như với chuỗi liên kết trồng cây dược liệu, lãnh đạo xã Đông Giang chỉ rõ địa phương có lợi thế rừng tự nhiên phong phú, thích hợp trồng nhiều loại dược liệu dưới tán rừng. Điều mong đợi là Tp. Đà Nẵng sớm hỗ trợ quy hoạch vùng trồng tập trung, thu hút doanh nghiệp, HTX liên kết bao tiêu sản phẩm, đồng thời xây dựng vườn bảo tồn và trung tâm ươm tạo giống để tạo nền tảng lâu dài cho ngành dược liệu.

Thanh Loan