Chuyên gia phân tích về tác động thuế quan của Mỹ tới nền kinh tế
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tích cực 'quảng bá' việc giảm thâm hụt thương mại và nguồn thu lớn từ thuế quan như những thành tựu kinh tế trọng điểm.
Quang cảnh cảng hàng hóa tại Los Angeles, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Tuy nhiên, giới chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng bức tranh thực tế phức tạp hơn nhiều, với những lo ngại về lạm phát và việc làm sụt giảm. Việc thâm hụt thương mại giảm và doanh thu thuế quan đạt kỷ lục không hẳn là chỉ số phản ánh sức khỏe nền kinh tế, trái lại, đây có thể là dấu hiệu của những bất ổn tiềm ẩn.
Bất chấp những tuyên bố lạc quan từ Nhà Trắng, các số liệu thống kê gần đây cho thấy nền kinh tế Mỹ đang có dấu hiệu chững lại. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS), nền kinh tế đã mất 105.000 việc làm trong tháng 10 và chỉ phục hồi nhẹ với 64.000 việc làm mới trong tháng 11. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên mức 4,6% trong tháng qua, mức cao nhất trong 4 năm.
Tính đến tháng 9/2025, lĩnh vực sản xuất trong nước ghi nhận 12.706.000 lao động, giảm 49.000 người so với mức 12.755.000 người vào cuối tháng 1/2025, thời điểm ông Trump nhậm chức.
Báo cáo tháng 10 của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh St. Louis chỉ ra rằng các biện pháp thuế quan đang gây áp lực tăng giá tiêu dùng. Báo cáo ghi nhận đà tăng giá bắt đầu từ đầu năm 2025 phù hợp với các tình hình về thuế quan.
Trong các bài phát biểu gần đây tại các bang chiến trường, Tổng thống Trump khẳng định "thuế quan" là từ khóa yêu thích của ông và cho rằng chính sách này đang mang lại hàng trăm tỷ USD cho ngân sách. Nhà Trắng dẫn chứng số liệu tháng 9/2025 cho thấy thâm hụt thương mại đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ giữa năm 2020, cho rằng đây là minh chứng cho hiệu quả của chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết".
Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế đã đưa ra những phân tích trái chiều. Ông Jason Furman, Giáo sư tại Trường Harvard Kennedy, cho rằng nhận định thâm hụt thương mại giảm là chưa chính xác. Theo báo cáo của Cục Thống kê Dân số Mỹ, thâm hụt thương mại quốc gia trong giai đoạn tháng 1-9/2025 thực tế đã lớn hơn 95,2 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2024.
Ông Furman lý giải sự sụt giảm gần đây chỉ là sự dịch chuyển về thời gian do lượng nhập khẩu đã tăng đột biến vào giai đoạn cuối năm 2024 và đầu năm 2025.
Ông Wayne Winegarden, chuyên gia cao cấp tại Viện Nghiên cứu Thái Bình Dương, cho rằng việc tập trung vào thâm hụt thương mại là "lạc hướng". Theo ông, khi người dân phải trả thuế cho hàng nhập khẩu hoặc mua hàng trong nước đắt đỏ hơn, sức mua và khả năng đầu tư của quốc gia sẽ giảm sút, gây hại cho việc tạo việc làm dài hạn.
