Chuyên gia đề xuất giải pháp chống ngập lụt cho Hà Nội

PGS.TS Lê Văn Chín phân tích nguyên nhân, đưa giải pháp chống ngập lụt cho Hà Nội tại tọa đàm.

Sáng 18/12, Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế-xã hội Hà Nội tổ chức tọa đàm với chủ đề "An ninh phi truyền thống trong quản trị đô thị Hà Nội: Thực trạng - thách thức - giải pháp bền vững".

Tại tọa đàm, PGS.TS Lê Văn Chín, Trưởng khoa Kỹ thuật Tài nguyên nước, kiêm Viện trưởng Viện Kỹ thuật Tài nguyên nước, Trường Đại học Thủy lợi phân tích một trong những thách thức an ninh phi truyền thống lớn của Thủ đô hiện nay, đó là ngập lụt đô thị.

4 nguyên nhân nổi bật

Một số nguyên nhân nổi bật gây ngập úng tại thành phố Hà Nội được PGS.TS Lê Văn Chín chỉ ra như sau:

Thứ nhất là tác động của biến đổi khí hậu, làm gia tăng cường độ mưa cực đoan. Trước đây, lượng mưa lớn trong ngày của Hà Nội thường dao động khoảng trên dưới 100mm/ngày. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhiều trận mưa đã đạt mức gần 200mm, thậm chí có những trận vượt 200-300mm/ngày.

Thứ hai là quá trình đô thị hóa nhanh, làm suy giảm nghiêm trọng diện tích hồ điều hòa và không gian trữ nước. Trước đây, nhiều vùng chủ yếu là đất nông nghiệp, với hệ thống tiêu thoát nước nông nghiệp. Khi chuyển đổi sang đô thị và công nghiệp, bề mặt bị bê tông hóa, mật độ xây dựng dày đặc, hệ số tiêu tăng lên trong khi hệ thống thoát nước không được đầu tư tương ứng, dẫn tới áp lực rất lớn.

Thứ ba là sự thay đổi cao độ nền đô thị thiếu kiểm soát. Do công tác quy hoạch và quản lý chưa đồng bộ, nhiều khu đô thị tự quyết định cao độ nền riêng, dẫn tới tình trạng cao, thấp đan xen, cản trở dòng chảy tự nhiên, gây ngập úng cục bộ.

Thứ tư là hệ thống thoát nước chưa được đầu tư và kết nối đồng bộ. Hiện nay, Hà Nội tồn tại song song hệ thống thoát nước đô thị và hệ thống thủy lợi. Tuy nhiên, hai hệ thống này chưa được kết nối và phối hợp vận hành chặt chẽ, bài bản, làm giảm hiệu quả vận hành tổng thể.

Chủ trì tọa đàm (từ trái sang phải ảnh): GS.TS Hoàng Đình Phi, Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội; Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống, Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Đề xuất 2 nhóm giải pháp

Từ phân tích nguyên nhân, PGS.TS Lê Văn Chín đề xuất hai nhóm giải pháp chính: Giải pháp công trình và giải pháp phi công trình.

Đối với giải pháp công trình, PGS.TS Lê Văn Chín cho rằng cần tập trung vào 3 nội dung trọng tâm: Đẩy mạnh đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước theo quy hoạch ban hành kèm Quyết định số 725/QĐ-TTg của Thủ tướng; hoàn thiện và triển khai các đề án xử lý các điểm ngập úng cục bộ; triển khai đồng bộ công tác quy hoạch và quản lý cao độ san nền, thoát nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đồng thời thí điểm áp dụng mô hình thoát nước đô thị bền vững.

Đối với giải pháp phi công trình, PGS.TS Lê Văn Chín nhấn mạnh cần định hướng quy hoạch hệ thống thoát nước theo tư duy "thuận thiên", ưu tiên khai thác lợi thế tự nhiên, tăng khả năng thích nghi, giảm rủi ro và tôn trọng không gian của nước;

Tăng cường công tác quản lý đô thị thoát nước thông qua hệ thống quản trị ngập thông minh, nhằm tối ưu hóa vận hành toàn hệ thống;

Có thể triển khai các dự án đổi mới sáng tạo trong phòng, chống ngập lụt theo mô hình "ba nhà": Nhà nước - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp, để huy động và phát huy hiệu quả các nguồn lực xã hội.

Hải Bình