Chuyển đổi số trong phổ biến pháp luật: Gần dân, dễ hiểu

Những điểm sáng từ cơ sở

Xã Kiên Lao nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh có diện tích hơn 9 km² với khoảng 4.800 nhân khẩu, trong đó hơn 60% là đồng bào Sán Dìu và Nùng. Địa hình chủ yếu là đồi thấp, sản xuất nông nghiệp vẫn chiếm phần lớn, thu nhập bình quân chưa cao, hạ tầng văn hóa - thông tin còn hạn chế. Ngay sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Đảng ủy và UBND xã đặc biệt quan tâm đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Các luật sư thuộc Đoàn Luật sư tỉnh trao đổi kiến thức pháp luật với người dân xã Kiên Lao.

Ông Trần Hoàng An, Bí thư Đảng ủy xã Kiên Lao cho biết: “Xã thành lập Tổ tư vấn pháp luật cộng đồng gồm 12 thành viên là cán bộ nghỉ hưu, luật sư, giáo viên; dán mã QR tra cứu pháp luật tại trụ sở UBND xã và nhà văn hóa thôn; bố trí tủ sách pháp luật tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Xã phối hợp với Sở Tư pháp, Đoàn Luật sư tỉnh tổ chức các hội nghị tuyên truyền, bồi dưỡng kỹ năng cho tuyên truyền viên cơ sở, người cao tuổi, người có uy tín và trợ giúp pháp lý cho người dân. Nhờ đó, người dân tiếp cận dễ dàng hơn các thông tin pháp luật liên quan đến đất đai, thủ tục hành chính, an ninh mạng…”

Sau khi sáp nhập 6 phường (Suối Hoa, Kinh Bắc, Hòa Long, Khúc Xuyên, Vạn An và Tiền Ninh Vệ), phường Kinh Bắc có diện tích 19,95 km², dân số hơn 84 nghìn người. Xác định công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là khâu quan trọng nhằm đưa pháp luật vào đời sống, phường nhanh chóng kiện toàn hệ thống hòa giải ở cơ sở và đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật. 100% tổ dân phố duy trì việc lồng ghép tuyên truyền pháp luật trong sinh hoạt cộng đồng. Hệ thống truyền thanh thông minh phát huy hiệu quả với chuyên mục “Hiểu đúng - làm đúng pháp luật”. Các hội, đoàn thể thường xuyên tổ chức hội nghị, sinh hoạt chuyên đề, nói chuyện chuyên môn cho cán bộ, hội viên về các luật mới, công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư...

Phường Kinh Bắc còn là địa phương đầu tiên trong tỉnh tổ chức liên tiếp hai hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, tuyên truyền viên, tập trung vào Luật Xử lý vi phạm hành chính và Luật Hòa giải ở cơ sở. Bà Nguyễn Thị Hiền, Phó Chủ tịch UBND phường cho hay: "UBND phường chỉ đạo Trung tâm Cung ứng sự nghiệp công thực hiện tốt tuyên truyền trực quan, phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương. Trang Fanpage “Truyền thông phường Kinh Bắc - tỉnh Bắc Ninh” được vận hành hiệu quả với hơn 5.000 lượt theo dõi, đăng tải hơn 100 tin, bài, video tuyên truyền về đại hội đảng các cấp. Năm 2025, phường tổ chức 5 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với 1.347 lượt người tham gia". Với những kết quả nổi bật, phường Kinh Bắc duy trì tỷ lệ hòa giải thành cao và hoàn thành xuất sắc tiêu chí “đạt chuẩn tiếp cận pháp luật”.

Đổi mới từ chỉ đạo đến tổ chức thực hiện

Ngay từ đầu năm, Sở Tư pháp đã tham mưu Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo trọng tâm, cụ thể hóa Kết luận số 80-KL/TW và Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật. Nhờ đó, hệ thống chương trình, kế hoạch, quy chế phối hợp được triển khai đồng bộ và thống nhất trong toàn tỉnh.

Năm 2025 đánh dấu sự bứt phá mạnh mẽ trong chuyển đổi số lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật với 186 tin, bài pháp luật đăng tải trên Cổng thông tin điện tử; 347 tin phòng chống tham nhũng, 176 tin trên Zalo phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh.

Công tác tuyên truyền pháp luật được đẩy mạnh với 60 hội nghị được tổ chức ở cơ sở thu hút gần 8.000 người, 29 chuyên đề về Luật Đất đai 2024, 14 hội nghị tại vùng dân tộc thiểu số - miền núi và 6 hội nghị liên quan dự án Cảng hàng không Gia Bình. Các tổ hòa giải và hòa giải viên đã hoạt động tích cực, tiếp nhận hơn 1 nghìn vụ việc, trong đó hòa giải thành đạt tỷ lệ 79%, chủ yếu liên quan tranh chấp đất đai, hôn nhân - gia đình. Kết quả này góp phần giảm đáng kể đơn thư khiếu nại, tạo sự ổn định xã hội và củng cố tình đoàn kết khu dân cư.

Nhiều địa phương đã triển khai mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng gắn với phổ biến, giáo dục pháp luật” một cách sáng tạo. Việc áp dụng mã QR, hệ thống truyền thanh thông minh, fanpage và Zalo Official Account giúp người dân tiếp cận thông tin pháp luật nhanh chóng, thuận tiện hơn. Công tác tiếp cận pháp luật được chú trọng, hỗ trợ các xã, phường hoàn thiện tiêu chí “đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” gắn với xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh.

Năm 2025 đánh dấu sự bứt phá mạnh mẽ trong chuyển đổi số lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật với 186 tin, bài pháp luật đăng tải trên Cổng thông tin điện tử; 347 tin phòng chống tham nhũng, 176 tin trên Zalo phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh. Ông Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp cho biết: “Các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật thời gian qua được triển khai đa dạng, hiệu quả. Nổi bật như Sở Tư pháp và Sở Khoa học - Công nghệ xây dựng Trợ lý ảo pháp luật AI nhằm hỗ trợ cán bộ, công chức trong quá trình tra cứu, áp dụng pháp luật nhanh chóng. Đây là bước đột phá trong chuyển đổi số lĩnh vực tư pháp của tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh trao hơn 4.000 đầu sách pháp luật cho các xã, phường cùng việc mở rộng Tủ sách pháp luật điện tử; phát động cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về hộ tịch” giúp người dân tiếp cận pháp luật qua môi trường mạng. Những nội dung số hóa như video clip, infographic, tài liệu điện tử đã thu hút hàng nghìn lượt tiếp cận, giúp tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả tuyên truyền...".

Mặc dù vậy, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh còn một số tồn tại như vẫn có địa phương bố trí kinh phí cho công tác này chưa thỏa đáng; năng lực hòa giải viên không đồng đều, nhiều vụ phức tạp chưa xử lý hiệu quả; hạ tầng công nghệ thông tin ở vùng sâu, vùng xa còn yếu...

Năm 2026, Bắc Ninh xác định ba nhiệm vụ trọng tâm, đột phá trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đó là: Đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; đẩy mạnh chuyển đổi số. Các hoạt động tập trung hướng về cơ sở, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục kiện toàn Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật; tổ chức Ngày Pháp luật 2026; triển khai các đề án truyền thông chính sách, tăng cường tập huấn hòa giải và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp...

Bài, ảnh: Tuyết Mai