Chuyên gia cảnh báo: 'Dùng AI tràn lan mà không định hướng là cực kỳ nguy hiểm'

Chia sẻ với phóng viên Sinh Viên Việt Nam (Báo Tiền Phong), chuyên gia trí tuệ nhân tạo TS Đinh Ngọc Thạnh – Phó Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, hiện công tác tại ĐH Soongsil (Hàn Quốc), đồng thời là người nhiều năm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tại Việt Nam, bày tỏ lo ngại về làn sóng sử dụng AI tràn lan trong giới trẻ mà không có định hướng rõ ràng.

Không thể để học sinh dùng AI mà không được dạy

“Tôi vừa có cuộc làm việc với Bộ GD - ĐT ngay khi vừa trở về Việt Nam, đề xuất về một chương trình đào tạo kỹ năng sử dụng AI dành cho giáo viên và học sinh, sinh viên. Bởi vì nếu không hành động sớm, hậu quả có thể rất lớn”, anh Thạnh nói.

Chuyên gia trí tuệ nhân tạo TS Đinh Ngọc Thạnh – Phó Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, hiện công tác tại ĐH Soongsil (Hàn Quốc).

Theo anh, hiện nay một số đơn vị giáo dục đã tổ chức các buổi hướng dẫn dùng AI, nhưng nội dung chủ yếu chỉ xoay quanh việc sử dụng công cụ, chưa đề cập đến cách dùng sao cho đúng mục đích, hiệu quả và có đạo đức.

“Điều nguy hiểm là nếu chỉ dạy các em cách dùng, mà không dạy mục đích sử dụng, thì rất dễ khiến AI trở thành công cụ để đối phó như giải bài tập hộ, làm bài thi. Khi đó, học sinh không còn rèn luyện được tư duy, kỹ năng thứ đáng ra là cốt lõi của việc học”.

Đinh Ngọc Thạnh cho rằng, cần đưa ra các quy chuẩn sử dụng AI trong môi trường giáo dục, làm rõ những việc được làm và không nên làm, đồng thời tổ chức các lớp đào tạo bài bản cho cả giáo viên và học sinh, để tạo ra một thế hệ có hiểu biết công nghệ, có kỹ năng và trách nhiệm.

Kỹ năng AI là “tin học văn phòng” của thời đại mới

Theo chuyên gia này, kỹ năng sử dụng AI sẽ sớm trở thành yêu cầu cơ bản trong thị trường lao động, giống như tin học văn phòng cách đây 10 – 20 năm. Nếu không được chuẩn bị từ sớm, sinh viên Việt Nam sẽ bị tụt lại phía sau.

TS Đinh Ngọc Thạnh – Phó Chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu.

“Thị trường việc làm hiện nay đã yêu cầu kỹ năng AI ở rất nhiều vị trí. Sinh viên cần biết cách dùng AI để hỗ trợ học tập, tăng năng suất và giải quyết vấn đề chứ không phải để trốn tránh việc học”, anh Thạnh nói.

Anh Thạnh đưa ra ví dụ: Thay vì để AI giải bài tập hộ, sinh viên có thể dùng AI để làm rõ các khái niệm khó, tìm ý tưởng cho bài thuyết trình, mô phỏng nội dung bài học theo cách trực quan hơn. Khi ra trường, kỹ năng này sẽ giúp các em lập báo cáo, phân tích dữ liệu, lập kế hoạch công việc...

“Nếu không vẽ đường đúng, hươu vẫn chạy… nhưng chạy sai”

Chuyên gia Đinh Ngọc Thạnh nhấn mạnh: “Chúng ta không thể cấm sinh viên dùng AI. Công cụ thì đã ở khắp nơi. Nhưng nếu không định hướng đúng, thì AI sẽ tự định hướng người học theo cách mà nhà trường không kiểm soát được”.

TS Đinh Ngọc Thạnh trong buổi gặp mặt Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI.

Vì vậy, điều quan trọng lúc này là phải xây dựng các chương trình giáo dục về AI trong nhà trường không chỉ dạy công cụ, mà còn phải dạy đạo đức công nghệ, tư duy phản biện và cách ứng dụng đúng đắn trong học tập và công việc.

Hiện tại, anh Thạnh cùng các cộng sự đang xây dựng một bộ công cụ hỗ trợ giáo viên và nhà trường phát hiện, ngăn ngừa việc sử dụng AI sai mục đích ví dụ như đạo văn, làm bài tập hộ đồng thời khuyến khích các ứng dụng tích cực, sáng tạo trong học thuật.